Gebruikers wachten af terwijl de verhuurmarkt zich in hun voordeel ontwikkelt Nederland: nog steeds schaarste op toplocaties; herstructurering en vervangingsbehoeften bepalen de vraag.
Amsterdam, 29 september 2008 - De markt voor commercieel vastgoed heeft zich verder ontwikkeld in het voordeel van gebruikers in Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA). Toch nemen steeds meer gebruikers een afwachtende houding aan volgens het meest recente EMEA Occupier Conditions Report Q3 2008 van Jones Lang LaSalle.
De Office Occupier Clock van Jones Lang LaSalle laat zien dat de huurprijzen in een aantal markten in de EMEA-landen in het dalende segment zijn terechtgekomen, wat duidt op gunstige marktomstandigheden voor gebruikers. De markten in West End en het centrum van Londen en die in Brussel, Zürich en Alma-Ata zijn alle naar dit segment opgeschoven. De tophuren in West End, tevens de hoogste die in het rapport worden vermeld, zijn in het tweede kwartaal met 4,3% gedaald, terwijl die in het centrum van Londen na een daling met bijna 4% in het eerste kwartaal met nog eens 1,6% zijn afgenomen. In Brussel bedroeg de huurprijsdaling 3,4%, in Alma-Ata 2,2%. Voor andere markten (Barcelona, Casablanca, Dublin, Madrid en Riga) is het op de klok twaalf uur of bijna twaalf uur, wat wijst op het begin van een huurprijsdaling. In deze markten wordt de gebruiker aangemoedigd om, waar dat mogelijk is, af te wachten.
Roeland Houtman, verantwoordelijk voor Corporate Solutions in Nederland: " In Nederland zien we nog steeds schaarste op toplocaties. De aanhoudende stabiele vraag naar kantoorruimte zal in de komende periode voornamelijk worden veroorzaakt door herstructurering en vervangingsbehoefte in plaats van de uitbreidingsvraag als gevolg van economische groei. Alhoewel steeds meer bedrijven een afwachtende houding aannemen, kunnen alerte partijen die bij hun huisvestingsstrategie gebruik maken van het momentum, juist nu interessante deals doen"
Tom Bayne-Jardine, Managing Director van European Corporate Solutions bij Jones Lang LaSalle: "Hoewel hoogwaardig vastgoed (Grade A) schaars blijft, neemt de leegstand in de regio toe. Tegelijkertijd is de groei van de verhuurmarkt in de regio geleidelijk aan het afnemen en tekent zich in sommige markten zelfs een kentering in de huurprijs af. Deze veranderingen voltrekken zich in een periode waarin het vertrouwen van de gebruikers sterk terugloopt en de interesse in nieuw vastgoed dienovereenkomstig afneemt.
- vervolg -
Er liggen kansen in een aantal markten, maar gebruikers moeten wel een heel dwingende structurele behoefte hebben om tot actie over te gaan. Het gevolg is dat de vraag naar vierkante meters kantoorruimte afneemt en dat het aantal transacties dat in de afgelopen drie maanden in EMEA is gesloten, weliswaar fors is maar allesbehalve spectaculair kan worden genoemd."
Volgens de opvattingen van de marktonderzoekers vormen dalende huurprijzen, of het punt waarop de huurprijs stabiliseert, de komende 12 maanden een belangrijk aspect voor de gebruikers in EMEA. Voor 31 van de 50 markten die in dit rapport worden besproken, is de voorspelling dat de huurprijzen tussen nu en de tweede helft van 2009 zullen afnemen of stabiliseren. Voor 62% van de West-Europese markten die in het rapport ter sprake komen, verwacht men dat deze zich in dezelfde periode ten gunste van de gebruiker zullen ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor 66% van de Centraal- en Oost-Europese markten. In het Midden-Oosten en Afrika zal 55% van de besproken markten een dergelijk beeld laten zien.
Op basis van deskundige inzichten in elk van de markten blijkt dat de activiteiten van gebruikers de komende 12 maanden zullen afnemen. In 12 van de 29 in het rapport genoemde West-Europese markten verwacht men voor het komende jaar in de eigen markt een neergaande lijn in de concurrentie voor ruimte. In de 16 andere markten zal de stabiliteit zich naar verwachting handhaven. In slechts één West-Europese markt, Luxemburg, wordt een toenemende concurrentie onder de gebruikers voorspeld en dus een stijging tussen nu en het midden van 2009.
Lokale gebruikersgroepen maken vaak gebruik van structurele mogelijkheden, zoals ontbinding of afloop van de huurovereenkomst, om naar een hoogwaardiger kantoorruimte te gaan of naar andere submarkten over te stappen. Voor de rest van het jaar en tot in 2009 zullen de gebruikersmarkten in belangrijke mate worden gekenmerkt door deze tactische gebruikmaking van huurmogelijkheden."
In Centraal- en Oost-Europa blijkt de vraag in stand te zijn gebleven. Markten die vooral afhankelijk zijn van outsourcingsbedrijven, zullen echter wellicht de negatieve invloed ondergaan van een teruglopende vraag, vanwege de invloed die loon- en koersschommelingen op de kosteneffectiviteit blijven hebben. Markten in het Midden-Oosten en Afrika zullen ook voldoende veerkracht vertonen, mits de energiesector het goed blijft doen.
- Einde bericht -
Toelichting voor redacteuren
Zie het bijgevoegde document voor de Office Occupier Clock voor het derde kwartaal in EMEA. Het volledige rapport is in PDF op te vragen via Ingrid@SyrinXpr.nl
|Over Jones Lang LaSalle | |Jones Lang LaSalle (NYSE: JLL), het enige bedrijf in vastgoedservices- en | |vermogensbeheer dat voor het 3e achtereenvolgende jaar voorkomt in FORBES | |magazines " 400 beste grote bedrijven", heeft wereldwijd circa 180 kantoren | |en opereert in meer dan 700 steden in 60 landen. Met een omzet van meer dan | |$ 2.7 miljard in 2007, biedt de organisatie brede geïntegreerde vastgoed- en| |investment management expertise aan eigenaren, gebruikers en beleggers op | |lokaal, regionaal en mondiaal niveau. Jones Lang LaSalle is marktleider op | |het gebied van vastgoed- en corporate facility management services met | |wereldwijd een vastgoedportefeuille van meer dan 120 miljoen m2. | |LaSalle Investment Management, het onderdeel van het bedrijf dat investment | |management activiteiten voor haar rekening neemt, behoort tot één van 's | |wereld grootste investment management bedrijven. Zij beheren een totaal | |vermogen van circa US$ 54 miljard. Voor meer informatie kijk op onze website| |www.joneslanglasalle.com. |Contact: |Ingrid Wallisch | | |
|Tel.nr: |06 20112058 / 0184 661630 | | |Email: |ingrid@SyrinXpr.nl | | |Referent|PB44 290908