Universiteit van Tilburg 29 september 2008
Mindfulness werkt tegen stress
Onderzoek Universiteit van Tilburg naar aandachttraining
Mindfulness werkt tegen stress Onderzoek Universiteit van Tilburg naar
aandachttraining Mindfulness, ofwel op een open en oordeelvrije manier
in het leven staan, is 'hot', Populaire tijdschriften besteden er
regelmatig aandacht aan, maar is de hype terecht? Volgens de
psycholoog dr. Ivan Nyklicek en collega's van de Universiteit van
Tilburg wel. Hij onderzocht het effect van een mindfulnesstraining in
een experimentele setting en toonde aan dat de training tot minder
stress leidt bij de deelnemers.
Mindfulness kan omschreven worden als het bewust waarnemen van 'wat
is', zonder er direct een etiket op te plakken met 'goed' of 'slecht'
en het te willen veranderen. Dit geldt voor zowel gebeurtenissen
buiten jezelf, zoals in een file belanden, maar ook en vooral voor
gevoelens in jezelf, zoals angst om ergens te laat te komen.
Ivan Nyklicek liet een dertigtal mensen met stress die zich hadden
aangemeld voor een 'Aandachtgerichte stressreductie training' een
mindfulnesstraining volgen. De training is in de jaren '70 van de
vorige eeuw ontwikkeld door dr. J. Kabat-Zinn van de Universiteit van
Massachussets. Nyklicek vergeleek de ervaringen van de groep die de
training volgde met die van dertig anderen die zich ook voor de
training hadden aangemeld, maar op een wachtlijst waren geplaatst.
De training bestond uit acht wekelijkse bijeenkomsten waarin vooral
veel werd geoefend met aandachtig en oordeelvrij gebeurtenissen
bekijken. De oefeningen bestonden onder meer uit aandachtig ademhalen,
milde hatha yoga en inzichtmeditatie, waarbij geoefend wordt in het
herkennen en loslaten van opkomende (pieker)gedachten en gevoelens.
Het verschil van de aandachtgerichte training met yogatechnieken is
dat inzicht wordt verkregen in automatische mentale patronen van
gedachten en gevoelens en geleerd wordt die los te laten.
Voor en na de training vulden de deelnemers vragenlijsten in die
inzicht gaven in de mate van stress en mindfulness. Daarmee werd
bijvoorbeeld nagegaan in hoeverre mensen dagelijkse dingen met hun
volle aandacht deden of 'op de automatische piloot'. De uitkomsten, in
september gepubliceerd in het wetenschappelijks tijdschrift Annals of
Behavioral Medicine, lieten zien dat de mensen die de training hadden
gevolgd een substantieel sterkere daling van hun stressniveaus hadden
dan de mensen op de wachtlijst. Bovendien was deze daling direct
gerelateerd aan en statistisch afhankelijk van een stijging in
mindfulness. Het effect van de training lijkt dan ook het gevolg te
zijn van toegenomen mindfulness en niet van algemene effecten, zoals
het krijgen van aandacht van de trainer of andere deelnemers.
Mindfulnesstraining, ook wel aandachttraining genoemd, is volgens
Nyklicek een veelbelovende methode die op grote schaal ingezet zou
kunnen worden om stress te verminderen. Mensen die overspannen zijn of
een burnout hebben, zouden met behulp van een mindfulnesstraining weer
in de maatschappij kunnen gaan meedraaien. Nog beter is de training
preventief in te zetten om overspannenheid of burnout te voorkomen.
Universiteit van Tilburg