Rathenau Instituut: Voer open debat over CO2-opslag
04/09/2008 16:27
Rathenau Instituut
Nederlandse burgers zijn nog niet erg enthousiast over CO2-opslag. De Nederlandse overheid en industrie zetten massaal in op deze technologie, waarbij CO2 wordt afgevangen en ondergronds opgeslagen. Burgers hebben echter grote twijfels of CO2-opslag werkelijk een goede oplossing is voor het klimaatprobleem en maken zich zorgen over risico's als weglekken van CO2 en bodemverzakking. Dit komt naar voren uit een onderzoek van het Rathenau Instituut getiteld 'Schoon fossiel of vuilstort?' dat vandaag is aangeboden aan energiewoordvoerders van enkele Tweede Kamerfracties. Het Rathenau Instituut adviseert regering en parlement om een open debat over CO2-opslag aan te gaan met burgers.
CO2-opslag is 'hot'. Het schoner gebruiken van brandstoffen door het afvangen en ondergronds opslaan van CO2-gas (ook wel Carbon Capture en Storage - CCS - genoemd) wordt omarmd door politiek en industrie. De technologie maakt het onder meer mogelijk om kolencentrales te bouwen en tegelijkertijd klimaatwinst te boeken. De aanwezigheid van lege aardgasvelden en de centrale ligging van ons land in de buurt van grote industrieën maakt CCS juist voor ons land een interessante technologie. Ook in economisch opzicht. Met Ruud Lubbers als kwartiermaker maakt de Rotterdamse regio zich op om Nederlandse CO2-opslagcapaciteit internationaal te gaan verkopen.
Het Rathenau Instituut heeft een kleine groep burgers uitgebreid ondervraagd over CO2-opslag. De deelnemers aan het onderzoek betoonden zich wantrouwend. Ze vertrouwen de informatie die de overheid en de industrie geven over CO2-opslag niet. De term 'schoon fossiel' die wordt gebruikt voor CO2-opslag wordt afgeserveerd als 'oneigenlijke reclame'. De uitstoot van CO2 vermindert immers niet - die wordt alleen onder de grond gestopt. Bovendien is hen niet duidelijk welke meerwaarde CO2-opslag heeft ten opzichte van kernenergie en duurzame energie. Ook zijn ze bevreesd voor ongewenste neveneffecten, zoals weglekken van CO2 en bodemverzakking. Het idee om buitenlandse CO2 onder Nederlandse bodem op te slaan wordt afgewezen: 'Nederland moet niet het CO2-vuilnisvat van de wereld worden.' Tegelijkertijd heerst er een gevoel van machteloosheid. Burgers denken dat 'het toch wel wordt toch wel doorgedrukt'.
Toch gloort er hoop voor de initiatiefnemers van CO2-opslag, zo blijkt uit het onderzoek van het Rathenau Instituut. De ondervraagde burgers blijken niet helemaal onwelwillend en een massale Not In My Back Yard-reactie is niet waarschijnlijk. Burgers ondersteunen het principe dat er met behulp van technologie aan het klimaatprobleem moet worden gewerkt. En als dat de BV Nederland ook nog wat oplevert, vinden ze dat mooi meegenomen.
Het Rathenau Instituut adviseert regering en parlement om op nationaal niveau een open debat over nut en noodzaak van CO2-opslag voeren. Het onderzoek laat zien dat er een voedingsbodem is voor draagvlak, maar dat twijfel en wantrouwen de boventoon voeren. Zonder open dialoog bestaat het risico dat er in de samenleving breed verzet opkomt tegen CCS. Volgens het Rathenau Instituut moeten in die dialoog onder meer de vraag of CCS wel of geen schone technologie is en de meerwaarde van CCS ten opzichte van alternatieven aan de orde komen. Ook het lange termijn beheersvraagstuk van de opslag en de (on)wenselijkheid van opslag van buitenlandse CO2 onder Nederlandse bodem zijn belangrijke thema's in het debat over CO2-opslag.
Rathenau Instituut