Gemeente Heeze-Leende
Monumentendagen 2008
Ontdek de verschillen! Sporen van unieke identiteiten
Open MonumentenDagen op 13 en 14 september
Tijdens de Open MonumentenDagen 2008, op zaterdag 13 en zondag 14
september, zal alles in Heeze-Leende draaien om unieke sporen van elke
kern van de gemeente. Eigenlijk zijn het vier afzonderlijke kernen
ineen: Leende, Heeze, Strijp en Sterksel. Elk met hun eigen unieke
geschiedenis en waardevolle karakter. Deze sporen kunt u
(her)ontdekken door een aantal activiteiten.
Bij het gemeentehuis en de VVV-kantoren kunt u een folder met het
programma afhalen. Op een aantal locaties worden die dagen
activiteiten georganiseerd.
De religieuze sporen van Leende
Archeologische opgravingen hebben aangetoond dat het gebied waar later
Leende is ontstaan al in de prehistorische tijd bewoond was. De
oorspronkelijke bewoners hebben zich gevestigd op de wat hogere en
vruchtbare westelijke oever van de Strijper Aa.
In de Middeleeuwen was Leende kleiner dan Heeze; het is vermoedelijk
wel welvarender geweest. De boeren van Leende waren vrije boeren;
terwijl de boeren van Heeze langer horigen zijn geweest. Getuige van
deze welvaart is de indrukwekkende kerk die in 1474 werd voltooid.
Vandaar dat deze in het kader van de Open Monumentendag als icoon voor
de `religieuze' identiteit van Leende is gekozen.
In de R.K. Sint Petrus' Bandenkerk vindt een uitgebreid programma
plaats van rondleidingen, mogelijkheid tot beklimmen van de toren, een
orgelconcert (op zondag 14 september) en een tentoonstelling met
(oude) foto's van Wim Pompen over het religieuze verleden van Leende.
Openingstijden: zaterdag 13 en zondag 14 september tussen 13:00 en
17:00 uur.
De kunstenaarssporen van Heeze
Eind 19e en begin 20e eeuw was het Brabantse landschap van Heeze en
omgeving erg intrek bij diverse Nederlandse kunstenaars. Enkele grote
namen zijn Paul Gabriël, M. C. Ritsema en Taco Mesdag. Zij werden hier
met open armen ontvangen bij boerenfamilies thuis of in één van de
logementen, waaronder `De Pelikaan' van Jan van Dijk (de huidige
Hostellerie Van Gaelen). Jan van Dijk bood de kunstenaars onderdak in
ruil voor schilderijen. Een aantal van deze schilderijen zijn op deze
historische plek bewaard gebleven.
In Hostellerie Van Gaelen (Kapelstraat 48 in Heeze) is een
tentoonstelling te zien over het kunstenaarsverleden van Heeze. Deze
vindt plaats in de zaal waar nog enkele van de oorspronkelijke
schilderijen op houten panelen aanwezig zijn. Openingstijden: zaterdag
13 en zondag 14 september tussen 11.00 en 16.00 uur.
De agrarische sporen van Strijp
Landbouw heeft voor de ontwikkeling van Heeze-Leende een belangrijke
rol gespeeld. Nergens anders zijn de agrarische sporen nog zo
duidelijk aanwezig als in Leenderstrijp. Hier hebben zich al vroeg de
eerste landbouwers gevestigd, al vanaf de Nieuwe Steentijd (vanaf
4000-1500 voor Christus). In de loop der tijd vestigde zich her en der
keuterboeren op de schrale zandgronden. Het huidige bewonerspatroon is
in de vroege Middeleeuwen ontstaan. Het centrum van Strijp was het
`kaatsveld', een driehoekig pleintje met daaromheen enkele wegen
waarlangs boerderijen verrezen.
U kunt de agrarische sporen van Strijp wandelend of fietsend
ontdekken. Enkele rijksmonumentale boerderijen worden in de folder
over de Open Monumentendag toegelicht. Strijp is, naast deze
boerderijen, echter nog veel rijker aan agrarisch erfgoed. Dus het is
een bezoekje meer dan waard!
De archeologische sporen van Sterksel
De geschiedenis van Sterksel wijkt enigszins af van het gebruikelijke
patroon bij Brabantse dorpen en gaat al heel ver terug. Diverse
archeologische vondsten duiden hierop. Zo is een uitgestrekt urnenveld
gevonden, dat grotendeels vernield is door de ontginning. Verder is
ook een zwaard uit de Hallstattcultuur in een tumulus gevonden,
evenals een Romeinse geldschat. In 1652 is een nauwkeurige inventaris
opgemaakt van het dorp. Sterksel was Sterksel een omgracht dorp, dat
bestond uit een kerk, een school, vier boerderijen en een stenen
blokhuis (Huize Sterksel).
De gemeente heeft onlangs twee van de vier voornoemde boerderijen
opgegraven en op de plek archeologisch onderzoek verricht. De
boerderijen stonden aan de huidige Averbodeweg 2 en 4. In dorpshuis
Valentijn (Valentijn 3 te Sterksel) kunt u een tentoonstelling zien
over de archeologische sporen van Sterksel. Openingstijden: zaterdag
13 en zondag 14 september tussen 11.00 en 17.00 uur.