Novib

Teveel Burgers slachtoffer van geweld

Oxfam: Nieuwe wereldorde moet burgers beter beschermen

Den Haag, 26 september 2008

De verschuiving van de mondiale machtsverhoudingen maakt het mogelijk om meer burgers tegen genocide en andere wreedheden te beschermen, zegt Oxfam in een nieuw rapport dat vandaag uitkomt. 'For a Safer Tomorrow Protecting Civilians in a Multipolar World' waarschuwt dat de wereld voor iedereen minder veilig wordt als de bestaande en opkomende supermachten niet beter gaan samenwerken. De nieuwe wereldorde moet wreedheden zien te voorkomen en meer burgers beschermen tegen gewapende conflicten en oorlogen.

Een nieuwe president in de VS, de groeiende politieke en economische macht van Rusland, de enorme economische ontwikkeling van China en India, een sterkere Europese Unie en Afrikaanse Unie zorgen voor een nieuwe wereldorde. Die moet burgers in conflictgebieden beter beschermen. Tijdens de recente crisis in Georgië was er veel aandacht voor de oplopende internationale spanningen, maar minder over de burgers die door het geweld getroffen werden en hun huizen moesten ontvluchten.

Het garanderen van de veiligheid van burgers moet de hoogste prioriteit krijgen in elk conflict, ook in de war on terror. Te lang hebben regeringen ingestemd met het principe dat burgers beschermd moeten worden, maar wanneer het op daden aankomt en de levens van mensen worden bedreigd krijgt het eigenbelang prioriteit. Zoals we in Afghanistan en Somalië hebben gezien, wakkert het maken van burgerslachtoffers de woede en gevoelens van onrecht onder de bevolking aan, en draagt het bij tot een spiraal van geweld en wraak, zegt de schrijver van het rapport, Ed Cairns.

"De Taliban heeft 2 leden van mijn familie gedood. De internationale troepen hebben er 16 gedood. Bedenk jij maar voor welke partij ik ben." quote van Afghaanse boer.

De oorlog in Afghanistan maakt veel slachtoffers, ook onder burgers. 2006 : 4.000 doden waarvan circa 1000 burgers (700 door opstandelingen; 230 door internationale troepenmacht waarvan 116 door luchtaanvallen). 2007 : 6.000 doden waarvan 1600 burgers (950 door opstandelingen; 430 door internationale troepenmacht waarvan 321 door luchtaanvallen). 2008 : tot nu toe 4000 doden waarvan 1400 burgers (meer dan 170 door internationale troepenmacht waarvan 50 door luchtaanvallen). Bron Oxfam International.

Tegelijkertijd overschaduwt de war on terror in Irak en Afghanistan andere politieke conflicten, zoals het voortdurende geweld in de Democratische Republiek Congo, waar twee keer zoveel mensen als in Irak de dood hebben gevonden. Sinds 1998 heeft Congo 5,4 miljoen of 8 procent van zijn bevolking door oorlog, voedseltekorten en ziektes verloren.

Vooral vrouwen zijn slachtoffer van het geweld, per maand worden meer dan 1.000 van hen verkracht, dan onderdeel van een systematische geweldscampagne tegen burgers.

For a Safer Tomorrow is gebaseerd op de ervaring die Oxfam in 60 jaar heeft opgebouwd met het werken in conflictgebieden. Het rapport beschrijft de bescherming van burgers in huidige en recente conflicten en onderzoekt de implicaties van de internationale machtsverschuiving. Het rapport maakt duidelijk dat met behulp van lokale, nationale en regionale initiatieven en veel meer consistente internationale steun burgers beter beschermt kunnen worden.

In het verleden heeft de wereld gefaald om burgers in landen als de Democratische Republiek Congo en Darfur te beschermen tegen moord en verkrachting. De opkomende nieuwe wereldorde moet hier werk van maken als we ervoor willen zorgen dat de wereld niet alleen een andere wereld maar ook een veiliger wereld is, zegt Cairns.

Er zal politieke wil en vastberadenheid nodig zijn om toekomstig geweld te voorkomen. Maar voorbeelden uit het afgelopen jaar laten zien dat wanneer de wereld bereid is op te treden om bloedvergieten te voorkomen en misdaden af te schrikken, dat het dan resultaat boekt.

In januari 2008 verviel Kenia niet in een bloedige burgeroorlog, deels omdat de plaatselijke gemeenschappen acties ondernamen om een massale uitbraak van geweld te voorkomen, en ook omdat Afrikaanse en internationale leiders optraden om de vrede te herstellen. In juli 2008 werd de voormalige Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic na 13 jaar gearresteerd. Nu moet hij zich verantwoorden bij het VN tribunaal voor Oorlogsmisdaden in Den Haag.

Ter bescherming van burgers die slachtoffer zijn geworden van gewapende conflicten en ter verbetering van de wereldvrede en stabiliteit, roept Oxfam de internationale gemeenschap op:


* De allerhoogste prioriteit te geven aan de veiligheid van burgers in conflicten.
* Geen enkele oorlogsmisdaad te dulden of het nu onderdeel is van de oorlog tegen terrorisme dan wel andere operaties.
* Sneller op te treden bij trends die wijzen op nieuwe of langdurige conflicten waaronder een aanpak van armoede en ongelijkheid, klimaatverandering en het groeiend aantal wapens.
* Dat alle permanente leden van de VN Veiligheidsraad het gebruik van hun veto opgeven wanneer het oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid, etnische zuivering en genocide betreft.

Over Oxfam Novib
Oxfam Novib is het Nederlandse lid van Oxfam International, een samenwerkingsverband van dertien onafhankelijke ontwikkelingsorganisaties. Het gezamenlijk ideaal: een rechtvaardige wereld zonder armoede.