Technische Universiteit Eindhoven

Herkennen epilepsieaanvallen redt levens

Geplaatst: 11 september, 2008

Biomedisch technologe Tamara Nijsen (29) promoveert vandaag, donderdag 11 september, bij Elektrotechniek op een methode waardoor het medische toezicht op epilepsiepatiënten kan worden verbeterd. Epilepsie is na migraine de meest voorkomende neurologische aandoening.

Tamara Nijsen. Foto: Bart van Overbeeke

Nijsen deed haar afstudeeropdracht bij epilepsiecentrum Kempenhaeghe in Sterksel, in de gemeente Heeze. In het instituut wonen enkele honderden mensen die zwaar lijden aan epilepsie. Veel van de patiënten op de afdeling langverblijf zijn ook verstandelijk gehandicapt. Ze worden in de gaten gehouden met cameras en microfoons.

Toch komt het soms voor dat patiënten s nachts door hartfalen of verstikking overlijden tijdens een epileptische aanval. Het instituut werkt daarom sinds enkele jaren nauw samen met de TU/e om aanvallen van epilepsie beter te leren detecteren, zodat het verzorgende personeel tijdig kan ingrijpen.

Veel epileptische aanvallen gaan gepaard met heftig schudden en trillen van het lichaam. Tijdens meetsessies werd telkens een groep verstandelijk gehandicapte patiënten uitgerust met speciaal daarvoor ontwikkelde bewegingssensoren. De signalen die de sensoren doorgeven kunnen door een expert worden onderscheiden van normale bewegingspatronen. Uit de eerste analyse kwamen al meteen nieuwe feiten naar voren, zegt Nijsen. Het bleek dat veel aanvallen die s nachts plaatsvinden niet worden opgemerkt, terwijl die toch gevaarlijk kunnen zijn voor de patiënt.

Analyse van de signalen met het oog is een tijdrovende bezigheid, waarbij alle verzamelde data zorgvuldig moeten worden bestudeerd. Bovendien is het van weinig nut als een aanval vraagt om acuut medisch ingrijpen, bijvoorbeeld via een injectie.

Nijsen ontwikkelde software die uit de ellenlange signalen de karakteristieke patronen van verschillende soorten epileptische aanvallen herkent. Ze was wereldwijd de eerste die hiermee aan de slag ging. Dat was lastig, omdat er weinig vergelijkingsmateriaal was, maar natuurlijk ook heel spannend, zegt de promovenda.

Nu is aangetoond dat het werkt, wil Kempenhaeghe de bewegingssensoren en Nijsens software in de praktijk gaan toepassen. De onderzoekster hoopt dat de techniek in de toekomst goed genoeg zal werken om continu het bewegingspatroon van de epilepsiepatiënt in de gaten te houden. Het apparaatje zou je als een soort horloge moeten dragen. Het verstuurt dan automatisch een alarmsignaal wanneer een epileptische aanval begint."

Het is overigens geen toeval dat Tamara Nijsen zich de afgelopen jaren heeft gewijd aan onderzoek naar epilepsie. Toen bleek dat een van haar mogelijke afstudeeropdrachten bestond uit onderzoek naar epilepsiepatiënten, lag de keuze voor de hand: Mijn broer heeft epilepsie, dus ik had wel iets met dat onderwerp, zegt ze.