Ingezonden persbericht
Stedelijk Museum Zutphen
Postbus 4131
7200 BC ZUTPHEN
PERSBERICHT
Datum 16 september 2008
400jarige globe zet Zutphen op de kaart
Vandaag is het precies 400 jaar geleden dat de globe gemaakt door Jacobus Florentius van Langren (voor 1525-1610) door de gemeente Zutphen werd aangekocht. Om dit heugelijk feit te vieren kwamen burgemeester en wethouders vanmiddag speciaal naar het Stedelijk Museum Zutphen. Ze werden daar verwelkomd door directeur Tiana Wilhelm en Christiaan te Strake, conservator stads -en streekgeschiedenis.
Te Strake wees de bestuurders op de bijzondere karakteristieken van de zeldzame Zutphense globe. 'De overwintering op Nova Zembla was nog niet zo lang geleden in 1608. Het was zo'n belangrijke gebeurtenis dat deze op de globe is afgebeeld. De zoektocht naar een noordelijke handelsroute naar China en Indië die uitmondde in de overwintering in het Behouden Huys is nog steeds een verhaal dat tot de verbeelding spreekt.'
Dat de globe speciaal voor Zutphen was bestemd, blijkt uit de opdracht aan de Zutphense inwoners die onderaan de globe is gegraveerd. De globe is opgedragen aan de 'meest eerbare, meeste vermaarde, meest geleerde en meest oplettende raad en bevolking van Zutphen.' Het is bijzonder dat de globe in de 400 jaar niet van eigenaar is veranderd en dat ook de originele rekening ervan nog bestaat. Deze rekening, afkomstig uit het Regionaal A'rchief Zutphen, was speciaal voor vandaag in het museum te zien.
Na het feestelijk aansnijden van de speciale globetaart en het bewonderen van de rekening, gaf burgemeester Arnold Gerritsen een kort commentaar. Hij benadrukte dat de Zutphense bestuurders uit de Gouden Eeuw, visie op de toekomst hadden. 'Zij hadden een brede blik op de wereld. Tegelijkertijd hebben hun opvolgers veel respect voor het verleden getoond door de globe 400 jaar te bewaren. Precies zoals je van een historische stad als Zutphen zou verwachten.'
Marieke Schriks, wethouder van Cultuur, merkte op dat deze globe Zutphen en het Stedelijk Museum Zutphen op de kaart zet. 'Het is een topstuk in de collectie van het museum, waar we trots op zijn. We zullen er zuinig op zijn, want we hebben kostbaar erfgoed in beheer, waarvan de betekenis de grenzen van Zutphen overstijgt.' Om nog minstens 400 jaar van de globe te kunnen genieten, zoals de wethouder wenste, is het nodig dat deze wordt gerestaureerd. De verjaardag van de globe markeert dan ook de start van een langdurige fondswervingsactie om het beheer en behoud zeker te stellen.
Het maken van een globe was een dure en tijdrovende zaak. De oorspronkelijk uit Gelderland afkomstige Van Langren wist de Staten-Generaal in 1592 zo ver te krijgen dat hij het alleenrecht op de productie van globes in de Noordelijke Nederlanden verkreeg en dat ook de import van globes werd verboden.
Met name de Engelsen waren geduchte concurrenten van Van Langren. In Engeland beschouwde men globes als een belangrijke stimulans voor ontdekkingsreizen en scheepvaart. Net als de Nederlanders zochten ook de Engelsen naar een poolroute in de richting van Azië. Het is ongetwijfeld een voorbeeld van nationale trots dat de overwintering op Nova Zembla op de Zutphense globe is afgebeeld.
---