Dinsdag, 16 september 2008
Gevolgen miljoenennota voor architecten/ondernemers
Het kabinet voorspelt in de miljoenennota een afzwakking van de
economie. Een afname van investeringen, minder consumptie, en een
stijgende inflatie zullen weerslag hebben op de economische groei.
Voor de bouw verwacht het kabinet een positieve uitzondering. Als
voorloper in het bouwproces voelt de architectenbranche echter de
gevolgen van de zwakke economie als eerste. De architectenbranche
staat dan ook onder druk. Het kabinet steekt sterk in op maatregelen
die gunstig zijn voor ondernemers. Een deel van deze maatregelen pakt
positief uit voor de architectenbureaus. Ruimtelijke kwaliteit krijgt
serieuze aandacht van het kabinet.
Sombere economische verwachtingen voor 2009
Het kabinet verwacht in 2009 een teruggang in de economische groei
naar 1,25%. In 2008 ligt dit percentage nog op 2,25%. Ook de
investeringen nemen naar verwachting sterk af. Er wordt rekening
gehouden met een afname van 2,75%. In 2008 is er sprake van een groei
van 4,75%. De verwachte consumptiegroei ligt in 2009 op slechts 1%,
daar waar dat in 2008 nog 2% is. De verwachtingen voor 2009 ten
aanzien van de inflatie zijn met 3,25% weinig rooskleurig. Voor
Nederland is een inflatie van deze omvang bijzonder hoog.
Arbeidsmarkt verder onder druk
De banengroei stagneert. De arbeidsproductiviteit zal naar verwachting
dalen, terwijl de loonkosten zullen stijgen. MKB Nederland verwacht
dat werkgevers minder werknemers zullen aannemen en meer zzp-ers
inhuren.
Bouw positieve uitzondering
Ondernemers in het midden en kleinbedrijf zien hun winst (voor
belasting) in 2009 met gemiddeld 3% stijgen. Dit is een lichte
achteruitgang in relatie tot 2008. Voor 2008 verwacht het Economisch
Instituut voor Midden en Klein Bedrijf (EIM), waar het kabinet zich op
baseert, een stijging met 3,25%. In 2007 stegen de winsten met
gemiddeld 8%. De vette jaren lijken voorbij. Een positieve
uitzondering hierop is de bouwsector met een verwachte winstgroei van
8,25%. Hoewel de architectenbranche deel uitmaakt van de bouw, is het
onzeker of deze verwachte winstgroei ook voor architecten opgaat. Uit
andere recent onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat de omzet in de
architectenbranche onder druk staat en dat er zorg is over de
orderportefeuille.
Kabinet stimuleert ondernemerschap
Het kabinet presenteert in antwoord op bovenstaande verwachtingen een
flink aantal maatregelen. Om de stijging van de loonkosten te beperken
komt het kabinet met een eenmalige verlaging van de
inkomensafhankelijke werkgeversbijdrage aan de zorgverzekeringswet van
7,2% tot 6,9%. Daarnaast verlaagt het kabinet de kosten voor personeel
door de ww-premie voor werkgevers te verlagen van 4,75% naar 4,25%.
Voor werknemers zet het kabinet de premie op nul. De daling van de
ww-premie is wel aan de voorwaarde gekoppeld dat de lonen niet meer
dan de inflatie stijgen.
Het ondernemerschap voor kleine en middelgrote bedrijven wordt
gestimuleerd. Directeur-grootaandeelhouders betalen voortaan 20%
belasting over de eerste EUR250.000 winst, terwijl dit nu over de
eerste EUR40.000 moet. De gemiddelde winst per bureau in de
architectenbranche ligt op EUR55.000 (BVO, boekjaar 2006). Deze
verlaging van de vennootschapsbelasting pakt dus vooral voor de
grotere bureaus in de architectenbranche voordelig uit.
Het kabinet geeft verder een grotere groep ondernemers de gelegenheid
de verplichte BTW aangifte voortaan per kwartaal te doen, in plaats
van maandelijks. Het maximum bedrag waarvoor dit geldt wordt ruim
verdubbeld van EUR7.000 naar EUR15.000. Deze maatregel is vooral voor
kleinere bureaus interessant.
Dat het kabinet de BTW niet verhoogt, was al bekend. Het kabinet
presenteert verder een groot aantal plannen voor een hogere
arbeidsparticipatie. De focus ligt daarbij sterk op het in dienst
nemen van langdurig werklozen en het stimuleren om (meer) te gaan
werken. Deze maatregelen zullen echter weinig impact hebben op de
architectenbranche. Een maatregel die interessant kan zijn betreft de
korting op de ww- en arbeidsongeschiktheidpremies van EUR2.700
gedurende drie jaar, voor die werkgevers die een medewerker van 62
jaar en ouder in dienst houden.
Administratieve druk voor de ondernemer
Het kabinet belooft opnieuw een administratieve lastenverlichting,
zonder daarover heel concreet te worden.
Ruimtelijke kwaliteit krijgt serieuze aandacht
Het kabinet beoogt een duurzame samenleving, waarin de leefomgeving
duurzaam op orde is. We moeten spaarzamer omgaan met energie en
grondstoffen en oog hebben voor behoud en ontwikkeling van
karakteristieke Nederlandse steden, landschap en natuurgebieden. Met
het werkprogramma Schoon en Zuinig wil het kabinet bereiken dat
Nederland in 2020 een van de meest efficiënte en schone
energievoorzieningen van Europa heeft. Positief is dat het kabinet
insteekt op het aanbrengen van samenhang in de ruimtelijke
ontwikkeling. De BNA bepleit steeds dat ruimtelijke kwaliteit niet
bereikt kan worden door een verkokerde aanpak; ruimtelijke kwaliteit
vereist een integrale aanpak. In het kader van Mooi Nederland richt
het kabinet zich onder meer op het verminderen van de verrommeling van
Nederland, grootschalige stedelijke ingrepen (transformatie) en het
hergebruik van bedrijventerreinen. De nieuwe Architectuurnota, die
binnenkort in de Tweede Kamer wordt behandeld, agendeert in dit kader
terecht het belang van creatieve ontwerpen om de kwaliteit te
waarborgen. De BNA mist in de plannen oog voor de gevolgen van de
krimp in Nederland. De BNA signaleert opnieuw dat veel
verantwoordelijkheden bij lagere overheden worden gelegd. Momenteel
luidt de BNA de alarmklok over de veelheid aan taken van de lagere
overheden en het ontbreken van de daarvoor vereiste kwaliteit en
capaciteit.
Bond van Nederlandse Architecten