Deze maand in het Tijdschrift voor Psychiatrie:
Somatische complicaties bij antipsychoticagebruik; meer aandacht nodig
In Nederland moet meer aandacht komen voor lichamelijke complicaties bij gebruik van antipsychotica en het vermijden en bestrijden daarvan. Dit concluderen Wiepke Cahn et al. namens de Werkgroep Somatische Complicaties bij Antipsychoticagebruik in het septembernummer van het Tijdschrift voor Psychiatrie.
De Utrechtse psychiater inventariseerde met deze werkgroep welke somatische bijwerkingen er zijn, wat er aan gedaan moet worden en vooral: hoe ze vermeden kunnen worden. De bevindingen van een groot literatuuronderzoek hebben zij vervolgens in een aantal bijeenkomsten besproken met vakgenoten.
De somatische complicaties bij antipsychoticagebruik bestaan onder andere uit overgewicht, metabool syndroom (een cluster van risicofactoren), grotere kans op suikerziekte en op hart- en vaatziekten, waaronder ook ritmestoornissen. Berucht zijn de bewegingsstoornissen bij antipsychoticagebruik, die voor patiënten zeer invaliderend en hinderlijk zijn. Bekend zijn verder ernstige stoornissen in het bloedbeeld (o.a. door clozapinegebruik), maag-darmstoornissen en seksuele problemen.
Uit een recent groot literatuuronderzoek bleek dat patiënten met schizofrenie 2,5 maal zo hoge sterftecijfers hebben als de algemene bevolking (Saha e.a. in Archives of General Psychiatry 2007, 64, 1123-1131). Dit bevestigt dat er dringend systematische inspanningen nodig zijn om somatische problemen bij patiënten met psychiatrische ziekten, vooral schizofrenie, op te sporen en te behandelen.
Cahn e.a. waarschuwen: Patiënten met een psychiatrische stoornis en in het bijzonder schizofrenie zijn zwaar belast door hun ziekte en door de sociale consequenties van de ziekte. Hoewel iedere arts de noodzaak kent om op bijwerkingen en somatische complicaties te screenen, gebeurt dit vaak niet op een systematische manier, mede doordat de arts de patiënt niet extra wil belasten. Toch lijken patiënten het juist te waarderen als er aandacht is voor somatische problematiek en zij zijn na uitleg bijvoorbeeld meer dan bereid om hun dieet aan te passen en veranderingen in hun leefstijl aan te brengen.
De werkgroep adviseert om somatische complicaties in een vroeg stadium op te sporen en te voorkomen. Zij geven een leidraad om bij antipsychoticagebruik systematisch somatisch onderzoek uit te voeren.
Samenwerking is daarbij belangrijk. De eindverantwoordelijkheid ligt bij de arts die de antipsychotica voorschrijft, meestal de psychiater, maar deze moet overleggen met somatische artsen, huisartsen, internisten, neurologen en apothekers. Goede zorg kan complexe zorgconsumptie voorkómen en kostenbesparend zijn en, vooral, leiden tot een verbeterde kwaliteit van leven van de patiënt.
Voor meer informatie en alle artikelen zie
www.tijdstroom.nl
Redactiebureau Tijdschrift voor Psychiatrie
p/a Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie
Postbus 20062
3502 LB Utrecht
Telefoon (030) 2823780
Telefax (030) 2888400
E-mail: info@tijdschriftvoorpsychiatrie.nl