PBL Milieubalans: Europees milieubeleid effectief maar niet voldoende
11/09/2008 09:41
Planbureau voor de Leefomgeving
Nederland heeft veel baat bij Europees milieubeleid; het is vaak effectiever en goedkoper dan nationaal beleid. Maar omdat Nederland een dichtbevolkt en laaggelegen land is, zijn Europese maatregelen vaak ontoereikend om de beleidsdoelen te halen. Voor aanvullende nationale maatregelen is de speelruimte beperkt vanwege de randvoorwaarden die Brussel hieraan stelt. Strengere normering mag in principe niet. Daarom is Nederland aangewezen op heffingen en subsidies, maar die zijn minder effectief. Dat blijkt uit de Milieubalans 2008 van het Planbureau voor de Leefomgeving, die vandaag - samen met de Natuurbalans - is aangeboden aan minister Cramer van Milieu en Ruimte en minister Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Emissiehandel volledig Europees
De invloed van Europa op het milieubeleid neemt nog steeds toe. Dit is onder andere
zichtbaar in het klimaatbeleid. Als de recente voorstellen van de Europese Commissie
voor het klimaatbeleid worden aangenomen, zal emissiehandel een volledig
Europese aangelegenheid worden. Daardoor verschuift de regie over ongeveer de helft van de broeikasgassen in Nederland naar Europa. Gegeven het Europese CO2 reductiedoel van 20%, is het Nederlandse reductiedoel van 30% lastig bereikbaar.
Uitstel normering CO2-uitstoot voor auto's
Vorige week bleek dat een meerderheid van het Europees Parlement voorstander is van het uitstellen van de normering van de CO2-uitstoot voor auto's. In plaats van in 2012 zouden auto's hier pas in 2015 aan hoeven te voldoen. Voor Nederland zou dat een extra opgave betekenen om het nationale klimaatdoel van 30% reductie te realiseren.
Fijn Stof
Als gevolg van de Europese normen stoten nieuwe personenauto's praktisch geen fijn stof en aanzienlijk minder stikstofoxiden uit. De ontwikkeling van de driewegkatalysator voor benzineauto's heeft de kwaliteit van de lucht na 1990 sterk verbeterd. Ook roetfilters bij dieselauto's dragen bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit. Omdat echter niet iedere Nederlander elk jaar een nieuwe auto koopt, duurt het circa 12 jaar voordat het maximale effect van die schone auto's bereikt is. Bovendien zijn de Nederlandse wegen erg druk. Om aan de normen voor luchtkwaliteit te kunnen voldoen, zijn daarom extra nationale maatregelen nodig, zoals aangekondigd in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit.
Geen verplaatsing productie naar buitenland
Daar waar Nederland strenger milieubeleid wil voeren dan de EU, botst dat met de vraag van bedrijven naar een internationaal gelijk speelveld. Nederland heeft immers een open economie waardoor concurrerende exportprijzen essentieel zijn. Er zijn echter tot nu toe geen aanwijzingen dat productie naar het buitenland wordt verplaatst vanwege aanvullende Nederlandse milieumaatregelen.