Gelijke patiënten ongelijk behandeld
30/09/2008 11:13
Vereniging Solidariteit Zuid-Oost
Bijlmerramp toont verkeerd imago
In het buitenland heeft Nederland een beeld dat niet correspondeert met de werkelijkheid. In ons land worden zwarte landgenoten systematisch achtergesteld in hun maatschappelijke ontwikkeling. Dit bleek nog in de jaren negentig na de Bijlmervliegramp, zo toont de Surinaamse arts-onderzoeker Nizaar Makdoembaks aan in een studie van zijn hand.
Misleiding AMC Psychiatrie
Dokter Makdoembaks was tussen 1984 en 2004 vele jaren werkzaam als huisarts in de Bijlmer. Hij ondervond allerhande onrechtvaardigheid in deze armoedige zwarte achterstandswijk en bracht deze in de openbaarheid. Ook na de Bijlmerramp van 4 oktober '92 werd Makdoembaks geconfronteerd met verschillende incidenten. In een publicatie in 2007 (Hoogleraren en gemeente misleiden lotgenoten Bijlmervliegramp) beschrijft hij de misleiding door onderzoekers van de afdeling psychiatrie van het AMC van psychisch getraumatiseerde kinderen. Een subsidie van een miljoen gulden die gegeven was voor onder meer onderzoek van de psychische gevolgen en de nazorg van kinderen na de Bijlmerramp, kreeg een andere bestemming. De kinderen zijn niet meer onderzocht.
Een ander voorbeeld is het feit dat, na de ramp, geen gehoor werd gegeven door Schiphol en burgemeester Ed van Thijn aan het verzoek van de Bijlmerinwoners om tijdelijk niet door laagvliegende vliegtuigen aan het drama herinnerd te worden. Twee jaar later bereikte dezelfde burgemeester met directeur Smit van Schiphol wel een akkoord over het staken van het vliegen boven de rijkere binnenstad van Amsterdam.
Tuchtcollege
Een andere kwestie enkele weken na de vliegramp ging over Surinaamse en Ghanese slachtoffers. Ze kregen een extra psychische dreun van hun Bijlmer huisarts Henk Bond. De autochtone Bond beschuldigde hen in Het Parool van fraude met ziekenfondskaarten en van nephuwelijken. Ook ageerde Bond tegen de oprichting van een centrale doktersdienst buiten kantooruren voor de Bijlmerinwoners. De Surinaamse huisarts Makdoembaks vond hem en anderen, racistisch waarna Bond hem door het Amsterdamse Medisch Tuchtcollege liet schorsen.
Illegalen
Het kwam volgens Makdoembaks regelmatig voor dat het AMC en de ambulancedienst van de GGD onverzekerde zieken weigerden, ook in acute noodsituaties. De gezondheidsklachten van de Bijlmer inwoners in de jaren na de ramp, werden in eerste instantie niet in verband gebracht met het neergestorte El Al-toestel.
Open-TBC niet behandeld
Na de Bijlmerramp was het een hels karwei om een spoedpatiënt uit de Bijlmer opgenomen te krijgen. Vaak gaf het AMC onnodig aan, dat geen bedden vrij zouden zijn. Ook de tussen de legalen wonende illegale familieleden met ernstige verschijnselen van mogelijke open longtuberculose, die dr. Makdoembaks doorverwees, werden door het AMC niet opgenomen. Ook kregen zij van de artsen van de hoofdstedelijke GGD geen medicijnen tegen TBC. Tenslotte toont dr. Makdoembaks aan dat de specifieke medische vraagstukken van de islamitische gemeenschap in de Bijlmer na de ramp door de regionale huisartsen en het ziekenhuis werden genegeerd. Vóór de vliegramp was er in het AMC geen wachttijd voor de religieuze besnijdenis van moslimjongens uit de Bijlmer. Na de ramp kregen ouders te maken met een wachttijd van minstens één jaar.
Euthanasie
De Bijlmer raakte volgens Makdoembaks na 1992 steeds verder geïsoleerd. Als klokkenluider miste hij de steun van bijna alle collega's. Zo erg zelfs, dat het hem niet lukte een tweede arts te vinden om een euthanasieverzoek zorgvuldig te doen plaatsvinden. Volgens afspraak met de zieke autochtone kankerpatiënt, verrichtte hij de levensbeëindiging zonder een tweede arts te consulteren. De Inspectie voor de Gezondheidszorg liet hem door het Tuchtcollege veroordelen. Een andere veroordeling door het Tuchtcollege leverde een boete van 1000 gulden op. Dit betrof de beschuldiging van Makdoembaks dat een subcomateuze 50-jarige Surinaamse illegale arbeider met een hersenbloeding overleed omdat hij pas na bijna 2 uur door de ambulance in het AMC werd gepresenteerd.
Uiteindelijk: verbeteringen in gezondheidszorg
SCEN
De drie tuchtzaken leiden uiteindelijk juist tot verbeteringen in de gezondheidszorg. Zijn straf in de euthanasiezaak leidt tot de oprichting van de SCEA: Steun en Consultatie bij Euthanasie in Amsterdam. In 1997 neemt de artsenorganisatie KNMG de formule van de SCEA over. Het SCEN-project wordt opgezet. De SCEN (Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland) geeft (huis)artsen de mogelijkheid om bij een ervaren collega informatie en advies in te winnen over zaken rondom euthanasie. Ook is het hiermee mogelijk een tweede arts te vragen om als onafhankelijk consulent op te treden.
Stroke Service
Zijn tweede veroordeling levert een belangrijke gezondheidswinst op voor patiënten met een hersenbloeding, eerst voor de Bijlmerbewoners en later in alle grote steden. Patiënten met een beroerte krijgen eindelijk de status van spoedpatiënt en het AMC besluit in 1996 een Stroke Service te starten. Daarmee zijn patiënten met een beroerte voortaan overal verzekerd van een plaatsje in het ziekenhuis en hebben grotere kansen op overleving en goed herstel.
Veilige huisartsenpost
De derde veroordeling van dokter Makdoembaks, maakte het voor Inspecteur Ferdinand Johannes Biesenbeek dwingend om de artsen van de Amsterdamse Huisartsen Vereniging te overtuigen van de oprichting in 1998 van een veilige centrale Huisartsenpost voor buiten kantooruren voor de bewoners van Amsterdam-Zuidoost.
Besnijdeniscentrum
In 2001 gaf dr. Makdoembaks tenslotte de aanzet voor het oprichten van een besnijdeniscentrum in de Venserpolder (Bijlmer), waar de ingreep door speciaal opgeleide artsen plaatsvindt. Inmiddels is ook in negen andere steden een filiaal van dit centrum opgezet.
Titel:
Gelijke patiënten ongelijk behandeld
Bijlmerramp toont verkeerd imago
Uitgeverij: Het tribunaal, Aantal pagina's: 254, Prijs: 34, 50 euro
Te bestellen bij de boekhandel en www.het-tribunaal.nl