SGP
02 - 09 - 08 | Uitkering aan mantelzorgers
De mantelzorgregeling moet voor meer mensen gaan gelden dan nu het
geval is. Dat vindt de SGP-fractie
in de Tweede Kamer. SGP-kamerlid Van der Vlies, 'uitvinder' van de
mantelzorgvergoeding, dringt er daarom
op aan om de wetswijziging die betrekking heeft op de uitkering aan
mantelzorgers duidelijker te maken.
Verder vindt de SGP dat de kring van personen die recht hebben op die
mantelzorguitkering groter moet worden.
Nu raken veel mensen die intensief mantelzorg geven, gefrustreerd
doordat zij door de strenge regels buiten
de boot vallen. Er moet een heel heldere definitie komen, zodat er
geen zorgers tussen wal en schip zullen vallen.
________________________________________
Wijziging van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Wet werk en
bijstand in verband met het verstrekken van een uitkering aan
mantelzorgers (31317)
B.J. van der Vlies (SGP)
2 september 2008
Voorzitter,
Mantelzorgers zijn goud waard. Iedereen die weet hoe er in de praktijk
door naasten met veel liefde en inspanning wordt gezorgd voor een
hulpbehoevende oudere of voor iemand met een handicap, moet dat
erkennen.
Met deze gedachte in het achterhoofd en vanuit het principe van de
christelijke barmhartigheid is het voor de SGP-fractie duidelijk dat
mantelzorgers veel goed werk verzetten. Dat verdient waardering. En
tot nu toe is die aandacht voor mantelzorgers er eigenlijk nog niet
echt geweest.
Naastenliefde
Klaar staan voor de ander gaat uit liefde. Dat gaat met passie en
gedrevenheid. Juist omdat die zorg en aandacht voor elkaar zo
ontzettend belangrijk zijn voor de samenleving als geheel heeft de
SGP-fractie vier jaar geleden het initiatief genomen om door middel
van een motie te komen tot een waarderingsregeling voor
mantelzorgers. Later is dit voorstel omgezet in een amendement .
De onschatbare waarde van mantelzorgers is niet in geld en tijd uit te
drukken. Dat hoeft ook niet. Veel mantelzorgers zitten er ook niet op
te wachten om enorm in het zonnetje gezet te worden. Waarom dan toch
die inspanningen om op diverse manieren aandacht voor mantelzorgers te
vragen? Juist omdat die mensen zelfs nogal eens ten koste van zichzelf
zich opofferen voor hun medemens. Er worden echt offers gebracht, met
volhardendheid. Dat vol te houden is op zichzelf reeds een offer dat
vaak spontaan, vanzelfsprekend en in liefde wordt gebracht. Dat mag
niet volledig ongezien gebeuren!
We weten allemaal hoe lang we al over dit thema bezig zijn in de
Kamer. Het kostte veel overleg om de regering zover te krijgen, maar
we prijzen de staatssecretaris ervoor dat ze zich er hard voor heeft
gemaakt dat de regeling er nu ook echt is. De SGP is hier blij mee. In
zekere zin vormt dit wetsvoorstel een aanvulling op de plaats van de
mantelzorger in de WMO. Voor het eerst is met dit wetsvoorstel op een
positieve manier aandacht voor de mantelzorger als persoon.
Uit het evaluatierapport blijkt dat mensen dat ook waarderen. Juist de
grote nadruk op individuele waardering voor het werk dat mensen doen
is de basis en gelukkig blijkt ook uit het rapport dat dit positief
ontvangen is door veel mantelzorgers.
Wetsvoorstel
Over het wetsvoorstel zelf heeft de SGP-fractie niet veel op te
merken. Eigenlijk is het vooral het juridische voertuig voor de
uitvoering van de vergoedingsregeling. En dat zorgt er wel gelijk voor
dat wij nog steeds concrete criteria missen. De nadere voorwaarden
worden weer later vastgesteld.
Voordat ik daarop inga wil ik nog een opmerking plaatsen over het
eerste lid van artikel 19a. In dat artikel heeft de regering gekozen
voor een kan-bepaling. De SGP vindt dat dit teveel vrijheid geeft om
zonder omwegen de regeling weer ongedaan te maken. Wij zouden daarom
graag van de staatssecretaris een nota van wijziging zien die de
wettelijke plicht geeft â onder de voorwaarden van het tweede lid
uiteraard â om die uitkering te geven aan iedereen die intensief
mantelzorg verleent. Kortom: maak van de kan-bepaling een
zal-bepaling.
Een wetstechnische opmerking over het tweede lid: het zou toch echt
voor de hand liggen om ook het tweede lid anders te formuleren.
Inderdaad: we bedoelen hetzelfde als de staatssecretaris. Toch is de
door ons in het verslag voorgestelde redactie taalkundig beter en meer
in overeenstemming met andere formuleringen in de wet.
Betere criteria nodig
Genoeg over de doelstelling en de techniek. We kunnen nog eens gaan
twisten of dit voorstel nu beter in deze wet past of in de AWBZ, maar
dat lijkt de SGP-fractie niet het belangrijkste. Graag vraagt de
SGP-fractie nu de aandacht van de staatssecretaris voor de inhoud van
de regeling. Sterker nog: wat gaat er nu precies gebeuren nadat dit
wetsvoorstel door de Kamer zou zijn aangenomen? Dat is ons nog steeds
onduidelijk.
Wij dachten dat de staatssecretaris voortvarend aan de slag zou gaan
met de voorstellen voor verbetering zoals die door het CIZ zijn
gemaakt. Weliswaar staat deze wetswijziging hier formeel los van,
in de praktijk kunnen deze themaâs niet van elkaar worden gescheiden.
Om deze reden tast de Kamer nu nog in het duister wat er bijvoorbeeld
volgend jaar gaat gebeuren. Wij dringen er daarom op aan om alsnog op
zeer korte termijn met een doordachte visie op verruiming van de
regeling te komen. Wat is er in de afgelopen maanden precies gebeurd?
Hoe staat het met de CIZ-voorstellen? Zijn de bestanden intussen wel
opgeschoond? Heeft de nadere rapportage voor september nog
plaatsgevonden? Wat staat daarin en wat gaat daarmee gebeuren?
De SGP-fractie vindt het belangrijk dat de regeling zó wordt
vormgegeven dat er geen ongelijkwaardige behandeling plaatsvindt. De
periode die men minimaal mantelzorger moet zijn, mag dan anders worden
dan de zes maanden van ons amendement, maar het bereik moet zeer sterk
vergroot worden. Nu is er gewoon teveel frustratie bij mensen die ook
mantelzorger zijn en niet voor de regeling in aanmerking komen.
Bij een nadere invulling gaat de SGP-fractie ervan uit dat die gericht
moet zijn op de individuele mantelzorger en ook uniform. Vormgeving
via een landelijke regeling heeft daarom onze voorkeur, al was het ook
maar om de administratieve lasten beperkt te houden. Wel zouden wij
ook graag zien dat bijvoorbeeld ook de mensen die van de WMO gebruik
maken in aanmerking komen voor deze regeling. Nu is het eenzijdig
gekoppeld aan de langdurige zorg via de AWBZ. Hier moet best
verbetering in aan te brengen zijn
Financiën
Het afgelopen jaar is er erg weinig gebruik gemaakt van deze regeling.
Dat is jammer, juist omdat veel mensen ook nog eens hun neus gestoten
hebben bij hun aanvraag. Wat is er nu concreet gebeurd met het restant
van het geld in 2007? Welke projecten ten behoeve van mantelzorgers
hebben gemeenten hiermee opgezet? En hoe gaat het bij een
onderuitputting van het geld in 2008? Kan er dan geen fonds gevormd
worden om het geld toch aan individuele mantelzorgers ten goede te
laten komen in een later jaar? Het geld moet gewoon gebruikt worden
waarvoor het bedoeld is.
Regeren is vooruitzien. Als de plannen van de regering om delen van de
AWBZ over te hevelen naar de gemeenten, doorgaan, dan betekent dit dat
er veel minder mensen in aanmerking zullen komen voor de
mantelzorgvergoeding dan nu. Dat zou de SGP-fractie erg betreuren. De
wettelijke overgang geeft vaak al onrust en zorg over de kwaliteit.
Als daar dit probleem nog eens bijkomt, dan maken we het mensen wel
erg moeilijk om het vertrouwen in de regering te behouden of te
krijgen. Laten we hier met elkaar afspreken dat een eventuele
stelselwijziging niet ten koste mag gaan van een consequente lijn in
de waardering van mantelzorgers.
Om niet meer te noemen wil de SGP-fractie ook dat de staatssecretaris
zich aan haar toezegging houdt dat de methode om de vergoeding te
krijgen stevig wordt vereenvoudigd, met name ook in het geval van
meerdere korte indicaties achter elkaar en in het geval er meer
mantelzorgers zijn. In de verbeterde regeling mogen deze zaken niet
uit het oog worden verloren.
Voorzitter, ik rond af met het uitspreken van de hoop dat de regering
snel aan de slag gaat met de nadere uitwerking en vooral verbetering
van de regeling. Mantelzorgers staan vaak onder grote druk. Laten we
daarom als Kamer en kabinet ervoor zorg dragen dat deze
waarderingsregeling voor hen geen hoofdpijndossier wordt, maar een
echte verrassing, in de vorm van dit compliment.
Uitkering aan mantelzorgers