Actiz
26 september 2008
ActiZ wil parlementair onderzoek zorgmarkt
Thuiszorg klem tussen keten en kartel
Met de beslissing van de NMa is een onwerkbare situatie ontstaan in de
markt van de verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT). Dat vindt
ActiZ naar aanleiding van de sancties die de NMa vandaag oplegt aan
vijf zorgaanbieders. ActiZ pleit voor een parlementair onderzoek omdat
de sector VVT in een pijnlijke spagaat zit tussen keten en kartel, die
niet meer vol te houden is. De kartelwaakhond beoordeelt de zorg als
vrije markt, terwijl het kabinet tegen marktwerking in de ouderenzorg
is. Zorgkantoren (de inkopers) "belonen" de ketenzorg. De NMa
beoordeelt nu de door betrokken organisaties opgezette ketenzorg en
wijkgerichte zorg als kartelafspraken.
Door deze twee tegengestelde sturingsopdrachten is het voor
zorgorganisaties, in een sector die overduidelijk nog in transitie is,
uiterst moeilijk laveren tussen keten en kartel. Han Noten, voorzitter
ActiZ, vraagt zich af: "Beste politiek, wat wilt u?
De ouderenzorg heeft nu drie opdrachten:
1. Markt, gij zult concurreren
2. Ketenzorg, gij zult samenwerken
3. Maatschappelijke onderneming, gij zult desnoods gratis zorg
leveren*
* (gratis zorg is zorg die uit eigen zak betaald moet worden, wanneer
het productieplafond van de zorgaanbieder bereikt is)
Binnen deze kaders is goede zorg en gezonde bedrijfsvoering
onmogelijk. Een parlementair onderzoek moet inzicht geven in hoe
(on)gezond de zorgmarkt en het krachtenspel van toezichthouders en
sturingsmechanismen is. De wereld `according to the NMa' betekent
duurdere, minder toegankelijke en slechtere zorg."
De beslissing van de NMa om sancties van deze omvang op te leggen
verbaast ActiZ. In oktober 2007 heeft zij al geprobeerd om met de NMa
in gesprek te komen. In maart 2008 is dat daadwerkelijk gebeurd. De
brancheorganisatie heeft met leden een aantal problematische situaties
in kaart gebracht waaruit de spanning tussen keten en kartel blijkt.
Deze zijn verkend met de NMa en nader overleg hierover zou volgen. Han
Noten: "De NMa kijkt naar de zorg als door een rietje naar een
breedbeeldtelevisie en heeft de context waarbinnen de zorgaanbieder
opereert niet of nauwelijks meegewogen." Het gaat hierbij om zaken als
ketenzorg en het feit dat de afspraken tussen de zorgaanbieders
onderdeel uitmaakten van investeringen in wijkgerichte zorg waarin
bereikbaarheid, kwaliteit en continuïteit van zorg voorop staat.
Afspraken zijn in alle openheid gemaakt om goede kwaliteit van zorg,
dicht bij huis te kunnen leveren. De intenties en behaalde resultaten
staan ver af van het criminaliserende stempel dat de NMa nu geeft.
Mededingingswet ontmoedigt ketenzorg en wijkgerichte zorg
Ketenzorg is zorg die nauw op elkaar is afgestemd, gericht op alle
stadia van behoeften die een cliënt met een bepaalde aandoening heeft
(dementie, diabetes, heupbreuk enz.). De ontwikkeling van ketenzorg
wordt niet alleen binnen de zorg maar ook door de politiek toegejuicht
en gestimuleerd. Binnen de smalle marges van de mededingingswet
ketenzorg op te zetten, is evenwel een riskante onderneming. Daar waar
het Ministerie van VWS of zorgkantoor ketenzorg (op het gebied van
dementie) "belonen" met het terugverdienen van opgelegde kortingen,
wordt het door de NMa ontmoedigd. Vele zorgaanbieders beginnen er uit
economisch oogpunt zelfs liever niet aan of laten zich bijstaan door
een dure jurist. Binnen ketenzorg staat de cliënt centraal. Ketenzorg
is namelijk in essentie gericht op het bieden van een sluitend netwerk
van zorg rondom de cliënt.
Het wordt tijd voor een structurele oplossing om de cliënt nu en in de
toekomst goede en op elkaar afgestemde zorg te kunnen blijven bieden.
---