Kamerbrief inzake overzicht activiteiten van de Europese Commissie in
Somalië
02-10-2008 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken
Met verwijzing naar het Algemeen Overleg inzake het AIV-advies over
Europese Ontwikkelingssamenwerking d.d. 10 september, treft Uw Kamer
hierbij een overzicht aan van de activiteiten van de Europese
Commissie in Somalië.
De minister voor Ontwikkelingssamenerking,
Bert Koenders
Activiteiten van de Europese Commissie in Somalië
De rol van de Europese Commissie in Somalië
De Europese Commissie is de grootste donor in Somalië. Voor de periode
2002-2007 stelde de Commissie meer dan EUR 283 miljoen aan hulp
beschikbaar. De uitvoering van de hiermee door de Commissie
gefinancierde activiteiten loopt nu nog door, maar wordt vertraagd
door de veiligheidssituatie. De Commissie is vooral actief op het
gebied van goed bestuur en vredesopbouw, rurale ontwikkeling,
voedselzekerheid en sociale basisvoorzieningen. Humanitaire hulp maakt
een groot deel uit van de huidige uitgaven van de Commissie in
Somalië. Daarnaast heeft de Commissie een financiële bijdrage geleverd
aan de Somali National Reconciliation Conference die is opgestart in
2004 en voorziet de Commissie tevens om steun te verlenen aan de VN
voor de implementatie van het Djibouti akkoord. Gezien de grote
problemen en instabiliteit in de Hoorn van Afrika is het van belang
dat de Commissie betrokken blijft bij de ontwikkelingen in de failed
state Somalië en probeert zo veel mogelijk bij te dragen aan
stabilisatie van de situatie in dit land. Zie voor meer informatie
over Somalië de kamerbrief over de Nederlandse inzet in de Hoorn van
Afrika die uw Kamer voorafgaand aan het Algemeen Overleg over de Hoorn
van Afrika is toegegaan.
Op dit moment implementeert de Commissie in Somalië de hieronder
genoemde activiteiten die worden gefinancierd vanuit het 9e Europees
Ontwikkelingsfonds (EOF). Het eerste jaarplan voor het 10e EOF
(2008-2013) moet nog worden vastgesteld.
Versterken van vrede, verbeteren van veiligheid en stimuleren van goed
bestuur
Het programma van de Europese Commissie om het bestuur in Somalië te
verbeteren is gericht op verzoening en het versterken van instituties
in Somalië. Hierbij wordt onder andere technische assistentie en
ondersteuning verleend aan de overgangsregering (TFG), gericht op
capaciteitsopbouw. Dit gaat via het Somali Institutional Support
Programma (SISP) van UNDP waaraan naast de Europese Commissie ook
Noorwegen, het VK en Italië bijdragen.
Ook verleent de Commissie voor zover mogelijk steun aan de opbouw van
een civiele politiemacht alsmede versterking van de rechterlijke macht
en is de Commissie actief op het gebied van security sector reform.
Deze activiteiten vallen onder een door UNDP geïmplementeerd programma
en worden naast de Commissie door het VK, Noorwegen, Denemarken,
Zweden, de VS en Italië ondersteund.
Naast bovengenoemde activiteiten verleent de Commissie steun aan niet
statelijke actoren (waaronder vrouwengroeperingen). In het kader van
vrede en veiligheid draagt de Europese Commissie daarnaast financieel
bij aan de vredesmacht van de Afrikaanse Unie in Somalië (AMISOM) uit
de Africa Peace Facility.
Investeren in mensen door verbeterde sociale voorzieningen
De Commissie richt zich in Somalië op de versterking van instituties
op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs. Ook zet de Commissie
zich in voor verbeteren van de volksgezondheid en het versterken van
gezondheidszorgsystemen, onder andere door de steun aan 10 regionale
ziekenhuizen. Het onderwijsprogramma van de Commissie richt zich op de
toegang tot en kwaliteit van het basis- , middelbaar en hoger
onderwijs. Hierbij wordt speciaal aandacht besteed aan het vergroten
van de beschikbaarheid van onderwijs voor meisjes en vrouwen. Ook zet
de Commissie zich in voor het bijscholen van leraren en het verbeteren
van het onderwijsprogramma.
Creëren van een duurzame omgeving voor ontwikkeling
Hierbij richt de commissie zich op het verbeteren van de
levensomstandigheden van de bevolking van Somalië. Er vindt onder
andere technische en financiële ondersteuning plaats aan 200.000
landbouw huishoudens en meer dan 17.000 nomadenhuishoudens.
Activiteiten omvatten onder meer het herstellen van de
irrigatie-infrastructuur, diversificatie van de landbouw, verbeteren
van landbouwmethodes en het beheer van natuurlijke hulpbronnen. Ook
wordt ondersteuning geleverd aan veeteelt en de handel in vee om
inkomsten en werkgelegenheid te vergroten. Voorts ondersteunt de
Commissie korte termijn projecten om acute en lokale problemen op het
gebied van voedselzekerheid aan te pakken door de koopkracht van de
kwetsbaarste huishoudens te vergroten (cash relief, cash for work). Op
het gebied van water en sanitatie onderneemt de Commissie activiteiten
om toegang tot drinkwater te vergroten.
Humanitaire hulp
In de periode 2003-2007 heeft het Directoraat-generaal Humanitaire
hulp van de Commissie (ECHO) in totaal EUR 47.5 miljoen ingezet. De
inzet van ECHO heeft zich vooral gericht op gezondheid, voeding, water
en sanitatie, vee, voedselzekerheid en steun aan internally displaced
persons. Ook ondersteunt ECHO Somalische vluchtelingen in Kenia. In
2006 heeft de Commissie daarnaast EUR 5 miljoen extra ingezet voor
voedselhulp voor slachtoffers van droogte. De Commissie reageert in
2008 actief op de problemen veroorzaakt door droogte, hoge
voedselprijzen en problemen met de toegang tot het land, hoewel de
aanvallen op humanitaire hulpwerkers in Somalië uiteraard een probleem
vormen bij het verstrekken van noodhulp. Er is in 2008 EUR 27 miljoen
gealloceerd aan humanitaire hulp voor Somalië.
Het 10e EOF 2008-2013
De Joint Strategy Paper (JSP) voor het 10e EOF voor Somalië is
opgesteld in nauwe samenwerking met andere donoren die actief zijn in
Somalië en in juni van dit jaar goedgekeurd door het EOF-comité. Het
eerste jaarplan voor programmering lastens het 10e EOF is nog in
ontwikkeling. Onder het 10e EOF is er voor Somalië een bedrag
gereserveerd van EUR 215,8 miljoen voor de periode 2008-2013. De inzet
van de Commissie in de komende jaren zal gebaseerd zijn op de
gezamenlijke analyse van de Wereldbank en de VN. Binnen het programma
is ruimte voor drie sectoren.
De eerste sector is (goed) bestuur, waarbij vooral gedacht moet worden
aan security sector reform (maximaal EUR 60 miljoen). De tweede sector
is onderwijs (maximaal EUR 55 miljoen). De derde activiteit van de
Commissie zal zijn om steun te bieden aan de economie en
voedselveiligheid in Somalië (maximaal EUR 55 miljoen).
Gezien de instabiele situatie in Somalië zal de Commissie zich bij de
uitvoering van de strategie flexibel opstellen. Het is dan ook niet
gezegd dat de EUR 215,8 miljoen in de periode 2008-2013 volledig
gecommitteerd dan wel uitgegeven zal worden. De Commissie heeft al
aangegeven dat het nagenoeg uitgesloten is dat begrotingssteun in de
periode 2008-2013 mogelijk is.
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken