Vlaamse Overheid

welzijn en gezondheid

Een beter statuut voor de vrijwilliger in welzijn en gezondheid

Steven Vanackere Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

donderdag 11 september 2008

Vorige vrijdag keurde de Vlaamse Regering het voorontwerp van decreet betreffende het georganiseerde vrijwilligerswerk in het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin principieel goed. Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Steven Vanackere, komt daarmee tegemoet aan het voornemen in de beleidsnota van de Vlaamse Regering om het bestaande decreet van 1994 grondig te evalueren.

De toenemende juridisering van de relatie zorgvrager-zorgaanbieder vraagt bv. structurele oplossingen voor de problematiek van de verzekering van de vrijwilligers en de impact van vrijwillige inzet op het sociale zekerheidsstatuut van de vrijwilligers. Het nieuwe Vlaamse decretaal kader beoogt vrijwilligerswerk de nodige eigentijdse omkadering en ondersteuning te geven. Het ontwerp van decreet formuleert basisregels voor een kwalitatieve en verantwoorde uitbouw van vrijwilligerswerk en inschakeling van vrijwilligers in het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Dat kan zowel gebeuren in erkende of gesubsidieerde voorzieningen, als in het autonome vrijwilligerswerk (organisaties die opgericht zijn om welzijnswerk in hoofdzaak met vrijwilligers te verrichten).

Zo moet elke organisatie zorgen voor een passend onthaal, een passende vorming en ondersteuning voor alle vrijwilligers die ze rekruteert. Elke organisatie moet een verzekering aangaan voor het dekken van de burgerlijke aansprakelijkheid van de organisatie en van de vrijwilligers. Het decreet verplicht bovendien om aanvullend de lichamelijke en materiële schade bij ongevallen tijdens uitvoering vrijwilligerswerk of op de weg naar en van het werk te verzekeren. Elke vrijwilliger moet voor hij het werk aanvat, een door de organisatie en de vrijwilliger ondertekende "afsprakennota" ontvangen waarin de voornaamste aspecten van zijn taak, zijn omkadering, zijn inspraak in de organisatie, zijn samenwerking met beroepskrachten, zijn vorming en zijn eventuele onkostenvergoeding duidelijk afgesproken worden.

Minister Vanackere vindt de inzet van vrijwilligers in de beleidsdomeinen Welzijn, Volksgezondheid en Gezin zeer belangrijk voor de opbouw van een solidaire en humane samenleving. Daarom worden in diverse sectoren (bijvoorbeeld oppashulp, vrijetijdszorg, personen met een handicap, slachtofferhulp, animatiewerking in rusthuizen) belangrijke stappen gezet om het ingebouwde vrijwilligerswerk een steun in de rug te geven. Daarnaast wordt het budget voor het autonome vrijwilligerswerk verhoogd met 250.000 euro tot 1.031.000 euro. Hiermee worden 126 organisaties gesubsidieerd die samen 18.741 vrijwilligers inzetten.

In het najaar wordt bovendien een campagne gelanceerd om vrijwilligers te werven. Minister Vanackere heeft hiervoor 400.000 euro gereserveerd.

Enkele realisaties tijdens deze legislatuur

Promotie en ondersteuning vrijwilligerswerk
* Convenant met provincies om vrijwilligerswerk op provinciaal niveau te promoten (148.000EUR).

* Subsidiëring van Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk (101.000EUR) om expertise m.b.t. vrijwilligerswerk te bundelen en te verspreiden. Versterking met projecttoelagen (3 x 50.000EUR) voor onderzoek verzekeringsproblematiek en voor informatie en vorming m.b.t. implicaties federale wetgeving.
* Wetenschappelijk onderzoek `evaluatie vrijwilligerswerk in slachtofferhulp' wordt afgewerkt in december 2008. Ontwikkeling van brochure voor vrijwilligers over `omgaan met vertrouwelijke cliëntinformatie' tegen februari 2009.

Belangenbehartiging t.a.v. federale overheid
* Modelinhoud ontwikkeld voor een goede verzekering burgerlijke aansprakelijkheid.

* Tussenkomst om gratis collectieve verzekering van occasioneel vrijwilligerswerk, gefinancierd met Lotto-gelden, veilig te stellen.

* In overleg met federale regering te regelen: verhoging belastingvrije vergoeding voor vrijwilligers in de oppashulp (federale minister van Volksgezondheid); verruiming mogelijkheden tot verrichten vrijwilligerswerk door vreemdelingen (federale minister van Werk).

Thuiszorg

* Nieuwe decretale basis voor organisatie oppashulp door vrijwilligers en voor gastopvang (Woonzorgdecreet, principieel goedgekeurd op 18 juli 2008).

* Budget voor oppashulp nam toe met 68% (+446.801EUR). In 2008 zullen 800.000 uren vrijwilligersoppas (is stijging van 150.000 uren) gerealiseerd worden. Omkadering vrijwilligers door 46 erkende diensten

* Diensten voor gastopvang (gezinnen die op vrijwillige basis opvang en zorg op maat bieden aan zorgbehoevende personen) worden projectmatig gesubsidieerd tot 15 oktober 2009. Decretale erkenning en subsidiëring wordt mogelijk gemaakt in woonzorgdecreet.

Personen met een handicap

* Reglementering diensten vrijetijdszorg werd vernieuwd (19 juli 2007). Twintig diensten werden erkend (budget: 1.013.520EUR), die honderden vrijwilligers omkaderen.
* Project `persoonlijke toekomstplanning' (Plan vzw) wordt gesubsidieerd (300.000EUR) om 500 cliënten en evenveel vrijwillige `facilitatoren' rond de persoon met een handicap te ondersteunen.

Bijzondere jeugdbijstand

* Project Youth-at-risk (YAR) voor delinquente jongeren (325.000EUR) werkt met vrijwilligers die werken als jongerencoach of logistieke ondersteuner. Vrijwilligers worden o.m. gerekruteerd in bedrijven en openbare diensten.

Algemeen welzijnswerk

* Autonome centra algemeen welzijnswerk realiseerden in 2006 bijna 200.000 uren vrijwilligerswerk (= 8% van totaal aantal gepresteerde uren). Meer dan 2.200 vrijwilligers worden omkaderd door de professionele krachten van de CAW's.
* Incentive van 100.000EUR voor ondersteuning vrijwilligerswerk in slachtofferhulp.

* Diensten tele-onthaal kregen in 2007 124.266 telefonische oproepen. De werking van tele-onthaal steunt volledig op méér dan 550 opgeleide en door professionele krachten omkaderde vrijwilligers. Extra subsidies (135.000EUR) voor uitbouw on-linehulpverlening door vrijwilligers (75 van de 550 vrijwilligers ontvingen 2200 online-oproepen).

Geestelijke gezondheidszorg

* Project `metawonen' (buddy's voor psychiatrische patiënten) werd uitgebreid van 150.000 naar 210.000EUR.

Voor meer persinformatie kunt u terecht bij:

Harry Vanbuel
Tel: 02 552 64 89
GSM: 0475 89 49 25
Email: persdienst.vanackere@vlaanderen.be