Logopedie vergroot verstaanbaarheid bij ziekte van Parkinson
Nieuwe richtlijn verschenen
WOERDEN, 20080922 -- Parkinsonpatiënten kunnen verstaanbaar leren spreken als ze met intensieve logopedie worden behandeld. Hun spraak verbetert merkbaar door wekelijks drie keer volgens de nieuwe logopedische richtlijn te oefenen. "Bij ruim 37.000 patiënten met milde of matig ernstige problemen zijn hun stemklachten juist heel goed te behandelen. Luider spreken, zonder je stem te forceren is het belangrijkste wat een parkinsonpatiënt moet leren om beter verstaanbaar te zijn. Daar is gespecialiseerde logopedische zorg voor nodig", zegt Marjolein Coppens van de beroepsvereniging van logopedisten NVLF.
Nederland telt op dit moment naar schatting 50.000 mensen met de ziekte van Parkinson. Met de toenemende vergrijzing verdubbelt hun aantal in de komende 20 jaar. Driekwart van hen krijgt problemen met het verstaanbaar spreken. Uit onderzoek blijkt dat nog weinig parkinsonpatiënten naar een logopedist worden verwezen of pas als de klachten ernstig zijn. Beginnende spreekklachten kunnen tijdens het verloop van de ziekte problemen geven als ze niet worden behandeld. Een patiënt die nog actief werkt kan van zijn lichte verstaanbaarheidklachten afgeholpen worden. Omdat dit onbekend is bij logopedisten, artsen en patiënten, heeft de NVLF door het Parkinson Centrum Nijmegen (ParC) de richtlijn Logopedie bij de ziekte van Parkinson laten ontwikkelen.
Verbetering verstaanbaarheid
De behandeling van de verstaanbaarheid, de grootste vernieuwing, is heel specifiek voor de ziekte van Parkinson. Drs Hanneke Kalf, logopedist en wetenschappelijk onderzoeker afdeling Revalidatie en Parkinson Centrum Nijmegen: "Er is voldoende wetenschappelijk bewijs gevonden om te onderbouwen dat de specifieke aanpak volgens de richtlijn de enige manier is om parkinsonpatiënten weer tot verstaanbaar spreken te krijgen."
Een patiënt oefent dan drie keer in de week met een ervaren logopedist, doet elke dag thuis oefeningen en houdt dat minstens vier weken vol. Een behandelintensiteit van drie keer per week is niet gebruikelijk in logopedische praktijken. Ook het inschakelen van de partner of iemand anders met wie de patiënt kan oefenen als co-therapeut of coach is niet zo gangbaar, maar in de behandeling van parkinsonpatiënten erg belangrijk.
In een reactie laat de Parkinson-patiëntenvereniging weten dat de richtlijn van groot belang is. "Wetenschappelijk bewijs en ervaring van deskundigen zijn bijeen gebracht in een heldere richtlijn voor de behandeling van parkinsonpatiënten met logopedische klachten. Voor het eerst is aangetoond dat logopedie een aanmerkelijke verbetering kan geven aan de kwaliteit van leven van de patiënt, mede dank zij een speciaal voor deze patiënten ontwikkelde methode".
Parkinsonpatiënten moeten de intensieve begeleiding wel kunnen opbrengen. Daarom adviseert de richtlijn ook over de beste logopedische behandeling voor wie minder vaak kan oefenen.
Marjolein Coppens: "Door deze richtlijn krijgen neurologen, huisartsen en revalidatieartsen die parkinsonpatiënten verwijzen meer vertrouwen in de logopedist als deskundige en efficiënte behandelaar."
Logopedische stoornissen bij de ziekte van Parkinson
Moeite met spreken, slikken en verliezen van speeksel zijn veel voorkomende logopedische stoornissen bij de ziekte van Parkinson. De spreekklachten bestaan uit zachter gaan praten, met een hese stem en binnensmonds. Soms merkt de patiënt zelf als eerste dat het spreken verandert. Meestal zijn het de mensen in zijn omgeving die beginnen met "Praat eens wat harder, ik versta je niet."
Slikproblemen, zoals snel verslikken of moeite met het kauwen en wegslikken van vast voedsel treden vaak pas later op. Ook speekselverlies (kwijlen) is een probleem dat meer voorkomt bij de ernstige vorm van de ziekte. Voor de klachten over slikken en beheersing van speeksel zijn nog geen specifieke behandeltechnieken of wetenschappelijk bewijs beschikbaar. Maar veel bestaande behandelingen zijn volgens de werkgroep ook geschikt voor parkinsonpatiënten. Milde klachten, zoals verslikken in de koffie, kunnen vaak al in één behandeling opgelost worden.
Tegelijkertijd met de logopedische richtlijn is de richtlijn Ergotherapie bij Parkinson uitgebracht. Op het NVLF-congres over neurologie, 31 oktober, wordt de logopedische richtlijn officieel gepresenteerd.
Ingezonden persbericht