De strijd tegen chemische onkruidbestrijdingsmiddelen
Gemeenten, waterschappen en andere terreinbeheerders moeten voldoen
aan de wettelijke gebruiksvoorschriften voor bestrijdingsmiddelen.
Omdat chemische onkruidbestrijding tot ernstige bedreiging van de
waterkwaliteit leidt, staat het licht voor toepassing al jaren op
rood. Het waterschap treft veelvuldig chemische stoffen aan in
oppervlaktewater. Ze komen hierin terecht door afspoeling bij
regenbuien. Uit onderzoek blijkt dat dit voor 90% niet van agrarische
percelen afkomstig is, maar juist van verharde terreinen zoals
trottoirs, wegen en bedrijfsterreinen. Reden voor het waterschap om
een traject te starten om samen met gemeenten het gebruik van
chemische onkruidbestrijdingsmiddelen terug te dringen.
Enquête
Eerste stap was inzicht krijgen in de huidige methode van
onkruidbestrijding door de gemeenten in het beheergebied van
Waterschap Rivierenland. Er is een enquête verstuurd met vragen over
de methode van onkruidbestrijding: met of zonder chemische middelen.
In het geval een gemeente een chemische methode toepast, is nagegaan
hoeveel is gebruikt en de grootte van het areaal waarop het middel is
gespoten.
Chemievrije gemeenten
Vijf gemeenten bestrijden het onkruid zonder chemische middelen.
Borstelen, branden en heet water zijn voorbeelden van deze methode.
Tanja van Rossum, beleidsmedewerker Beheer van de gemeente Culemborg,
vertelt dat haar gemeente een 'groene' gemeente wil zijn en
milieubewust werken hoog in het vaandel heeft staan. Sinds 1998 wordt
het onkruid bestreden door middel van borstelen. Dat gebeurt twee keer
per jaar. Daarnaast wordt er zes keer per jaar geveegd om zand en
grond uit de voegen te verwijderen, zodat onkruid minder snel opkomt.
Culemborg streeft naar een verdere verbetering van de chemievrije
methode en onderzoekt andere methoden.
Peter Lemmers, bedrijfsleider buitendienst van de gemeente Heumen,
vertelt dat het onkruid in de gemeente niet alleen door middel van
borstelen en vegen, maar ook met heet water wordt bestreden. De
gemeente betrekt bovendien de verenigingen in de kerkdorpen bij het
onkruidvrij houden van de trottoirs. Per strekkende meter ontvangen de
verenigingen een subsidie. De gemeente verstrekt krabbers, bakken enz.
Dit project loopt al vijf jaar en verenigingen willen graag een
bijdrage leveren. Bij het opruimen van zwerfvuil worden ook
verenigingen en vrijwilligers betrokken.
Chemiegemeenten
Achtentwintig gemeenten bestrijden het onkruid op verhardingen met een
chemische methode. Al deze gemeenten passen Roundup Evolution toe en
soms ook een ander middel zoals MCPA. Over het algemeen wordt de
select-spray-methode toegepast. Een sensor zorgt ervoor dat het middel
alleen op het onkruid wordt gesproeid. Er zijn twaalf gemeenten die
voldoen aan de wettelijke richtlijn Duurzaam Onkruid Beheer (DOB).
Hierin is bepaald dat:
* jaarlijks op elke hectare niet meer dan 2 liter RoundUp Evolution
mag worden opgebracht.
* er niet mag worden gespoten bij regen of bij sterke wind.
* er alleen gespoten mag worden waar groen is.
* het gebruik van RoundUp Evolution moet worden geregistreerd.
De gemeente Zederik is een voorbeeld van een gemeente die volgens de
DOB-methode werkt. Kees van der Zijden, voorman buurtbeheer en
plaatsvervangend afdelingshoofd vertelt dat de onkruidbestrijding is
uitbesteed aan een aannemer. In het bestek is specifiek opgenomen dat
de aannemer de DOB-methode moet toepassen. De gemeente ziet hier
nauwkeurig op toe: de aannemer rapporteert jaarlijks de hoeveelheid
gebruikte chemicaliën en de plaatsen waar het middel is gebruikt. Bij
een eventuele controle door de Algemene Inspectie Dienst kan de
gemeente aantonen dat het onkruid volgens de wettelijke regelgeving
wordt bestreden.
Er zijn ook gemeenten die nog niet voldoen aan de DOB-richtlijn zoals
de gemeente Gorinchem. Wethouder Herman van Santen licht desgevraagd
het beleidsstandpunt toe. Hij vertelt dat de gemeente het oude beleid
van 'alles strak en schoon' heeft verlaten. Biodiversiteit en de
waarde van bloemen en kruiden staan voorop. Er worden meer kruiden in
de gemeente toegelaten, hoewel de bestrijding van de distel en de
brandnetel blijvend aandacht vragen. In de stad bestrijdt de gemeente
het onkruid op segmentverharding met chemische middelen. Er wordt hard
aan gewerkt om te gaan voldoen aan de wettelijke DOB-richtlijnen.
Rol van het waterschap
Met de resultaten uit de enquête, kan het waterschap gericht aan de
slag om gemeenten te helpen het gebruik van chemische
onkruidbestrijding terug te dringen. Inmiddels heeft het waterschap
hierover veel kennis opgedaan. We zijn graag bereid om deze kennis met
u te delen. U kunt hiervoor contact opnemen met medewerker
Emissiebeheer Eric Marsman, telefoon 0344 - 649294 of email
e.marsman@wsrl.nl. Het waterschap zal daarnaast nog dit jaar opnieuw
een enquête uitzetten onder de gemeenten, zodat duidelijk wordt of het
gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen door de gemeenten is
gedaald.
Waterschap Rivierenland