Provincie Antwerpen


12 september 2008

Het atoomdorp Mol. Bouwen voor het kerntijdperk

Nieuwe Erfgoedgids

Naar aanleiding van de 20ste Open Monumentendag, die dit jaar in het teken van de 20ste eeuw staat, presenteert de dienst Erfgoed van het provinciebestuur haar nieuwe erfgoedgids over het 'Atoomdorp' in Mol.

2008 kleurt in de nostalgische pastelkleuren van de fifties, 50 jaar Expo 1958 gaat niet onopgemerkt voorbij. Verzamelaars, cultuurminnaars en het ruime publiek hebben voorgoed ontdekt dat plastic design, rock-'n-roll en het Atomium definitief tot ons collectieve erfgoed behoren.

De jaren '50 barstten van economisch optimisme, in de provincie werd verwoed gebouwd. Dat er toen ook kwaliteitsvolle moderne realisaties werden opgetrokken lijkt logisch, maar toch is het voor velen vandaag vaak moeilijk om het architecturale en historische belang van enkele van deze realisaties naar waarde te schatten. De architectuur van de jaren '50 ondergaat wat de art-nouveau nog niet zo lang geleden te beurt viel: geringschatting, meewarige commentaar en tenslotte verwaarlozing en sloop.

Het Atoomdorp Mol

Een van de meest markante realisaties uit de vijftiger jaren ligt in de Kempense bossen; het "Atoomdorp" in Mol. De bouw van dit uitzonderlijke complex van woningen, socio-culturele infrastructuur en bovenal technische gebouwen luidde voor onze provincie en het hele land het begin van het Atoomtijdperk in. In 1954 kreeg de jonge architect Jacques Wybauw de opdracht om het complex van het Studiecentrum voor Kernenergie te ontwerpen. Op architecturaal vlak is dit een bijzondere realisatie die in tal van gerenommeerde binnen- en buitenlandse architectuurtijdschriften uitvoerig aan bod kwam en diverse prijzen wegkaapte. Maar het geheugen is kort en het "Atoomdorp" ligt diep verscholen tussen de Kempense dennenbossen.

De teloorgang dreigt

Met deze erfgoedgids van de hand van Amke Maes (m.m.v. Anne Verledens en Serge Migom) wil het provinciebestuur de erfgoedwaarde van het "Atoomdorp" onder de aandacht brengen, en daarvoor konden we rekenen op de medewerking van het SCK-CEN. Het Studiecentrum onderkent reeds lang de waarde van de voor én door haar gecreërde site. In een verhaal van economische en technische vooruitgang, waarvan deze site paradoxaal genoeg hét symbool bij uitstek is, wordt de erfgoedwaarde al te vaak uit het oog verloren. Op termijn dreigt de teloorgang voor de woonwijken van "Atoomdorp", net die delen die veruitwendigen dat in de jaren 1950 vernieuwende kwaliteitsvolle architectuur, sociale inzet en een moderne industrietak hand-in-hand konden gaan. Met deze publicatie zal ook in ruime kring het "Atoomdorp" hopelijk opnieuw de weerklank krijgen die het verdient. "Atoomdorp" mag geen vaag begrip worden dat slechts enkele specialisten nog hebben gekend, maar moet blijvend een toekomst kennen als de grootste, merkwaardigste en waardevolste architecturale realisatie uit het Belgische atoomtijdperk.

Hoe bestellen?

De Erfgoedgids Atoomdorp verschijnt naar aanleiding van de Open Monumentendag van 14 september. De reeks is een initiatief van de Dienst Erfgoed van het provinciebestuur Antwerpen, in samenwerking met Openbaar Kunstbezit Vlaanderen. Dit nummer kwam tot stand met medewerking van het Studiecentrum voor Kernenergie.

96 pagina's, ca. 90 afbeeldingen
ISBN: 9789076099750

De Erfgoedgidsen kosten 10 euro en zijn verkrijgbaar bij het provinciebestuur Antwerpen, Openbaar Kunstbezit Vlaanderen of in de boekhandel.

Info en bestellen bij Hilde Everaert: Hilde.Everaert@admin.provant.be, +32 (0)3 240 64 18

De erfgoedgidsen

Eerdere titels in de reeks:

* Van Klei tot Kerk, Baksteengotiek in de Kempen
* De tuinen van Hingene, Tussen Schelde, Rupel en Vliet
* Kijkparadijzen voor het volk. Panorama's en diorama's in Antwerpen
* Van Sprookjestuin tot Modelstad, Antwerpen 1930 en de tentoonstellingswijk
* Een gordel van Beton, De Antwerpse pantserforten
* Wie zaait zal maaien, Antverpia en Sint-Mariaburg
* Schoonheid uit klei en cement. Vloer- en wandtegels in de provincie Antwerpen

Verantwoordelijke gedeputeerde:
Ludo Helsen (CD&V)

Perscontact:
Serge Migom
Departement Cultuur provincie Antwerpen, dienst Erfgoed serge.migom@admin.provant.be
tel. +32 (0)3 240 64 53

Beeldmateriaal in drukkwaliteit vindt u op onze ftp-server ftp://ftps.provant.be login: CultuurPers, passwoord: PersCultuur