Cultuuromslag noodzakelijk in de zorg
Onderzoek organisatiecultuur zorgsector
OLST, 20081002 -- Ziet de zorg het nog zitten? Managers én zorgprofessionals zijn ontevreden over hun organisatiecultuur. Dat blijkt uit het Nationaal Onderzoek Zorgcultuur, uitgevoerd door Kikker Groep onder 1613 artsen, verpleegkundigen, verzorgenden, managers en raden van bestuur. Dringend nodig is aandacht voor mensen, marktgerichtheid en meer vernieuwing.
De huidige cultuur is intern gericht: de zorg is druk met de eigen organisatie en het eigen vak. De collegiale `familiecultuur' en de beheersmatige `hiërarchiecultuur' scoren hoog. Dat moet anders, oordeelt de sector.
Marktwerking, veiligheid & verantwoording, personeelstekort en mondige consumenten vragen juist om externe gerichtheid: anticiperen op markt en concurrentie, op behoeften van patiënten, bewoners en cliënten, en sturen op resultaten en innovatie.
De zorgsector wil wel meer innovatie en dynamiek, vrijheid en verantwoordelijkheid om professioneel op je eigen manier te werken. Maar de bijbehorende resultaatgerichte `marktcultuur', gericht op productie en klanten, wordt weggestemd in het onderzoek. In plaats daarvan wil de zorgsector liever meer collegialiteit en aandacht voor de mens.
Werkdruk en fusies belemmeren vernieuwing en aandacht
* Professionals ervaren leidinggevenden als te productiegericht.
* Leidinggevenden vinden de cultuur iets mensgerichter dan uitvoerende professionals.
* Zowel leidinggevenden als uitvoerende professionals in alle deelsectoren snakken naar vernieuwing en mensgerichtheid.
* Thuiszorg en GGZ lijken het meest ontevreden, de eerstelijns zorg het meest tevreden. Ziekenhuizen, verpleging & verzorging, gehandicaptenzorg en overige zorg scoren ertussenin.
* Hoe groter de organisatie, hoe meer hiërarchie en productie, hoe minder mensgerichtheid. Bij organisaties met meer dan 1000 medewerkers is radicale verandering gewenst. Het lijkt dus van belang om fusies zorgvuldig te beoordelen.
De gewenste veranderingen zijn groot en radicaal. Prof Kim Cameron, de hoogleraar achter het Organizational Culture Assessment Instrument, vindt dat de scores `nopen tot actie'.
Zakelijk en zorgzaam
Vooral de resultaatgerichte marktcultuur geaccepteerd krijgen als `zinvolle zakelijkheid, die bijdraagt aan goede zorg', kan een uitdaging zijn.
De succesvolle zorginstellingen van de komende jaren, zijn organisaties die deze resultaatgerichtheid en innovatie weten te integreren met zorgzaamheid en aandacht voor de mens.
De zorgsector moet daarom serieus aan de slag met organisatiecultuur. Vooral innovatief, effectief, inspirerend leiderschap op alle niveaus is van groot belang. Goede `people skills' dragen belangrijk bij aan een gezonde zorgsector.
Kikker Groep wil met het onderzoek bijdragen aan zo'n gezonde zorgsector. Organisatiecultuur blijkt het grootste obstakel: circa 75% van de verandertrajecten faalt daardoor.
Het is tijd voor vernieuwing in de zorg die slaagt: zinvol, zorgzaam en zakelijk.
Het rapport is gratis te downloaden op www.kikkergroep.nl
Op deze website is ook ruimte voor debat en het uitwisselen van oplossingen en ideeën.