Ingezonden persbericht
Persbericht
Den Haag, 30 juli 2008
Jozef en Isaac Israëls
Vader en Zoon
20 september 2008 t/m 8 februari 2009
Gemeentemuseum Den Haag
Jozef Israëls is reeds een gevierd en populair schilder van de Haagse School wanneer zijn zoon Isaac wordt geboren. Al snel blijkt het tekentalent van de jonge Israëls en het is dan ook niet verrassend dat hij in de voetsporen van vader treedt. Maar het traditionele schildersmilieu is hem te benauwend. Isaac ruilt Den Haag in voor Amsterdam, waar hij in zijn schilderijen een compleet andere weg inslaat dan zijn vader - niet voor niets wordt Isaac de Hollandse impressionist genoemd. Dat vader en zoon zo gelijk, maar ook zo verschillend kunnen zijn, is te zien in de tentoonstelling Jozef en Isaac Israëls, Vader en Zoon in het Gemeentemuseum Den Haag.
Oorspronkelijk stamt de familie Israëls uit Groningen. Jozef wordt daar in 1824 geboren in een gezin met veel belangstelling voor religieuze en kunstzinnige zaken, waar zijn uitzonderlijke tekentalent al snel opvalt. Hoewel hij aanvankelijk successen boekt met historiestukken, specialiseert hij zich in de loop der tijd in het vissersgenre, dat hem wereldberoemd zou maken. Jozef viert triomfen op de salons van Brussel en Parijs en financieel vergaat het hem uitstekend - mede dankzij de zakelijke neus van zijn echtgenote Aleida.
In 1865 wordt zijn zoon Isaac geboren en korte tijd later vestigt het gezin zich in Den Haag. Jozef laat zijn getalenteerde zoon naar de Tekenacademie gaan, maar hij is geen trouwe leerling; hij volgt liever zijn eigen weg. Ook ten opzichte van zijn vader, want vanaf zijn prille jaren wil Isaac zich onderscheiden van hem en het sentiment dat zijn werk zo kenmerkt en waarmee Jozef zoveel bewondering oogst. Moeder Aleida denkt hierdoor dat haar zoon een klap van de molen heeft gekregen en schrijft een brief met haar zorgen aan bevriend psycholoog en schrijver Frederik van Eeden. Die geeft haar echter een nuchter ouderschapsadvies: 'Dacht u dat een kranig artiest als uw zoon onder zou gaan als hij in zijn jeugd een tijdje moet tobben en zoeken?'.
Zijn zoektocht leidt Isaac naar Amsterdam, waar hij zich ontwikkelt tot een kunstenaar van het moderne leven, met een losse toets die hem de bijnaam 'de Hollandse Impressionist' oplevert. Het verschil met zijn vader blijkt niet alleen uit de schilderstijl maar ook uit de onderwerpskeuze; geen sentimentele verbeeldingen van zware emoties, maar een realistische weergave, snel geschilderd. Misschien verwoordt Jozef het verschil zelf nog het beste, toen hij schreef dat zijn zoon de militairen schildert die naar het slagveld gaan, terwijl hijzelf de wenende weduwen verbeeldt. Maar ook in minder zware onderwerpen zijn vader en zoon nauwelijks met elkaar te verwarren. Voor Jozef Israëls zijn het strand en de duinen het decor voor Scheveningse vissersvrouwen en hun kinderen, voor Isaac zijn het elegant geklede dames in zomerse toiletten in de stad en later badgasten aan het Lido van Venetië of op het mondaine strand van Viareggio.
In de tentoonstelling staat de ontwikkeling van beide schilders centraal. Ook wordt duidelijk hoe Isaac, ondanks de verschillen met de stijl van zijn vader, ook weer voortborduurt op zijn lessen en invloed. De zalen van het museum worden gevuld met de monumentale, emotionele werken van de vader en de lichte, frisse schilderijen van de zoon. Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus met teksten van onder meer Dieuwertje Dekkers en John Sillevis. Jozef en Isaac Israëls, Vader en Zoon is de afscheidstentoonstelling van John Sillevis, die ruim 35 jaar als conservator aan het Gemeentemuseum Den Haag verbonden is geweest.
Ingezonden persbericht