abcdefgh
Aan
de voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
- -
Datum Bijlage(n)
30 september 2008 2 (evaluatie experimenten en advies CROS)
Ons kenmerk Uw kenmerk
VENW/DGLM-2008/54 -
Onderwerp
Evaluatie experimenten Schiphol
Geachte voorzitter,
Hierbij breng ik u, mede namens de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening
en Milieubeheer, op de hoogte van ons besluit over het vervolg van de lopende
experimenten rond Schiphol. Over de start van deze experimenten hebben wij u op 18
oktober 2007 en 7 februari 20081 geïnformeerd.
Achtergrond
De experimenten zijn afgesproken in het convenant Hinderbeperkende maatregelen dat
onderdeel uitmaakt van het advies van de Alderstafel over de korte termijn uit juni 20072.
De uitvoering van dit convenant is door alle partijen voortvarend opgepakt.
Sinds november 2007 zijn er vijf experimenten gestart. Dit zijn:
· concentreren bocht tussen Hoofddorp en Nieuw Vennep;
· vijf routewijzigingen;
· verlengen gebruiksduur nachtelijke vertrek- en naderingsprocedures;
· microklimaat Rijsenhout;
· testperiode nieuwe route vanaf de Zwanenburgbaan ten behoeve van parallel starten.
Op basis van de evaluatiecriteria zoals benoemd in de ministeriële regelingen voor de
verschillende experimenten hebben de minister van VROM en ik gezamenlijk met de
1 Kamerstukken 29 665 nr 73 en 82
2 Kamerstuk 29 665 nr 61
Postadres Postbus 20901, 2500 EX Den Haag Telefoon 070 351 61 71
Bezoekadres Plesmanweg 1-6, 2597 JG Den Haag Fax 070 351 78 95
bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
VENW/DGLM-2008/54
uitvoerende partijen (Schiphol, Luchtverkeersleiding en KLM) en de CROS een evaluatie
uitgevoerd naar de effecten van de experimenten. De resultaten hiervan vindt u in
bijgaand rapport (bijlage 1).
Om de effecten te kunnen bepalen zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd:
· berekeningen van de verschuiving van de geluidbelasting (en contouren) en daaraan
gerelateerd verandering van het aantal ernstig gehinderden en aantal ernstig
slaapverstoorden door het NLR;
· geluidervaringsonderzoek onder een panel van 13.000 omwonenden voorafgaand en
gedurende de uitvoering van de experimenten door Motivaction;
· operationele evaluatie van de uitvoerbaarheid en de effecten op onder meer de
capaciteit door de Luchtverkeersleiding en de KLM.
Verder is waar relevant in het evaluatierapport inzicht gegeven in de effecten op de
geluidmeetposten van Nomos, de resultaten van de klachtenanalyse van het
Bewonersaanspreekpunt Schiphol (BAS) en is een nadere analyse van de inspraak op de
ministeriële regelingen voor de experimenten opgenomen.
De CROS heeft op basis van deze evaluatie en de door de CROS zelf geformuleerde
succescriteria aan de minister van VROM en mijzelf op 22 september 2008 advies
uitgebracht over het vervolg van de experimenten (zie bijlage 2). Dit advies stellen wij zeer
op prijs en heeft een belangrijke rol gespeeld in onze standpuntbepaling.
In het vervolg van deze brief ga ik per experiment kort in op de resultaten van de
evaluatie, het advies van de CROS en het standpunt dat de minister van VROM en ik
hebben ingenomen ten aanzien van de eventuele voortzetting ervan.
Algemene conclusie is dat het merendeel van de experimenten positief wordt beoordeeld.
In lijn met het advies van CROS worden alle experimenten met uitzondering van het
experiment parallel starten verlengd. Ik acht dit een goed resultaat van zowel de eerste
toepassing van het experimenteerartikel 8.23a Wet luchtvaart als van de uitvoering van
het convenant.
Concentreren bocht tussen Hoofddorp en Nieuw Vennep
Het experiment houdt in dat alle Boeing 737 vliegtuigen van KLM bij vertrekkende
vluchten vanaf de Kaagbaan (baan 24) de eerste bocht van de vertrekroute SID
Spijkerboor tussen Nieuw-Vennep en Hoofddorp nauwkeuriger vliegen.
Uit de evaluatie blijkt dat sprake is van een afname van de geluidbelasting in Nieuw-
Vennep en een toename in het noordwestelijke deel van Hoofddorp. Ten gevolge van de
nieuwe geluidbelasting is de 48 Lden-contour licht verschoven, wat leidt tot een stijging
van het aantal ernstig gehinderden binnen deze contour. Uit het onderzoek van
Motivaction is geen significant effect gebleken op de ervaren geluidhinder in het gehele
onderzoeksgebied. In Nieuw Vennep is de ervaren geluidhinder afgenomen.
Op de vliegoperatie heeft het experiment geen effect gehad. Het is voor de B737's van
KLM technisch goed mogelijk gebleken om met grotere precisie bochten te vliegen. Deze
techniek is daarmee in principe ook toepasbaar op andere routes. Het experiment heeft
volgens inschatting van experts van Schiphol geen effect op de ligging van de contouren
---
VENW/DGLM-2008/54
voor externe veiligheid. Indien besloten wordt tot invoering van deze maatregel dan is
nader onderzoek naar de eventuele gevolgen voor ruimtelijke ordening noodzakelijk.
De CROS heeft geadviseerd het experiment Hoofddorp Nieuw Vennep te verlengen,
waarbij de eventuele negatieve effecten voor de wijk Floriande zullen worden afgezet
tegen de positieve effecten elders in Hoofddorp en in Nieuw Vennep. Hierna zal de
gemeente Haarlemmermeer een bestuurlijke afweging maken of deze effecten acceptabel
zijn. Wanneer de effecten door de gemeente Haarlemmermeer acceptabel zijn bevonden,
adviseert CROS deze maatregel zonder verdere voorwaarden definitief in te voeren.
De minister van VROM en ik hebben besloten het experiment in lijn met het advies met
een jaar te verlengen. Afhankelijk van de uitkomst van de te maken bestuurlijke afweging
door de gemeente Haarlemmermeer wordt de maatregel in het LVB opgenomen.
Verlengen gebruiksduur nachtelijke vertrek- en naderingsprocedures
Het experiment houdt in dat alle straalvliegtuigen de nachtelijke vertrek- en
naderingsprocedures ook tussen 6:00 en 6:30 uur zullen gebruiken.
Uit de evaluatie van het experiment blijkt dat sprake is van een afname van het aantal
ernstig gehinderden en ernstig slaapgestoorden. De KLM heeft aangegeven dat hun
punctualiteit in de vroege ochtend als gevolg van het experiment is gedaald. De KLM
heeft daarom maatregelen getroffen om de vertragingen tegen te gaan. Het experiment
heeft volgens inschatting van experts van Schiphol geen effect op de ligging van de
contouren voor externe veiligheid. Langdurige effecten op de ruimtelijke ordening zijn er
niet vanwege het eindige karakter van deze maatregel.
De CROS heeft geadviseerd het experiment `verlengen gebruiksduur nachtelijke vertrek-
en naderingsprocedures' met een jaar te verlengen conform de geldende afspraken met de
luchtvaartsector hierover dat de maatregel onvoorwaardelijk eindigt in 20103. De sector
zal in die tijd een voorstel doen voor een alternatieve maatregel die recht doet aan het
doel van het Convenant Hinderbeperking.
De minister van VROM en ik hebben op basis van de evaluatie, de adviezen van de CROS
en afspraken aan de Alderstafel besloten het experiment met een jaar te verlengen in
afwachting van afspraken over een alternatieve maatregel.
Vijf routewijzigingen
Uit de evaluatie blijkt dat voor drie van de vijf routemaatregelen, namelijk a (maatregel 4
uit het convenant), b (maatregel 6 uit het convenant) en c (maatregel 8 uit het convenant)
nauwelijks sprake is van een effect op het aantal ernstig gehinderden en ernstig
slaapverstoorden. Het gaat om routes die relatief weinig gebruikt worden. Voor deze
routewijzingen is wel vastgesteld dat deze conform afspraken worden gevlogen en is
zichtbaar dat de beoogde bundeling met bestaande routes en het verminderd vliegen
boven bewoond gebied is bereikt.
3 zie kamerstuk 29 665 nr 77
---
VENW/DGLM-2008/54
Maatregel d Uitvliegroute ter hoogte van IJmond, BERGI en GORLO route vanaf de
Polderbaan (36L) (maatregel 9 uit het convenant) heeft geleid tot een afname van het
aantal ernstig gehinderden binnen de 48 Lden contour en een afname van het aantal
woningen binnen de 58 Lden contour. Het experiment heeft volgens inschatting van
experts van Schiphol geen effect op de ligging van de contouren voor externe veiligheid.
Evenmin is er een effect op de ligging van de ruimtelijke contouren.
Maatregel e Uitvliegroutes ter hoogte van Amsterdam, LEKKO en LOPIK routes vanaf de
Polderbaan (36L) (maatregel 19a uit het convenant) heeft geleid tot een verschuiving van
de geluidbelasting. De geluidbelasting is in Amsterdam afgenomen. Binnen de berekende
48 Lden contour is het aantal ernstig gehinderden toegenomen. Het positieve effect in
Amsterdam valt in deze berekening buiten de genoemde contour en telt daarom niet mee
voor het effect op het aantal ernstig gehinderden. Het experiment heeft volgens
inschatting van experts van Schiphol geen effect op de ligging van de contouren voor
externe veiligheid.
Uit het geluidervaringsonderzoek van Motivaction blijkt een licht positief effect als gevolg
van dit experiment.
De CROS adviseert in haar brief van 22 september 2008 de maatregelen a, b, c en d
definitief in te voeren.
Met betrekking tot maatregel e adviseert de CROS deze maatregel met een jaar te
verlengen. Hiervoor zijn drie redenen. Ten eerste werden er grote positieve effecten
verwacht die nog niet uit de evaluatie blijken. Ten tweede geeft de evaluatie geen
eensluidend beeld van de resultaten in positieve danwel negatieve richting. En ten derde
heeft het gebied waarvoor deze maatregel is bedacht, met name Amsterdam en
omgeving, veel last ondervonden als gevolg van de maatregel parallel starten, waardoor
de effecten naar alle waarschijnlijkheid negatief zijn beïnvloed.
De minister van VROM en ik hebben op basis van de evaluatie en het advies van de CROS
besloten de experimenten a t/m d te verlengen en de maatregelen in de eerstvolgende
wijziging van het LVB op te nemen. Met betrekking tot experiment e "Vanaf de
Polderbaan SID aanpassing LEKKO/LOPIK", hebben wij besloten dit experiment een jaar
te verlengen voor nader onderzoek.
In het advies van CROS vragen de bewoners aandacht voor het feit dat er op dit moment
geen instrumenten beschikbaar zijn om de prestaties (het volgen van de routes in het
buitengebied, buiten de handhavingspunten en boven de 3000 voet) op genoemde routes
te volgen. Zij hebben namelijk de wens geuit dat genoemde prestaties in de toekomst op
verhoudingsgewijs hetzelfde niveau blijven als tijdens de uitvoering van het experiment.
Actuele route informatie is beschikbaar via onder meer www.bezoekbas.nl. Er is geen
aanleiding om te veronderstellen dat de routes in de toekomst anders gevlogen zouden
gaan worden.
---
VENW/DGLM-2008/54
Microklimaat Rijsenhout
Voor microklimaat Rijsenhout zijn de vertrekroutes vanaf de Kaagbaan (baan 24) in
zuidoostelijke richting aangepast. De routewijzigingen hebben geleid tot een meer
geconcentreerd patroon van vluchtpaden, dat beter om de woonkern Rijsenhout loopt.
Uit de evaluatie blijkt dat sprake is van een afname van de geluidbelasting in Rijsenhout en
een toename in Leimuiden. Het experiment heeft volgens berekeningen van NLR geleid
tot een stijging van het aantal ernstig gehinderden binnen de 48 Lden contour, waarbij het
NLR heeft aangetekend dat deze stijging niet volledig aan het experiment is toe te wijzen
(zie voor verdere toelichting paragraaf 11.3 uit het bijgevoegde evaluatierapport). De
operationele werkbaarheid is voor de luchtverkeersleiding voldoende. Het experiment
heeft volgens inschatting van experts van Schiphol geen effect op de ligging van de
contouren voor externe veiligheid en ruimtelijke ordening.
De CROS heeft geadviseerd deze maatregel definitief in te voeren.
De ministers van Verkeer en Waterstaat en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en
Milieubeheer hebben besloten het experiment te verlengen en de maatregel in de
eerstvolgende wijziging van het LVB definitief vast te leggen.
Parallel starten
Over het experiment parallel starten kunnen wij u mededelen dat de eerste fase is
afgerond en het experiment daarmee is beëindigd. Dit betekent dat na een periode van
enkele maanden waarin de Zwanenburgbaan intensief gebruikt is voor het testen van de
vaste uitvliegroutes er op dit moment weer met name vanaf de Polderbaan wordt
gevlogen zoals gebruikelijk was voorafgaand aan de start van het experiment. De met het
experiment gepaard gaande extra overlast voor de regio's die onder de (tijdelijke)
uitvliegroutes van de Zwanenburgbaan liggen, is hiermee ook beëindigd. Voor het traject
parallel starten worden nu de volgende stappen ingezet waaronder het verder
optimaliseren van de route in samenspraak met de omgeving.
Vervolgstappen
Voor alle experimenten, behalve het experiment parallel starten, geldt dat de lopende
ministeriële regelingen met een jaar worden verlengd. Hiervoor wordt vóór de start van
het nieuwe gebruiksjaar een wijzigingsregeling gepubliceerd. Over deze regeling zal ik u
tezijnertijd informeren.
---
VENW/DGLM-2008/54
Voor de experimenten waarover wij hebben besloten ze definitief in te voeren wordt het
LVB aangepast. Het gaat dan om aanpassingen aan de grenswaarden in de
handhavingsunten en in enkele gevallen om aanpassingen aan luchtverkeerwegen die het
blijvend uitvoeren van de aangepaste routes mogelijk maakt.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
Camiel Eurlings
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat