Datum:25 september 2008
Nadere informatie verkrijgbaar bij: Henry van der Wiel (tel: 070 -
3383 378) en Jacqueline Timmerhuis (tel. 070-3383477)
Bedrijven leren vooral van topbedrijven in eigen land
Meer concurrentie bevordert een hogere productiviteit: het stimuleert
bedrijven efficiënter te werken, maar prikkelt ook om te leren van
andere bedrijven in Nederland. Het kennisniveau bij bedrijven in het
eigen land is voor de productiviteitsprestaties van het Nederlandse
bedrijfsleven belangrijker dan het kennisniveau in andere landen.
Vooral topbedrijven met hoge productiviteitsniveaus binnen Nederland
hebben hierin een voorbeeldfunctie. Dat leren gaat niet geheel
vanzelf. Bedrijven moeten wel zelf investeren in R&D om bestaande
technieken en producten te kunnen imiteren.
Dit zijn de belangrijkste conclusies die de onderzoekers Henry van der
Wiel en Harold Creusen (CPB) en George van Leeuwen en Eugene van der
Pijll (CBS) trekken in het vandaag verschenen CPB Document Cross your
border and look around. Gebruikmakend van Nederlandse bedrijfsdata uit
127 bedrijfstakken kijkt de studie naar factoren die belangrijk zijn
bij het leren van andere bedrijven en daarmee voor de
productiviteitsprestaties van bedrijven. Het onderzoek past in een
bredere onderzoeksagenda van het CPB naar de determinanten van
productiviteit.
Leren door imiteren.....
Kennis en innovatie zijn in toenemende mate belangrijk voor bedrijven
om op efficiënte wijze nieuwe producten en diensten te kunnen blijven
ontwikkelen die de consument aanspreken. Daarbij moeten bedrijven
naast innoveren ook voortdurend leren van anderen om productiever te
worden. Voor beide aspecten is eigen R&D van belang. Ten eerste kan
zelf investeren in R&D de productiviteit van bedrijven bevorderen via
innovatie in producten en processen. Ten tweede helpt R&D bedrijven om
de kennis van andere bedrijven te begrijpen en te gebruiken voor
imitatie van bestaande technologieën. Het onderzoek bevestigt vooral
het laatste aspect.
.....vooral van binnenlandse topbedrijven
Bij het onderzoek is ook gekeken of bedrijven vooral leren van
binnenlandse topbedrijven of juist van bedrijven elders in de wereld.
Het blijkt dat bedrijven in ons land vooral leren van de meest
productieve bedrijven die actief zijn in dezelfde bedrijfstak hier. De
uitkomsten verschillen niet of nauwelijks tussen categorieën
bedrijven. Zo levert een onderscheid tussen relatief goed dan wel zwak
presterende bedrijven geen ander beeld op. Beide groepen bedrijven
hebben baat bij eigen R&D en de aanwezigheid van topbedrijven.
Belang van marktwerking en open grenzen onderstreept
Dit onderzoek laat zien dat concurrentie belangrijk is voor de
productiviteitsprestaties van bedrijven en hen prikkelt om te leren
van andere bedrijven in eigen land. Dit geldt zelfs voor zwakker
presterende bedrijven. Theoretisch gezien staat zeker dat laatste niet
bij voorbaat vast. In de wedloop met hun goed presterende concurrenten
kunnen zwak presterende bedrijven bij toenemende concurrentie ook
afzien van innovatie of imitatie, aangezien de kosten ervan niet meer
opwegen tegen de verwachte opbrengsten. Het empirisch onderzoek voor
ons land laat echter zien dat dit niet het geval is. Het is dan ook
belangrijk dat bedrijven voldoende geprikkeld worden door de dreigende
of zelfs daadwerkelijke toetreding van nieuwe bedrijven op de
Nederlandse markt, waaronder buitenlandse bedrijven als drager van
kennis van elders.
CPB Document 170, Cross your border and look around, is te bestellen
bij:
Bibliotheek Centraal Planbureau
Postbus 80510
2508 GM Den Haag
Telefax: 070-3383350
E-mail: bibliotheek@cpb.nl
Prijs: 9,- euro
De publicatie is tevens (gratis) beschikbaar als PDF-bestand.
Centraal Planbureau