Agema (PVV) over een fiks tekort aan medische isotopen voor patiënten
doordat de reactor in Petten niet in gebruik is
Antwoorden op vragen van Kamerlid Agema (PVV) over een fiks tekort aan
medische isotopen voor patiënten doordat de reactor in Petten niet in
gebruik is
Kamerstuk, 24 september 2008
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
GMT-K-U-2877301
23 september 2008
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Agema
(PVV) over een fiks tekort aan medische isotopen voor patiënten
doordat de reactor in Petten niet in gebruik is.
(2008Z01639/2070828850).
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht "Patiënten in de wacht na sluiten van
reactor"? 1)
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Is het waar dat, doordat de reactor in Petten stil ligt, er nu een
tekort is aan medische isotopen die worden gebruikt bij diagnostiek,
pijnbestrijding, röntgenopnamen, behandeling van longkanker,
prostaatkanker en pijnbestrijding bij botkanker?
Antwoord 2
Ja.
Vraag 3
Hoeveel patiënten in binnen- en buitenland zijn hiervan de dupe? Welke
risico's worden er gelopen?
Antwoord 3
Ik heb hierover informatie ingewonnen bij de Nederlandse Vereniging
voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG), de producenten van radiofarmaca en
bij de exploitant van de reactor in Petten. Het tekort aan
radiofarmaca zal de komende weken fluctueren tussen de tien en veertig
procent. De voorzitter van de NVNG heeft mij meegedeeld dat er veel
creativiteit en flexibiliteit is bij de ziekenhuisspecialisten
(nucleair geneeskundigen en anderen) in het zoeken naar oplossingen
voor het tekort. In het algemeen komt dit neer op het vinden van
andere mogelijkheden voor diagnostisch onderzoek, van andere
mogelijkheden voor behandeling en op het toepassen van strikte
selectiecriteria voor onderzoek (`triage') en op het bezien of uitstel
van onderzoek mogelijk is. De beroepsgroep geeft aan dat dit de
komende maanden niet tot grote risico's zal leiden voor patiënten. De
ernstige zieke patiënten krijgen overigens voorrang. Gezien deze
aanpassingen in de ziekenhuizen is niet precies bekend hoeveel
patiënten de gevolgen zullen ondervinden van dit tekort, mogelijk ligt
dit in de buurt van de tien tot veertig procent.
Vraag 4
Komen er als gevolg van deze leveringsproblemen patiënten onnodig te
overlijden? Hoe gaat u bewerkstelligen dat dit wordt voorkomen?
Antwoord 4
Het ziet er niet naar uit dat er ten gevolge van dit tekort patiënten
zullen overlijden. Niettemin heb ik recent overleg gevoerd met
vertegenwoordigers van de NVNG, van het farmaceutisch bedrijf
Covidien, van de Nuclear Research and Consultancy Group (NRG) en
aansluitend ook met het farmaceutisch bedrijf GE Health Care. Allen
hebben mij verzekerd dat men doet wat mogelijk is om de tekorten zo
beperkt mogelijk te houden. Daarnaast hebben wij afgesproken elkaar
adequaat en tijdig te informeren bij gewijzigde omstandigheden of
ontwikkelingen. Ten aanzien van de consequenties voor patiënten
verwijs ik ook naar het antwoord op vraag 3.
Vraag 5
Hoe gaat u bewerkstelligen dat de aanvoer van radioactief materiaal
aan Nederlandse ziekenhuizen op korte termijn wordt hersteld?
Antwoord 5
De leverancier van het basismateriaal voor de productie van
radiofarmaca en de farmaceutische bedrijven die de radiofarmaca
produceren zijn primair verantwoordelijk. Ik heb de betrokken
bedrijven, de NVNG en de betrokken ministeries van VROM en EZ
uitgenodigd voor overleg over deze problematiek. Dit overleg heeft
inmiddels plaatsgevonden (zie het antwoord op vraag 4). Men heeft mij
verzekerd dat de tekorten de komende weken enigszins fluctueren en
tijdelijk van aard zullen zijn. De reactor in Petten zal, zo is
imiddels bekend gemaakt door de exploitant, zeker tot eind november
niet operationeel zijn vanwege reparatiewerkzaamheden. Men gaat er
echter van uit dat half oktober, zodra de levering van het
basismateriaal vanuit België weer gewaarborgd zal zijn, de tekorten
grotendeels opgeheven zullen zijn. In het geval dat de reactor in
Petten nog langer gesloten zal blijven vanwege langer durende
reparaties, zullen er bij perioden lichte tot matige tekorten optreden
variërend van tien tot veertig procent. Beide farmaceutische bedrijven
hebben een fair share policy ten aanzien van levering van Mo/Tc99m
(Molybdeen/Technetium) generatoren aan de verschillende landen. Het
beschikbare Mo99 basismateriaal - waar uiteindelijk het
radiofarmaceutisch product Technetium uit voortkomt dat de patiënten
krijgen toegediend voor onderzoek - wordt op basis van de gemiddelde
behoefte van een aantal referentieweken van vóór de crisis over de
landen verdeeld.
Vraag 6
Dat een Nederlands bedrijf een derde van alle medische isotopen die
wereldwijd gebruikt worden produceert is een mooi staaltje Hollands
Glorie, maar is het wel verantwoord om zo afhankelijk te zijn van een
individuele reactor welke een derde van alle preparaten wereldwijd
produceert, te meer omdat andere kernreactoren het wegvallen van de
productie niet kunnen opvangen?
Antwoord 6
De term Hollands Glorie zou ik enigszins willen nuanceren. De
onderzoeksreactor in Petten is in opdracht van de Nederlandse staat
gebouwd, maar Nederland heeft de reactor later overgedragen aan de
Europese Commissie en deze is dus eigenaar. Het Nederlandse bedrijf
Nuclear Research en Consultancy Group (NRG) is exploitant van de
reactor en sinds kort ook verguninghouder. De productie van
radiofarmaca in Petten vindt plaats door het Amerikaanse bedrijf
Covidien. Daarnaast levert de NRG ook aan andere internationale
farmaceutische bedrijven.
De verschillende reactoren in België, Frankrijk, Zuid-Afrika en
Nederland hebben hun geplande onderhoudsstops op elkaar afgestemd. De
reactor in Canada werkt wat informeler mee aan deze afstemming, maar
indien er problemen in de productie optreden en tekorten in de
beschikbaarheid van radiofarmaca draagt de Canadese reactor bij om
tekorten aan te vullen.
Vraag 7
Hoe gaat u bewerkstelligen dat zich in de toekomst geen herhaling van
dit scenario voordoet?
Antwoord 7
Ik heb er vertrouwen in dat de partijen de tekorten kunnen beperken,
zowel wat betreft omvang als wat betreft tijdsduur. Echter,
onvoorziene stops van de Hoge Flux Reactor (HFR) of van andere
reactoren, bijvoorbeeld door technische storingen, kunnen leiden tot
overmachtssituaties, zeker indien een dergelijke stop samenvalt met
een noodzakelijke geplande stop van een andere reactor zoals nu het
geval is. In het antwoord op vraag 6 heb ik aangegeven dat de
exploitanten van de verschillende reactoren de geplande stops al
langere tijd op elkaar afstemmen.
Het ministerie van VWS is niet betrokken bij de HFR. Aangezien de
huidige problemen echter een Europese en zelfs wereldwijde dimensie
hebben, zijn deze ook aan de orde geweest tijdens de informele Raad
ministers van Volksgezondheid in de EU , 8 september jl. Voor de lange
termijn zal met met relevante partijen bezien worden hoe de behoefte
aan de bassistoffen voor radiofarmaca op peil te houden en wat de rol
van de Nederlandse overheid daarin zou kunnen zijn.
1) de Volkskrant, `Patiënten in de wacht na sluiten van reactor', 3
september 2008
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport