Marokkaanse jongeren: meer moslim dan Marokkaan
Datum: 22 september 2008
Gezien de negatieve berichtgeving over de islam verwacht je niet dat
jongeren zich daar graag mee identificeren. Toch is dat juist wel het
geval, blijkt uit onderzoek dat Susan Ketner deed onder een groot
aantal Marokkaanse jongeren. Vaak kiezen ze er zelfs bewust voor om
hun moslimidentiteit te benadrukken. Dit geeft hen steun en een gevoel
ergens bij te horen. Ketner promoveert op 2 oktober aan de
Rijksuniversiteit Groningen.
`Natuurlijk is het geloof iets dat ze van huis uit mee hebben
gekregen', aldus Ketner. `Maar wat me opviel bij veel gesprekken is
dat er een groot element van keuze door de jongeren zelf in zit. Je
kunt kiezen of je moslim bent of niet. Dit in tegenstelling tot hun
Marokkaan zijn.' Deze duidelijk minder sterke binding met hun
Marokkaanse identiteit is onder andere te wijten aan discriminatie,
beargumenteert Ketner in het onderzoek. `Ook als moslim worden ze
gediscrimineerd. Maar blijkbaar is die groepsidentiteit toch een stuk
sterker.' Overigens heeft discriminatie niet op alle jongeren een
negatieve invloed; sommige jongeren willen juist een voortrekkersrol
vervullen in het verbeteren van het imago van Marokkanen.
Steun en vertrouwen
Tijdens de adolescentie kunnen Marokkaanse jongeren geconfronteerd
worden met uitdagingen, zoals leven in meerdere culturen,
onderhandelen met ouders, ervaringen van discriminatie en het
vormgeven van hun moslimidentiteit in een niet-islamitische context.
Een verklaring voor de sterke identificatie met de islam is volgens
Ketner de steun en het vertrouwen die een religie hierbij kan bieden.
Deze jongeren kunnen veel dingen bekijken vanuit hun moslim zijn. In
de islam vinden ze aanknopingspunten om tegenstellingen tussen
culturen te overbruggen en ze kunnen hun zelf verworven kennis van de
islam inzetten bij onderhandelingen met hun ouders.
Eigentijdse interpretatie islam
De exploratie op het gebied van de islam is hoog: de jongeren nemen
niet automatisch de gewoontes en gebruiken van hun ouders over, maar
geven een eigen invulling aan de moslimidentiteit. Zo'n 95 procent van
de jongeren geeft aan dat zij zelfstandig op zoek gaan naar informatie
over hun geloof. `Dat kan in de moskee zijn, maar ook op internet of
in de bibliotheek', aldus Ketner. `Daarbij gebruiken ze ook elkaar als
bron. Veel jongeren hebben daardoor een heel eigen en eigentijdse
interpretatie van de islam. Ze zijn er op een andere manier mee bezig
dan hun ouders.'
Jongeren zelf aan het woord
Ketner koos er bewust voor geen jongeren te interviewen uit de grote
steden. `Daar wordt al zo'n groot deel van de onderzoeken gedaan. Om
dezelfde reden heb ik mijn onderzoek ook niet speciaal gefocust op
probleemjongeren of radicalisering.' Er komen geen professionals of
specialisten aan het woord; Ketner heeft de jongeren zelf laten
vertellen over verschillende thema's die in hun adolescentieperiode
belangrijk zijn.
Curriculum vitae
Susan Liesbeth Ketner (1976, Wageningen) studeerde
Godsdienstwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze promoveert
tot doctor in Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap bij prof.dr. J.N.
Bremmer, mw.dr. M.W. Buitelaar en dr. H.A. Bosma. De titel van het
proefschrift luidt: `Marokkaanse wortels, Nederlandse grond;
exploratie, bindingen en identiteitsstrategieën van jongeren van
Marokkaanse afkomst.' Momenteel is Ketner werkzaam als
wetenschappelijk onderzoeker bij Variya, de steunfunctie voor
maatschappelijke ontwikkeling en integratie te Overijssel.
Meer informatie
S. Ketner, e-mail: s.ketner@variya.nl
Rijksuniversiteit Groningen