Nationale Ombudsman
Den Haag, 11 september 2008
Koninklijke Marechaussee misbruikt macht bij aanhouding
Bij de aanhouding van een man op luchthaven Schiphol heeft de
Koninklijke Marechaussee (KMar) zich schuldig gemaakt aan
discriminatie en herhaaldelijk haar bevoegdheid misbruikt. Dit stelt
de Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, in een rapport dat hij
heeft uitgebracht naar aanleiding van een klacht van een Nederlander
van Afrikaanse afkomst. Van de man werd de identiteitskaart ingenomen
zodat hij de aankomsthal zou verlaten, hij werd met geweld op onjuiste
grond aangehouden en zat vervolgens ontoelaatbaar lang vast in een cel
zonder eten en drinken.
Een Nederlander van Afrikaanse afkomst kwam 's nachts een vriend
ophalen van luchthaven Schiphol. In de aankomsthal kreeg hij een
woordenwisseling met een man. Vier ambtenaren van de KMar kwamen
tussenbeide. Hierbij behandelden ze de Afrikaanse Nederlander zonder
reden anders dan de man waarmee hij de woordenwisseling had. De KMar
vroeg van beiden het identiteitsbewijs en liet de andere man
vervolgens gaan. De KMar nam geen genoegen met de uitleg van de
Afrikaanse Nederlander dat hij een vriend kwam ophalen die per
nachtvlucht aankwam uit Gambia. Vervolgens nam de KMar zijn
identiteitskaart in beslag en beval hem de aankomsthal te verlaten.
Eenmaal buiten wilde de man zijn identiteitskaart terug hebben.
Volgens hem weigerde de Koninklijke Marechaussee dat. Daardoor
ontstond een gespannen en wellicht ook dreigende situatie. Dat was
voor de Koninklijke Marechaussee aanleiding om de man zonder verdere
aankondiging te duwen, tegen de grond te werken en te boeien. Hij is
vervolgens geïntimideerd tijdens zijn overbrenging naar het Detentie-
en Vertrekcentrum op Schiphol Oost. Tegen hem was gezegd dat hij naar
het uitzetcentrum werd gebracht. De ophouding duurde maar liefst tot
het einde van de volgende dag, maar de man kreeg geen eten en drinken.
Ook mocht hij zijn werkgever niet bellen om te vertellen dat hij niet
kon komen werken.
Zorgen over professionaliteit
De Nationale ombudsman vindt de professionaliteit van het optreden van
de Koninklijke Marechaussee in dit geval ver onder de maat. Hij is
ernstig bezorgd over de aard van dit optreden van deze vier
medewerkers. Niet alleen werd de Afrikaanse Nederlander als zwarte man
gediscrimineerd ten opzichte van een andere man, maar de gedragingen
van de Koninklijke Marechaussee vormden ook een verwijtbare aanzet tot
escalatie. Het innemen van de identiteitskaart om de man de
aankomsthal uit te dwingen is misbruik maken van bevoegdheid, dat
gelet op de achtergrond van de man een voorspelbaar zware indruk moest
maken. Ook het optreden van de Koninklijke Marechaussee bij en na de
aanhouding is volgens de ombudsman misbruik van macht.
Verontschuldigingen KMar
De ernst van deze discriminatie en verwaarlozing van basale
professionaliteit is voor de Nationale ombudsman reden om aan de
minister van Defensie twee aanbevelingen te doen. Ten eerste vindt hij
dat de minister van Defensie, als eindverantwoordelijke, zich moet
verontschuldigen bij de man. Daarnaast vindt hij dat de minister van
Defensie ook moet toetsen of de opleiding en permanente scholing van
personeel van de Koninklijke Marechaussee discriminatie, misbruik van
bevoegdheid en gebrek aan professionaliteit in de toekomst voorkomen.
De klacht is voor de ombudsman ook aanleiding voor een gesprek met de
commandant van de KMar.
De nationale ombudsman
Taak, werkwijze en organisatie Een klacht indienen bij de Nationale
ombudsman Rapporten naar aanleiding van klachten nieuws