Gemeente Nuenen
Speech bevrijdingsherdenking 2008
De tekst van de speech uitgesproken tijdens de bevrijdingsherdenking
kunt u hier in zijn geheel lezen
Betrokkenheid tonen. Dat is de bindende reden van ons aller
aanwezigheid hier bij de jaarlijkse herdenking van slachtoffers van
oorlogs- en ander geweld. De laatste jaren hebben we de betekenis van
deze herdenking zien toenemen en de betrokkenheid van de veteranen
jong en wat ouder daarbij meer vormgegeven. Die verder aangehaalde
contacten hebben ons belangrijke extra informatie gegeven over hoe de
oorlog nog leeft bij degenen die daarbij rechtstreeks betrokken waren.
Meer nog komen naar voren de sterke gevoelens en de behoefte aan
betrokkenheid van de jongere generatie bij wat Nederlanders en ook
inwoners van onze gemeente hebben meegemaakt in de strijd in toenmalig
Nederlands Indië, in Nieuw Guinea en bij vredesmissies in de decennia
daarna. Naarmate de jaren vorderen groeit die behoefte en daarom
krijgt deze onze bijzondere aandacht.
De feiten, dames en heren, stemmen inderdaad niet tot vrolijkheid.
Sinds het einde van de 2de wereldoorlog is er nog geen dag zonder
oorlog geweest. Na 1945 zijn er meer dan 200 gewapende conflicten
uitgevochten, waarbij ruim 22 miljoen mensen omkwamen. Na de
politionele acties is sinds 1947 Nederland betrokken geweest bij ruim
50 vredesmissies. Inmiddels hebben ook ruim 80.000 Nederlandse
militairen daarbij gediend in ondermeer in Libanon, Irak, Cambodja,
Angola, Oeganda, Rwanda, Bosnië, Kosovo, Liberia en Afghanistan.
Hare Majesteit de Koningin heeft afgelopen dinsdag in de troonrede
onder meer het volgende gezegd. Ik citeer: "Vrede en veiligheid vragen
voortdurend aandacht. Wij leveren bijdragen aan vredesmissies en
ontwikkelingssamenwerking. Als internationaal georiënteerd land stelt
Nederland zich verantwoordelijk en constructief op. Ook nu zet ons
land zijn inspanningen op het gebied van internationale rechtsorde,
mensenrechten, ontwikkelingssamenwerking en crisesbeheersing
onverminderd voort. Om de veiligheidstaken goed te kunnen uitvoeren
wordt geïnvesteerd in materieel en personeel. De aanwezigheid van
Nederlandse militairen in Afghanistan en andere conflictgebieden
bevestigt dat onze solidariteit de landelijke grenzen overstijgt. Voor
de zware taak die zij vaak met gevaar voor eigen leven vervullen,
verdienen zij niet-aflatende waardering. Wij denken aan hen die vielen
en aan hun nabestaanden" Einde citaat uit de troonrede. Solidariteit,
dames en heren, is in deze passage uit de troonrede het bindende
woord.
"Solidariteit, de ruggengraat van vrijheid " is ook de naam van het
landelijke thema voor 2008 van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Met
solidariteit is daarbij bedoeld de inzet voor de vrijheid van een
ander. Wij ontleenden aan dit jaarthema wat overwegingen. Onze
militairen hebben zich ingezet en zetten zich in voor vrede en
veiligheid in dienst van de internationale rechtsorde. Dankzij na de
2de wereldoorlog ontwikkeld internationaal recht zijn er verdragen tot
stand gekomen die het mogelijk maken om op te treden tegen landen die
mensenrechten op grote schaal met voeten treden.
Gelatenheid bij de feiten die zich internationaal voordoen is gezien
onze onmacht om directe invloed uit te oefenen op deze gebeurtenissen
op het wereldtoneel misschien wel voorstelbaar, maar juist momenten
als vandaag zijn voor ons allen ook het moment om afschuw uit te
spreken over machtsmisbruik en toepassing van geweld om verschillen
van inzicht te beslechten. Het pleidooi voor een betere wereld en het
verlangen naar duurzame vrede lijkt een naïef streven te zijn, maar
komt in ieder geval al dichterbij door op nationale schaal de
democratische rechtsstaat te koesteren. Het systeem van de
democratische rechtsstaat staat en valt dan ook bij goed burgerschap.
De bereidheid van betrokkenen om zich er actief en constructief voor
in te zetten hoort daar onverbrekelijk bij. Ook de bereidheid tot het
maken en accepteren van compromissen, het accepteren dat mensen het
oneens met elkaar kunnen zijn, de acceptatie van het gezag van de
overheden en de acceptatie van de regels van de rechtsstaat zijn
essentieel voor een goede ordening van onze samenleving.
Wij hier in Nuenen kunnen en brengen op lokale schaal in praktijk dat
mensen die samen gemeenschappen vormen, vreedzaam samenleven zonder
onderscheid te maken tussen ras en geloof. Maar natuurlijk is het voor
ons allemaal een voortdurende opgave om alert te zijn. Het is ook onze
gezamenlijke taak om nieuwe vormen van beleid te vinden die de directe
woonomgeving leefbaar houden voor alle inwoners ongeacht hun leeftijd
of hun leefstijl.
Dat begrip solidariteit zoals hiervoor benoemd geeft waarborgen voor
duurzame vrede en veiligheid waar ook toegepast. Het ligt dan ook aan
de basis van de Nederlandse inspanningen in de vredesmissies.
Het herdenken van de gevallenen in de geweldadige oorlogen en
conflicten en het vieren van de bevrijding dat wij hier naar traditie
doen met onze taptoe heeft heel veel zin. Het bindt mensen op het
onderwerp, het geeft stof tot overdenking, het brengt gevoelens over
van dankbaarheid en respect jegens mensen ,ook mede-inwoners, die voor
het algemeen belang grote persoonlijk risico's liepen en lopen, het
wijst de jeugd de weg in de normen en waarden die maatschappelijke
continuïteit moeten hebben, het geeft de kans om samen optimisme op te
bouwen over de toekomst.
Maar, herdenkingen roepen ook emoties op bij meer direct betrokkenen,
familieleden van burgerslachtoffers in onze gemeente, onze
Nederlands-Indië veteranen en hun families, verzetsmensen en de
veteranen van vredemissies en hun familieleden. Deze dag is er ook
voor om die emoties een plaats te geven en respect en waardering te
tonen. Uw aller aanwezigheid hier drukt dat uit. Het is een krachtig
signaal dat in Nuenen, Gerwen, Nederwetten en Eeneind met eerbied
wordt gedacht aan slachtoffers van oorlogs- en geweldshandelingen en
dat de betrokkenheid bij de vrede en veiligheidsopgaven van deze tijd
groot is.
De betrokkenheid van de Nuenense jongeren is vandaag weer zichtbaar
door de hulp die groep 8 van basisschool Het Palet biedt en door de
ondersteuning van deze plechtigheid door de esta's van de Rudyard
Kiplinggroep.
In stil respect en dankbaarheid aan de bevrijders staan wij hier bij
ons monument "Wederopstanding is bevrijding" en gedenken wij de
slachtoffers.
Nuenen, 19 september 2008
Mr. W.R. Ligtvoet
Burgemeester van Nuenen c.a.