ChristenUnie

Algemene politieke beschouwingen ChristenUnie 2008

Alleen gesproken tekst geldt / Embargo tot moment van uitspreken

MdVz,

Van jongeren kun je veel leren. Dat is misschien wel het belangrijkste dat ik me is bijgebleven van de jaren dat ik voor de klas stond. Tijdens een les over politieke besluitvorming trok een leerling eens de volgende conclusie: 'Politiek gaat alleen maar over problemen'.
Inderdaad: in de politiek houden we ons veelal met problemen bezig. Soms maken we ze zelf, maar meestal proberen we ze op te lossen. Problemen dichtbij huis en soms ver over de grenzen.
Er is één vooronderstelling die ons werk draaglijk maakt: de politiek kan niet álle problemen oplossen. Moet dat ook niet willen. Want burgers dragen een eigen verantwoordelijkheid, en de samenleving heeft een groot zelfoplossend vermogen waar wij vaak alleen maar eerbiedig bij hoeven toe te kijken. Daar hoeft de politiek alleen maar de omstandigheden te bevorderen waardoor burgers elkaar kunnen bijstaan.
Burgers hebben een eigen verantwoordelijkheid, en de overheid moet die niet willen overnemen. Maar dat ontslaat de politiek niet van de plicht te doen wat er gedaan moet worden om de eigen kracht, het zelfherstellend vermogen van de samenleving te bevorderen.

Om concreet te worden: een voorbeeld. De toenemende eenzaamheid. Persoonlijk, maar ook als politicus raakt het me als ik lees dat circa een miljoen Nederlanders ronduit eenzaam zijn. Zo'n cijfer krijgt een gezicht als in een artikel over de zogeheten boodschappen-plusdienst in Amstelveen een 86-jarige vrouw opmerkt dat ze door die boodschappenhulp 'tenminste nog eens iemand spreekt'. Haar probleem is kennelijk niet alleen hoe ze de inkopen thuis krijgt. En gelukkig heeft ook de geboden oplossing een breder bereik. Die oplossing wordt geboden door vrijwilligers, mensen die in economische termen niet of slechts in deeltijd 'arbeidsparticipanten' zijn. Maar wat doen ze belangrijk werk!

Een ander probleem waarover ik me zorgen maak: de verruwing van onze omgangsvormen. De lontjes worden korter, zeggen we dan met een understatement. Politiemensen, hulpverleners, buschauffeurs, ze kunnen er allemaal over meepraten. Waar is het respect voor hen en ook voor medeburgers gebleven? En kijk ook naar de ontwikkeling van de criminaliteit. De aantallen nemen af, maar de feiten worden zwaarder.

Dergelijke ontwikkelingen vragen om bezinning op de vraag wat samenleven in onze tijd nog betekent. Hoe gaan we met elkaar om? Welke eisen stellen we daaraan? Wat verlangen we van burgers? En wat is de taak van de overheid, als bondgenoot van haar burgers, daarin?
De slogan van dit kabinet is: 'Samen werken, samen leven'. De ChristenUnie verwacht dat dit kabinet juist met z'n aandacht voor het samen leven een groot verschil gaat maken met z'n voorgangers. En tijdens het verantwoordingsdebat in mei heb ik al gezegd: dit onderdeel van het Coalitieakkoord moet de komende tijd meer focus zou moeten krijgen. Niet dat er niks gebeurd is, maar mijn fractie wil wel dat er in 2009 een tandje bij gezet wordt.

Ik vraag vandaag in het bijzonder aandacht voor het vrijwilligerswerk. Dat staat steeds meer onder druk. En dat is schadelijk voor de samenleving, niet alleen voor een 86-jarige die economisch én sociaal sterk leunt op zoiets als een boodschappenhulp.
De Radboud Universiteit Nijmegen deed recent i.s.m. Kaski onderzoek naar het maatschappelijk en economisch rendement van de kerken in Rotterdam. Zo'n zakelijke onderzoeksvraag kan aversie oproepen, want als vrijwilligers érgens 'pro deo' werken, dan wel in de kerken. Maar het resultaat mag niet onopgemerkt mag blijven: alleen al de kerken in Rotterdam leveren de maatschappelijke hulpverlening jaarlijks een besparing op van 110 tot 133 miljoen euro. Dan hebben we het dus over organisaties die geen cent subsidie en geen grammetje bureaucratie verteren, maar wel een groot maatschappelijk rendement opleveren.

De ChristenUnie wil een extra impuls geven aan het vrijwilligerswerk, en we spitsen dat tot op innovatieve projecten rondom gezin en jongeren. Wij denken onder meer aan de inzet van vrijwilligers vanuit het sociaal netwerk bij opvoeding- en gedragsproblemen. We denken aan het faciliteren van vrijwillige opvoedingsondersteuning door ouders onderling. En ook aan coaching door vrijwilligers van jongeren die nog niet in aanmerking komen voor een beroep op speciale jeugdvoorzieningen, maar die wel extra begeleiding kunnen gebruiken.
Verder vinden wij dat een plan van de VNG om alle vrijwilligers in Nederland te verzekeren, steun verdient. We hebben onze voorstellen in een korte notitie verwoord en ik vraag de voorzitter deze notitie te laten ronddelen en bij het verslag op te nemen. Graag ontvang ik morgen een inhoudelijke reactie van de kant van het kabinet.

Samen leven is zorg dragen voor elkaar. Dat moet ook terugkomen in de begroting die het kabinet presenteert. Met de gisteren gepresenteerde begroting kan ik het kabinet complimenteren. Onze open economie is sterk gevoelig voor conjuncturele schommelingen. Dan is het knap dat in een tijd waarin het economisch allemaal wat minder gaat, een begroting als deze gepresenteerd kan worden.
Het getuigt van wijsheid dat de voorgenomen BTW-verhoging is uitgesteld. En dat de voorgenomen verlaging van de WW-premie voor werknemers tegelijk wél doorgaat. De inflatie en de personeelstekorten op de arbeidsmarkt, die door de vergrijzing zullen toenemen, zetten lonen onder druk. Dat vraagt om behoedzaam beleid, om te voorkomen dat de inflatie - en daarmee de lonen - verder worden opgejaagd. Ik reken erop dat de sociale partners hun verantwoordelijkheid zullen nemen voor een verantwoorde loonontwikkeling. Dat NVO/NCW en FNV de strijdbijl van het ontslagrecht hebben begraven, is in dit verband hoopgevend. Ik reken er wel op dat de gemaakte afspraken over het 'van werk naar werk' helpen van ontslagen werknemers, door dit akkoord niet opeens van tafel zijn. Dat zou de ChristenUnie niet acceptabel vinden.

Uit de doorkijk naar 2011 die deze begroting biedt, blijkt dat onze financiële planning nog steeds conform de afspraken verloopt. Dat betekent onder meer dat onze staatsschuld kleiner wordt. Historisch laag zelfs. Zo nemen we ook verantwoordelijkheid voor de generaties die na ons komen.
De ChristenUnie is blij dat er nu ook een voorstel over de aanpassingen van de AOW ligt. Daar hebben we op moeten wachten. De vraag is wel wat het nu uiteindelijk geworden is. Het lijkt op een mix van de Bos-belasting en de Balkenende-bonus? Een soort fiscalisering-min of zo? Graag meer informatie! En vooral: welk effect heeft dit voorstel voor de houdbaarheid van onze financiën op lange termijn.
We weten allemaal dat het aantal 65-plussers de komende dertig jaar bijna zal verdubbelen en dat de beroepsbevolking juist afneemt. Dan moet er iets gebeuren. Ik vraag van de MP de toezegging dat bij de uitwerking van de plannen rekening wordt gehouden met de positie van werknemers met een zogeheten zwaar beroep. Je kunt van hen toch niet verwachten dat ze op hun 62e levensjaar nog even een ander beroep oppakken. En wordt er ook gedacht aan een overgangsregeling?

MdvZ, ik vraag specifiek aandacht voor gezinnen met één kostwinner die zorg dragen voor een chronisch ziek of gehandicapt kind. Afgesproken is dat deze gezinnen extra compensatie krijgen voor de bovengemiddelde kosten voor de verzorging van hun kind. Tot onze verbazing blijft die compensatie volgend jaar uit, terwijl het geld daarvoor wel in de meerjarenbegroting staat. Ik vraag de MP waarom dit gebeurt, en zeg u nu vast: wij staan erop dat deze afspraak wordt nagekomen.

Samen leven, omzien en zorg dragen voor elkaar. Dat is er door de jaren heen niet eenvoudiger op geworden, doordat samenstelling van de bevolking sterk veranderde en de culturele verschillen toenamen. Alleen daarom al is het belangrijk dat er een stevig fundament is van gedeelde waarden en normen, van respect en fatsoen. En daarom is het ook van belang dat burgers niet alleen precies weten wat hun rechten zijn, maar dat ze zich ook realiseren dat vrijheden niet los verkrijgbaar zijn, maar gepaard gaan met verantwoordelijkheden. Op initiatief van de ChristenUnie staat in het coalitieakkoord dat er een Handvest Verantwoord Burgerschap wordt opgesteld. Dat is bedoeld om tussen de oren van de burgers te krijgen dat iedere vrijheid z'n keerzijde vindt in een verantwoordelijkheid. Ik weet dat minister Ter Horst er enthousiast mee aan de slag is gegaan, en wil nu graag horen van de MP horen wat de stand van zaken is.

Samenleven, zorgen voor elkaar: wat hebben daar de taal bij nodig. Daarom wil de ChristenUnie dat de Nederlandse taal zo snel mogelijk in de grondwet wordt verankerd. Ook in het kader van de integratie is dat van belang. Hoe staat het met deze afspraak uit het coalitieakkoord? Het moet voor iedereen duidelijk zijn, allochtoon of autochtoon: het Nederlands is dé gemeenschappelijk taal van het Koninkrijk.

Nu ik het toch over het Koninkrijk heb: ik ben blij te horen dat de Raad van State tot de conclusie is gekomen dat de staatkundige herstructurering van de Nederlandse Antillen in 2010 kan worden afgerond. Versnelling en fasering zijn mogelijk, maar de Raad van State verbindt daaraan twee voorwaarden: wederzijds vertrouwen nodig en concentratie op de concrete oplossing van maatschappelijke problemen. Voor dat wederzijds vertrouwen is het bepaald niet bevorderlijk dat in de zogeheten Verwijsindex Antillianen de etniciteit van jongeren wordt opgenomen. Daarom mijn vraag: hoe gaat de regering ervoor zorg dragen dat het proces succesvol kan verlopen, dus in wederzijds vertrouwen en gericht op de concrete oplossing van maatschappelijke problemen?

Een belangrijk onderwerp, in het komende begrotingsjaar en in de vele jaren die daarop volgen, is waterbeleid. Ook dat heeft te maken met samen leven en omzien naar elkaar: waterveiligheid vraagt solidariteit tussen regio's en tussen generaties, het is bij uitstek een onderwerp van de lange adem. Op initiatief van staatssecretaris Huizinga is de staatscommissie Deltaplan o.l.v. oud-minister Veerman ingesteld. Dat is een uitstekende zet geweest. Twee weken geleden kwam de commissie met een indringend advies. 'De dreiging van het water is niet acuut maar de opgave is wel urgent', was de conclusie. Wij zijn ingenomen met de positieve kabinetsreactie die er sinds vrijdag ligt. Nederland heeft internationaal een eeuwenoude reputatie van succesvolle strijd tégen en gebruik ván water. Iets om trots op te zijn. Iets om uit te bouwen. Dat heeft het kabinet - getuige z'n reactie - goed begrepen. Kunnen we er vanuit gaan dat in de loop van 2009 de Deltawet aan de Tweede Kamer zal worden voorgelegd, zodat ook duidelijk wordt hoe een en ander in de toekomst betaald gaat worden?

Ik ga naar een andere commissierapport: dat van de Commissie Bakker. In z'n reactie daarop heeft het kabinet eindelijk de optie 'schooltijdbanen' benoemd. Mooi. De ChristenUnie heeft daar herhaaldelijk om gevraagd. Maar ook hier zijn we niet tevreden met vrijblijvende teksten. Het is voor werkende ouders vaak een onmogelijk rennen en vliegen, als ze arbeid en zorg, werk en gezin een beetje leefbaar willen combineren. Met schooltijdbanen creëren we een oplossing voor ouders in die voortdurende spagaat, voor vrouwen én mannen die naast het werk ook zelf geregeld tijd willen besteden aan hun kinderen. Voor een betere balans tussen werk en gezin, maar óók voor het oplossen van de krapte op de arbeidsmarkt en het terugdringen van de wachtlijsten voor buitenschoolse opvang is het echt belangrijk dat er meer flexibiliteit komt in arbeidstijden. We bepleiten vooralsnog niet een wettelijk recht voor werknemers, maar vragen het kabinet wel om het onderwerp 'schooltijdbanen' te agenderen voor het najaarsoverleg en ons te informeren over de uitkomst daarvan.

Ik stel ook voor om de SER een advies te vragen over de relatie tussen betaalde en onbetaalde arbeid. Vrijwilligerswerk, mantelzorg, schooltijdbanen, het kan hierbij allemaal aan de orde komen. Het zou goed zijn als de werkgevers en werknemers zich daarover eens gezamenlijk buigen en ons van advies dienen.

Werken en tegelijk zorg dragen voor kinderen. Ook dat raakt ons 'samen leven'. Dat brengt me bij een ander majeur onderwerp van dit kabinet: het gezinsbeleid. We kijken uit naar de gezinsnota die minister Rouvoet over enige tijd zal presenteren. We zijn zeer blij met de start van het kindgebonden budget, met de uitbreiding van het ouderschapsverlof. En nu wordt het recht op ouderschapsverlofkorting ook nog losgekoppeld van deelname aan de levensloopregeling. Dat kabinetsbesluit is goed nieuws voor veel ouders die niet meedoen met de levensloop. Zij kunnen nu ook profiteren van de fiscale ouderschapsverlofkorting.
En die levensloop, tja, daar moeten we het nog maar eens een keer over hebben. Ik hoor het oud-minister de Geus in 2005 nog zeggen: ,,Er is geen twijfel mogelijk dat over 10 jaar de levensloopregeling een stevig onderdeel van ons sociaalzekerheidsstelsel zal zijn.'' Drie jaar later moeten we toch constateren dat daar in de verste verte nog geen zich op is. Het is niet echt een succes, om het maar voorzichtig te zeggen. Ik weet dat we in het coalitieakkoord ook over de levensloop afspraken hebben gemaakt, maar ik hoop dat het denken bij het kabinet over dit onderwerp niet stil staat. Er zijn momenten dat je gewoon moet toegeven dat iets niet werkt, en dan moet je op zoek naar geschikte alternatieven. Wat zijn de plannen van het kabinet op dit punt?

Enkele zaken nog als we het over kinderen hebben.
Om te beginnen een bezuiniging van 10 miljoen euro op de gezinsvoogdij: die vindt de ChristenUnie onacceptabel, en we zullen met een voorstel komen om die ingreep te voorkomen.
Dan: de aanpak van kinderporno. Een van de meest afschuwelijke dingen die je als ouder kunt bedenken, is dat je kind daar slachtoffer van wordt. Er zijn vorig jaar grote woorden gesproken over de intensivering van de aanpak. In een persbericht sprak het ministerie van Justitie van een 'proeftuin kinderporno'. Een bizar woordgebruik, bovendien is het woord 'proef' in dit verband echt te vrijblijvend. Alsof er iets uit te proberen valt. Voor de slachtoffers van kindermisbruik is elke dag dat het misbruik doorgaat, er één te veel. De politie moet hier een stevige prioriteit van maken, providers moeten worden verplicht sites te blokkeren en pedoseksuelen moeten niet zomaar terugkeren in hun buurt.

Jeugdzorg: minister Rouvoet toont politieke moed door met de provincies af te spreken dat in 2009 de steeds maar weer oplopende wachtlijsten in structureel moeten zijn opgelost. Twee jaar eerder dus dan afgesproken in het coalitieakkoord. Kijk, zó zie ik graag dat er met gemaakte afspraken wordt omgegaan.

MvdV, u weet dat de ChristenUnie sterk hecht aan vrijheid van schoolkeuze, aan rechtvaardigheid en aan steun voor gezinnen. Daarom kunnen wij maar moeilijk leven met de scheefgroei tussen de lasten van ouders wier kinderen naar het voortgezet of HBO-onderwijs gaan aan de ene kant, en aan de andere kant ouders met minderjarige kinderen op het MBO. Zij profiteren niet meer van de gratis schoolboeken en de afschaffing van ouderbijdrage voor het voortgezet onderwijs, en ze profiteren ook niet van de OV-jaarkaart die een zeventienjarige HBO-scholier al wél krijgt. Het volgen van een MBO-opleiding van inhoud en identiteit naar eigen keuze, kan zwaar ontmoedigd worden door de hoge reiskosten. In het belang van de vrijheid van schoolkeuze én als ondersteuning van gezinnen wil mijn fractie geld beschikbaar te stellen om de kosten van openbaar vervoer voor MBO-leerlingen onder de 18 jaar fors omlaag te brengen. We zijn bereid daarvoor concrete voorstellen te doen.

MdVz, in het afgelopen jaar hebben we een heftig debat gehad over embryoselectie. Ter geruststelling: ik ben niet van plan dat debat hier nu over te gaan doen. Wel vraag ik bij het kabinet aandacht voor de grote noodzaak om wetenschappelijk onderzoek te laten verrichten naar embryobesparende alternatieven. Een noodzaak die ook tijdens de debatten over dit onderwerp breed werd erkend. Die noodzaak is er overigens ook als het om stamcelonderzoek gaat. Daarover hebben we zelfs coalitieafspraken gemaakt. Kan ik er van uitgaan dat het kabinet uiterlijk bij de voorjaarsnota daarvoor voorstellen aan de Kamer zal voorleggen?

MdvZ, samen leven en omzien naar elkaar is niet aan grenzen gebonden. Juist het oog hebben voor de wereld om ons heen, heeft ons land mede groot gemaakt. Grote waardering heeft mijn fractie voor onze militairen die zich nu inzetten voor veiligheid, recht en ontwikkeling in onder meer Afghanistan en Tjaad. Een hoge missie die niet zonder gevaren is, zoals we helaas nog vorige week moesten ervaren.

Over mensenrechten, met name die in China, hebben we de afgelopen maanden veel gesproken. Vooral in de aanloop naar de Olympische Spelen. Nu de Spelen zijn afgelopen, mag dit onderwerp niet stil vallen. De ChristenUnie heeft samen met enkele andere fracties het initiatief genomen om het ministerie van BuZa onderzoek te laten doen naar al die Chinezen die in aanloop naar en tijdens de Spelen zijn opgepakt. Hen mogen we niet vergeten. Wat wordt op dit punt de inzet van de MP, als hij in oktober naar China afreist. Wil hij ook aandacht vragen voor Hu Jia, de tot 3,5 jaar celstraf veroordeelde mensenrechtenactivist. En voor al die gevangen genomen kerkleiders - in maart alleen al waren het er weer tachtig?

Samen leven is ook: zorg voor komende generaties. De ChristenUnie wil daarom dat de 'ecologische voetafdruk' van ons Nederlanders kleiner wordt. We willen mensen in ontwikkelingslanden helpen een vervuilend tijdperk over te slaan door alternatieven aan te reiken. Bossen bieden hiervoor goede kansen: ze slaan niet alleen water en CO2 op, maar bieden ook kansen voor gecombineerde bos- en akkerbouw, duurzame houtwinning en biobrandstoffen van de derde generatie. Bomen laten staan levert dus meer op dan kappen! De plannen van de ministers Koenders en Cramer zijn al een goede eerste stap naar internationale verduurzaming. In aanvulling hierop vraagt de ChristenUnie de regering om in de aanloop naar Kopenhagen de mogelijkheden na te gaan om, net als Noorwegen en Australië dat doen, te investeren in bestaande en nieuwe bossen.
MdVz, Ik kom tot een afronding. In de tot mij beschikbaar staande tijd heb ik een groot aantal onderwerpen aan de orde gesteld. Er zou nog veel meer te noemen te zijn. De oorlog in Georgië. De kredietcrisis. De toenemende globalisering. De steeds hoger wordende voedsel- en energieprijzen. De klimaatproblemen in de wereld. Het ten hemel schreiende feit dat wereldwijd elk uur 200 kinderen sterven door gebrek aan schoon drinkwater. De droevige werkelijkheid van bijna honderd Nederlands kinderen per dag die te horen krijgen dat hun ouders gaan scheiden. 22,5 miljoen dragers van het hiv-virus in de landen ten zuiden van de Sahara zijn. De situatie in Iran, een land dat wel eens dé brandhaard van 2009 gaan worden. Of Pakistan. Het feit dat in ons land circa 660.000 huishoudens onder de lage-inkomensgrens leeft. Enzovoort, enzovoort.
Allemaal problemen die bij mij persoonlijk en de fractie van de ChristenUnie veel losmaken. Verlangens vooral.
Als het gaat om gebrokenheid: een groot verlangen naar heelheid.
Als het gaat om onderdrukking en onrecht: een groot verlangen naar recht en gerechtigheid.
Als het gaat om de nog steeds grote kloof tussen Noord en Zuid: een groot verlangen naar meer balans.

Ook een gevoel van grote verantwoordelijkheid.
Nee, de politiek kan niet alle problemen van deze wereld oplossen, ook niet die van ons land. Die last zou ook te zwaar zijn.
Maar: Ja, we kunnen én moeten wel doen wat ons te doen staat.
Daarbij geen mogelijkheden onbenut laten. Dat vraagt om visie, om inzet, om een voortdurend latente onrust in lijf en hoofd: doen we wel de goede dingen, laten we geen tijd verloren gaan?
Het vraagt een grote gedrevenheid om ook in het nieuwe begrotingsjaar samen met anderen, iedere dag opnieuw inhoud te geven aan onze verantwoordelijkheden. Daarbij het goede zoeken voor al die burgers in ons unieke landje. Maar ook voor onze naasten over grenzen heen, met name hen die het moeilijk hebben.

Namens de fractie van de ChristenUnie wens ik alle leden van het kabinet veel wijsheid, doorzettingsvermogen, gedrevenheid en boven alles Gods nabijheid en zegen toe bij de uitoefening van hun verantwoordelijk ambt.

---- --

Uit vrije wil

Actieplan vrijwilligerswerk

ChristenUnie
Algemene Politieke Beschouwingen 2008
Inleiding
Onbetaalde arbeid en vrijwilligerswerk zijn de smeerolie van de samenleving. Ze verdienen erkenning en waardering. Zonder vrijwilligers is er voor veel sociale verbanden, zoals sportclubs, buurtverenigingen, kerken en scholen geen toekomst.
Het belang van vrijwilligerswerk zal de komende jaren verder toenemen. Door de vergrijzing en door de vermaatschappelijking van de zorg wordt er een steeds groter beroep gedaan op vrijwilligers en mantelzorgers. Tegelijkertijd dreigt het aantal vrijwilligers en mantelzorgers af te nemen, onder meer door de toenemende druk om (meer uren) betaald werk te doen. Er is spanning tussen het streven naar een hogere arbeidsparticipatie enerzijds, en anderzijds het kabinetsdoel om het aantal vrijwilligers en mantelzorgers substantieel te doen toenemen. De ChristenUnie vindt dat er nu actie moet worden ondernomen om dit doel te realiseren. In deze notitie worden daartoe concrete voorstellen gedaan.
Algemeen
Gemeenten zijn in het kader van de WMO primair verantwoordelijk voor mantelzorg en vrijwilligerswerk. Gemeenten zijn bij uitstek geschikt voor deze taak. De ondersteuning van mantelzorg en vrijwilligerswerk kan immers het best op wijk- en buurtniveau worden vormgegeven. De landelijke overheid draagt zorg voor voldoende financiële middelen. Maar ook voor regelingen die - naast de WMO - bijdragen aan het stimuleren van vrijwilligerswerk.

1. Vrijwilligersverzekering
Een probleem waar veel clubs en verenigingen tegen aan lopen, is de verzekering van hun vrijwilligers. Ook langs het sportveld en in het buurthuis schuilt het ongeluk in kleine hoekjes. Momenteel werkt de VNG - in samenspraak met verzekeraars - aan een basispakket, dat voor 1 euro per vrijwilliger aan gemeenten wordt aangeboden. Zo hoeven er straks geen vrijwilligers meer onverzekerd rond te lopen. Zelfs niet als ze van organisatie of gemeente wisselen. De landelijke overheid maakt de vrijwilligersverzekering financieel mogelijk.
Actie: BZK in samenwerking met gemeenten

Vrijwilligerswerk voor en door alle leeftijden
Vrijwilligerswerk kent geen leeftijdsgrenzen. Het wordt verricht door en is dienstbaar aan alle groepen in de samenleving. Van jong naar oud. In de voorstellen van de ChristenUnie wordt daar rekening mee gehouden.

Innovatieve maatregelen voor en door jeugd en gezin
Veel vrijwilligerswerk en mantelzorg vindt via gezinnen plaats. Omgekeerd kan daar ook wel eens behoefte bestaan aan ondersteuning. De ChristenUnie ziet vrijwilligerswerk als een belangrijke schakel in het jeugd- en gezinsbeleid. Hierbij moet de rol van jongeren ook duidelijk erkend worden.

2. Stimuleren vrijwillige ondersteuning en begeleiding bij opvoeding/zorg
Gezinnen met een hulpvraag bij de opvoeding en verzorging van kinderen, worden ondersteund door vrijwilligers, onder meer uit het sociaal netwerk. Dit kan tegelijk het beroep op het professionele circuit verminderen of aanvullen.
Actie: Jeugd en Gezin

3. Faciliteren van vrijwillige onderlinge steun door ouders
Uit onderzoek blijkt dat ouders behoefte hebben aan het uitwisselen van informatie en ervaringen met andere ouders. Ouders zijn vaak wel in staat om zichzelf te organiseren en elkaar te helpen. Maar facilitering van onderlinge steun is ook gewenst (zie RMO-advies 'Versterken van gezinnen').
Actie: Jeugd en Gezin

4. Coaching van jongeren
Jongeren die nog niet in aanmerking komen voor een beroep op speciale jeugdvoorzieningen, maar die wel wat extra begeleiding kunnen gebruiken, blijken gebaat te zijn met de inzet van vrijwilligers die als coach optreden. Niet alleen op school, maar ook daarbuiten. Hiermee kan verder afglijden of schooluitval worden voorkomen.
Actie: Jeugd en Gezin

5. Stimuleren jongerenparticipatie
Jongeren beschikken over veel capaciteiten die waardevol zijn voor de samenleving. Door jongeren op vrijwillige basis te betrekken bij besluitvorming over en opzetten van projecten op buurt- en wijkniveau, wordt hun potentieel benut en raken zij betrokken bij de eigen leefomgeving. Hiernaast moeten er voldoende voorzieningen zijn voor vrije tijdsbesteding, gericht op jongeren.
Actie: Jeugd en Gezin

Innovatieve maatregelen voor en door studenten
Naast de studie is het voor studenten van belang zich maatschappelijk breed te oriënteren. Vrijwilligerswerk maakt van die oriëntatie een belangrijk onderdeel uit. Dit wordt gelukkig ook onderkend door veel studenten. De ChristenUnie vindt dat zij hier voor beloond mogen worden.

6. Aftrekregeling collegegelden
Wie tijdens de studie maatschappelijke diensten verricht, kan vermindering van de studieschuld verdienen. De 'revenuen' komen via een puntensysteem in mindering op de collegegelden. Dit betekent in feite een extra investering in maatschappelijke diensten. Studenten worden op deze manier tweeledig geholpen: bij een aantrekkelijke manier om de schulden te minderen of te voorkomen; aan de andere kant worden zij gestimuleerd ervaring op te doen in sectoren die veel maatschappelijk nut hebben.
Actie: OC&W

7. Sociaal half jaar
Als een schoolverlater of ex-student tenminste 6 maanden vrijwilligerswerk verricht in de zorg of het onderwijs, wordt hij daarvoor beloond met een belastingkorting van 1000 euro per jaar in de daaropvolgende 5 jaar.
Actie: OC&W in samenwerking met Financiën

Innovatieve maatregelen voor en door werknemers
Betaalde arbeid en vrijwilligerswerk lijken een tegenstelling, maar dat hoeft niet zo te zijn. Sterker nog: vrijwilligerswerk onder werktijd neemt toe in populariteit. Een aantal grote bedrijven is hier al actief mee bezig. Het draagt bij aan een maatschappelijk betrokken imago van deze bedrijven, en werknemers blijken het sterk te waarderen. Dit verdient volgens de ChristenUnie een positieve benadering van de overheid.

8. Introduceren Spaargift
Op basis van deze regeling kan een werknemer fiscaal gefaciliteerd een deel van het loon sparen voor het doen van giften. Deze regeling is zoveel mogelijk naar analogie van de spaarloonregeling vormgegeven.
Actie: Financiën

9. Solidariteitsdag
In de collectieve sector kan één vakantiedag per jaar speciaal worden ingeleverd voor het doen van vrijwilligerswerk en/of mantelzorg. Dit wordt gestimuleerd en zo nodig gefaciliteerd door de werkgever. De maatregel draagt bij aan de grotere kwaliteit van de publieke voorzieningen zonder dat er extra geld voor hoeft te worden uitgetrokken.
Actie: BZK

Innovatieve maatregelen voor en door uitkeringsgerechtigden
De ChristenUnie streeft naar een samenleving waarin mensen tot hun recht komen met al hun talenten en gaven. Een samenleving waar niemand afschreven wordt, maar iedereen meedoet. Daarom wil de Christen Unie langdurig werklozen, bijstandsgerechtigden en gedeeltelijk arbeidsongeschikten, die niet direct betaald werk kunnen verrichten, ondersteunen bij het doen van vrijwilligerswerk. Want ook daar kunnen talenten volledig tot recht komen.

10. Indexeren bijverdienregeling
Uitkeringsgerechtigden die vrijwilligerswerk verrichten, moeten hiervoor niet bestraft worden. De bijverdienregeling maakt het mogelijk dat uitkeringsgerechtigden een deel van hun vrijwilligersvergoedingen mogen houden. De huidige bijverdienregeling is echter ruimer wanneer het vrijwilligerswerk verricht wordt in het kader van re-integratie. Volgens de ChristenUnie moet het niet uitmaken of het vrijwilligerswerk al dan niet gericht is op terugkeer naar de arbeidsmarkt. De bijverdienregeling dient uniform hetzelfde maximale bedrag te zijn. Hiernaast dient de hoogte van de bijverdienregeling jaarlijks geïndexeerd te worden. Anders mag een uitkeringsgerechtigde feitelijk steeds minder bijverdienen per jaar.
Actie: SZW

Innovatieve maatregelen voor en door ouderen
Ouderen leveren een buitengewoon grote bijdrage aan het vrijwilligerswerk en mantelzorg. Dit werk wordt vaak in stilte verricht. Maar de waardering hiervoor mag ook hardop uitgesproken worden. De ChristenUnie stelt daarom het volgende voor:

11. Verzilveringspas
Ouderen die vrijwilligerswerk verrichten krijgen een zogenaamde verzilveringspas. Met deze pas krijgen ze korting op culturele activiteiten, musea, boeken en voorstellingen. Hiernaast kunnen (regionale) bedrijven die oudere vrijwilligers een warm hart toedragen, zelfstandig besluiten om ook korting te geven op vertoon van de verzilveringspas. Zo wordt de maatschappelijke waardering voor het waardevolle werk van ouderen tot uitdrukking gebracht.
Actie: VWS

Actie!

De ChristenUnie vraagt tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen 2008 om te beginnen aandacht voor het mogelijk maken van de vrijwilligersverzekering (actie 1) en de innovatieve maatregelen voor en door jeugd en gezin (actie 2 t/m 5). Hiervoor worden middelen vrijgemaakt. Een uitwerking van onze plannen wordt bij de behandeling van de begrotingen van Binnenlandse Zaken (actie 1) en Jeugd en Gezin (actie 2 t/m 5) verwacht.

---- --

woensdag 17 september 2008