cros
.pr~. Wf.Jr ~ez~
OVERLEG SCHIPHOL
, commissie regionaal overleg Juchtl'allli'n scl1ipho!
Datum 22 september 2008
Onderwerp CROS advies t.b,v. evaluatie experimenten Schiphol
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
De heer IL C.M.P$ Eurlings
Postbus 20904
2500 EX DEN HAAG
In afschrift aan de Minister van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Uw kenmerk
Ons kenmerk CROS08.222
Bijlage(n)
Geachte Minister,
De CROS heeft kennis genomen van het onder verantwoordelijkheid van het ministerie opgestelde
rapport Evaluatie experimenten waarin verslag wordt gedaan van de effecten van de experimenten ter
beperking van de geluidshinder. In dit rapport komen de hinderbeperkende maatregelen aan de orde
die als experiment onder de Experimenteerwet zijn uitgevoerd en waarvoor een ministeriële regeling
loopt.
Aangezien de ministeriële regelingen op 31 oktober 2008 aflopen, dient er voor die tijd per experiment
door u een besluit te worden genomen om het stop te zetten, te verlengen of definitief in te voeren.
Gezien de reikwijdte van de door u te nemen besluiten èn de nauwe betrokkenheid van de leden van
de CROS bij de uitvoering en evaluatie van de experimenten, wil de CROS u, middels deze brief, haar
advies meegeven.
Afweging binnen de CROS
De Begeleidingscommissie Pilots van de CROS is bij de totstandkoming van het voornoemde
Evaluatierapport nauw betrokken geweest. De informatie uit het Evaluatierapport voldoet, volgens de
begeleidingscommissie, ten behoeve van de advisering van de CROS.
Als aanvulling op de in de ministeriële regelingen opgenomen toetsingscriteria heeft de CROS op
basis van het voorstel van de Begeleidingscommissie ook haar eigen succescriteria samengesteld,
die deels aanvullend en deels overlappend zijn met de succescriteria van de ministeriële regelingen.
Deze dienden als hulpmiddel bij de afweging over de feitelijke gegevens uit het Evaluatierapport.
Niet over alle voorgestelde criteria was overeenstemming binnen CROS. Bij de advisering is daarom
alleen getoetst aan de criteria waarover alle partijen het eens waren èn aan de criteria uit de
ministeriële regelingen. Deze zijn hieronder weergegeven.
Succescriteria:
1. het effect op de hinder in het onderzoeksgebied;
1a Een afname van het aantal ernstig gehinderden;
1b Een afname van de slaapverstoring;
1c Een vermindering van het aantal vliegbewegingen over woonkernen;
1d Een vermindering van het aantal bochten boven (dicht) bewoond gebied
1e Onnodige hinder wordt vermeden.
cros
OVEALEG SCHIPHOL
commISSie regionaal ovelleg luchthaven sc illphol
1fMinder spreiding van vliegbewegingen
1g Neemt de voorspelbaarheid van het verkeer toe?
2. het effect op de berekende geluidbelasting in de betreffende handhavingspunten;
3. de berekende geluidbelasting in het onderzoeksgebied;
3a Een afname in de gemeten geluidsniveaus
4. het effect op de interne en externe veiligheid;
5. het effect op de vliegoperatie (betrouwbaarheid en capaciteit);
5a Is het technisch mogelijk het experiment uit te voeren?
5b effecten op punctualiteit, efficiëntie, capaciteit, veiligheid, netwerk;
5c Maatregelen leiden niet tot stuurmaatregelen elders;
6. het effect op ruimtelijke contouren zoals vastgelegd in het Luchthavenindelingbesluit Schiphol en
bestaande verstedelijking en nieuwbouwplannen.
Op basis van deze succescriteria en het rapport Evaluatie Experimenten van uw ministerie is het
advies van de CROS tot stand gekomen.
Hierna zal ik per experiment de conclusies en eventuele aanbevelingen van de CROS weergeven.
Experiment vaste bochtstraal tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep (CROS pilot 3b)
Dit experiment is als eerste van start gegaan op 22 november 2007 na positief advies in de CROS
plenair d.d. 25 oktober 2007. Bij de CROS leefden positieve verwachtingen omtrent de effecten van
nauwkeuriger en geconcentreerder vliegen op de hinderbeleving en geluidbelasting.
De evaluatie van het experiment heeft voldoende informatie opgeleverd om een advies te kunnen
uitbrengen. Het geheel overziend komt de CROS tot de volgende conclusies:
1. Het experiment is technisch en operationeel gezien een succes.
2. De techniek van de vaste bochtstraal kan daarom ook op andere routes worden toegepast.
In de werkgroep ter voorbereiding op het Alders convenant voor de middellange termijn zijn
reeds kansrijke locaties geïdentificeerd.
3. Het geluidservaringsonderzoek van Motivaction naar de effecten van de toepassing van de
vaste bochtstraal op deze locatie laat per saldo een positief resultaat zien in de
hinderbeleving. In woongebieden waar sprake is van meer geconcentreerd verkeer op kleine
afstand van de luchthaven is echter lokaal sprake van een zekere toename van de hinder.
Concentreren versus spreiden blijft een moeilijke keuze en verrt daarom een zorgvuldige
bestuurlijke afweging.
4. Tegen deze achtergrond adviseert de CROS om pilot 3b te verlengen, waarbij de eventuele
nadelige hindereffecten voor gebieden waar lokaal de geluidbelasting toeneemt zullen worden
afgezet tegen de positieve hindereffecten elders in gebieden waar de geluidbelasting afneemt.
Eventuele ontbrekende gegevens hiervoor zullen worden opgeleverd door de werkgroep
uitvoering convenant hinderbeperkende maatregelen korte termijn, waarna door de gemeente
Haarlemmermeer een definitief advies over de invoering van de maatregel zal worden
gegeven. Wanneer ook de gemeente Haarlemmermeer positief adviseert over definitieve
invoering van de maatregel, adviseert CROS deze maatregel zonder verdere voorwaarden
definitief in te voeren.
Experiment routewijzigingen
In maart 2008 is een vijftal routemaatregelen van start gegaan. De verwachte effecten varieerden van
bijna geen meetbaar effect in de geluidbelasting (maar naar verwachting wel in de beleving van
hinder) tot zeer positief.
De CROS adviseert u de routemaatregelen 4, 6, 8 en 9 definitief in te voeren.
Wel wordt hierbij door de bewoners aangetekend dat definitieve invoering en aanpassing van de
handhavingspunten niet mag leiden tot een capaciteitsuitbreiding voor de sector.
---
cros
OVERLEG SCHIPHOL
cemm:5SIE' rl'glona~1 overleq luchth
Experiment verlenging gebruiksduur nachtelijke vertrek- en naderingsprocedures
(maatregel 17)
Dit experiment heeft betrekking op een groot gebied. De nachtroutes zijn van invloed op de omgeving
Castricum, Heemskerk, Uitgeest, Velserbroek en Hoofddorp, Katwijk, Noordwijk. De dagroutes
hebben betrekking op onder andere Amsterdam, Zaanstad, Aalsmeer, Uithoorn en Oegstgeest.
Vanwege verwachte grote positieve, maar ook negatieve effecten hechtte de CROS aan een
zorgvuldige monitoring van dit experiment. Belangrijk is daarom te vermelden dat zowel de effecten in
gebieden onder de nachtroutes als de effecten in gebieden onder de dagroutes zijn geanalyseerd.
Ondanks het feit dat een deel van de CROS voorstander zou zijn van het definitief invoeren van deze
maatregel, schaart de CROS zich achter het door u in december 2007 genomen besluit namelijk "De
maatregel eindigt onvoorwaardelijk in 2010. In 2010 wordt het besluit genomen hoe verder wordt
gegaan met een maatregel die recht doet aan het doel van het Convenant Hinderbeperking".
Consequentie is dat de CROS adviseert het experiment met 1 jaar te verlengen.
In dat jaar zal gezocht worden naar een nieuwe maatregel die recht doet aan het doel van het
Convenant hinderbeperking Schiphol.
Maatregel 20 Micro-klimaat Rijsenhout
De CROS maakt zich zorgen over de actuele situatie rond handhavingspunt 33, waar door LVNL en
AAS een dreigende overschrijding bij u is gemeld, en vragen hier nadrukkelijk uw aandacht voor.
LVNL en AAS zijn een diepgaand onderzoek gestart naar de oorzaken van de ontstane situatie.
Desondanks adviseert de CROS deze maatregel definitief in te voeren, dit vanwege de positieve
effecten in Rijsenhout. Mocht blijken dat het experiment toch van invloed is geweest op de huidige
problematiek rond HHP 33 dan zal daarmee rekening moeten worden gehouden in de berekeningen
ten aanzien van het komende gebruiksjaar.
Ook hier geldt de kanttekening zoals gemaakt bij de experimenten 4, 6, 8 en 9.
Maatregel 23 Parallel starten
Het experiment parallel starten betrof stap 1 van fase 1 van de totale aanpak van de problematiek
rondom parallel starten. Deze stap 1 van fase 1 is inmiddels stopgezet en stap 2 van fase 1 is in gang
gezet, het parallel vliegen van de nieuwe vaste uitvliegroutes onder goede zicht omstandigheden.
De CROS is verheugd dat het mogelijk is gebleken stap 1 van fase 1 eerder af te ronden, dankzij het
technisch succesvolle verloop van het experiment, omdat de overlast in de omgeving erg groot was.
Wel is hierbij door de Stuurgroep parallel starten een voorbehoud gemaakt, aangezien niet alle
weerscondities zich hebben voorgedaan.
---
cros
OVERLEG SCHIPHOL
Het voorstel van de Stuurgroep luidde als volgt:
1. Gezien de grote overlast enerzijds en het succesvolle technische verloop van de proef anderzijds,
stap 1 van fase 1 van de proef (de 10.000 extra starts vanaf de Zwanenburgbaan) per direct te
stoppen en versneld over te gaan naar stap 2 (het parallel starten onder strikte zichtcondities);
2. In stap 2 wordt, in samenspraak met bewoners, het verbeteren van het 'afdraaipunt' direct na de
start van de nieuwe oostelijke SID's opgepakt. Dit zodat op korte termijn voor de bewoners van
Zwanenburg de hindersituatie al verbeterd wordt.
3. Om tot een definitieve verbetering van de situatie te komen wordt versneld met het traject
"optimalisatie vertrekroutes parallel starten" gestart. De bedoeling daarvan is om via aanpassing
van de SID de hinder die het gevolg kan zijn van de vernieuwde standaard uilvliegprocedure (SID)
te beperken.
Hiertoe worden in ieder geval de volgende zaken in beschouwing genomen: (1) het onderzoeken
van de mogelijkheden voor toepassing van de 'vaste bochtstraal' voor de oostelijke routes ter
vermindering van de hinder in onder andere Oostzaan en omgeving en (2) de wijze waarop de
oostelijke SID's optimaal tussen Zwanenburg en Badhoevedorp worden gepositioneerd, waarbij
als principe wordt uitgegaan van een gelijke afstand van de SID tot de beide kernen.
4. In de periode vanaf de heringebruikname van de Zwanenburgbaan tot de start van stap 2 (11
augustus) te vliegen conform de situatie voorafgaand aan het experiment (dus met
koersinstructies).
Nu is het zaak voortvarend aan de slag te gaan met de vervolgstappen van het traject alsmede met de
optimalisatie van parallel starten. Ten behoeve van de optimalisatie hebben reeds een drietal
bijeenkomsten plaatsgevonden met alle betrokken partijen. In de laatste bijeenkomst heeft de
omgeving de uitgangspunten van de stuurgroep Parallel starten onderschreven.
De afspraken die over het door de Stuurgroep parallel starten gedane voorstel met de omgeving zijn
gemaakt, heb ik middels een brief aan de heer Alders doen toekomen ten behoeve van verankering in
het convenant voor de middellange termijn.
Tot slot
Dankzij het vele werk en de inzet van alle betrokken convenantpartijen zijn in relatief korte tijd deze
experimenten uitgevoerd én geëvalueerd met grotendeels positieve uitkomsten.
Dit is een opmerkelijke prestatie en stemt verwachtingsvol ten aanzien van het convenant voor de
middellange termijn.
Daarbij adviseert de CROS u bij het starten van nieuwe experimenten aandacht te hebben voor de
interferentie met reeds lopende experimenten. Het zou namelijk jammer zijn dat daardoor de effecten
niet goed gemeten kunnen worden en de monitoringsperiode moet worden verlengd met alle
bijkomende kosten van de daarvoor noodzakelijke onderzoeken.
Ik ben verheugd u namens de CROS te kunnen adviseren omtrent het vervolg van de uitgevoerde
experimenten en spreek de verwachting uit dat u dit advies in uw besluitvorming zal meewegen.
HoogactMrn
,Miie-I/6I;,(zi)1ér CROS
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat