Oorlog in de Oudheid bij Studium Generale
Op woensdag 10 september start bij Studium Generale er serie van drie lezingen over Oorlog in de Oudheid. Wat betekende oorlog in de wereld van Grieken en Romeinen? Hoe werd er gevochten, door wie, waarom? Dr. Henk Singor geeft alle drie de lezingen.
Afbeelding: Julius Caesar
Promotie
Onderzoek naar oorlog in de oudheid - plm. 700 voor tot de 3e eeuw na Christus, van de tijd van Homerus tot ver in de Romeinse keizertijd - is een onderdeel van Singors onderzoek naar de oudheid. Hij promoveerde ook op het onderwerp.
Vergelijking
Wat interessant is aan oorlog als onderzoeksobject is volgens hem de mogelijkheid van vergelijking. 'Oorlog maakt deel uit van verreweg de meeste culturen. Zo werd het Romeinse militaire apparaat relatief geprofessionaliseerd en werd een beroepslegers gevormd. Daar is bij de Grieken eigenlijk nooit sprake van geweest.'
Gevormd uit oorlog
'Bovendien zijn allerlei instituties gevormd door of uit oorlog: de volksvergadering is in oorsprong een vergadering van de gewapende mannen en waren de politieke rechten van burgers lang tijd gerelateerd aan hun militaire inzetbaarheid.'
Grote legers
Parallellen met de huidige tijd kunnen niet meer worden getrokken, vindt Singor, althans niet wat betreft de wijze van oorlog voeren. 'Misschien wel wat betreft mentaliteit en motieven. Maar het karakter van het oorlog voeren zelf is - overigens nog niet zo lang geleden - door de technologie ingrijpend veranderd. Heel grote legers maken geen deel meer uit van een oorlog, dat was in de oudheid wel het geval.'
Hardheid
Het menselijke aspect van dat andere karakter van het oorlog voeren maakt nog steeds indruk op Singor tijdens zijn onderzoek. 'Een zekere bewondering voor de eisen die een oorlog in de oudheid aan mensen stelde, voel ik wel. De hardheid, het vechten van tot man en het zich blootstellen aan gevaar. Tegelijkertijd roept dat alles ook een bepaalde afkeer op, dat is onmiskenbaar.'
Alexander de Grote
'En dan het lef, de durf en het uithoudingsvermogen dat werd opgebracht, bijvoorbeeld door Alexander de Grote die grote veldtochten ondernam. Maar die bewondering wordt natuurlijk ook weer getemperd vanwege de barre omstandigheden en de gruwelijkheden die oorlog altijd, en zeker in het geval van Alexander, met zich meebrengt.'
Heroïek
In de oudheid was oorlog met een zekere heroïek omhuld, vertelt Singor: 'Heroïek zat in de cultuur opgesloten. Er werd veel aan verering van helden gedaan, dat kun je ook zien aan de vele standbeelden en andere overwinningsmonumenten die werden opgericht.'
Concreet
Singor beperkt zich in zijn lezingen tot de oorlogvoering te land. Hij zal ook ingaan om het verloop van veldtochten en veldslagen, waarbij het accent ligt op de concrete gebeurtenissen die de gang van zaken bepaalden.
Universiteit Leiden