Waterschap Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
* Verkiezingen 2008
Gezamenlijk persbericht van De Stichtse Rijnlanden en de provincie
Utrecht
Waterschappers wachten op westenwind
1 september 2008 - Deze maand duimt onderzoeker Joost Heijkers van De
Stichtse Rijnlanden voor westenwind. Vooral deze windrichting levert
goede meetgegevens op over de verdamping in het stedelijk gebied van
de stad Utrecht. Vandaag wordt een vier meter hoge mast met
meetapparatuur geplaatst op het dak van het Provinciehuis in Utrecht.
Het meten van de verdamping van stedelijk gebied is in Nederland nog
nooit eerder gedaan. De Eddy Correlatie methode is in de
wetenschappelijke wereld algemeen erkend als de meest nauwkeurige
aanpak om de verdamping van een bepaald gebied te meten. De
meetapparatuur op de mast meet de verticale beweging van water en
energie van het landoppervlak naar de atmosfeer. Hieruit is vervolgens
de verdamping te herleiden. Het meetbereik wordt gevormd door een
ovaalvormig oppervlak waarvan de exacte vorm en richting wordt bepaald
door de windrichting. Niet toevallig is als locatie voor de mast het
Provinciehuis van Utrecht gekozen, dat ligt aan de oostkant, dus ten
westen van de binnenstad, waar de meting idealiter betrekking op
heeft. In Nederland is de (zuid)westenwind namelijk de meest
voorkomende windrichting.
Waarom de verdamping meten?
De Stichtse Rijnlanden gaat de meetwaarden gebruiken om meer inzicht
te verkrijgen in het watersysteem van het beheersgebied, dat een groot
deel van de provincie Utrecht beslaat. Zo kan het waterschap in de
toekomst bijvoorbeeld veel efficiënter omgaan met het in- en uitlaten
van water. Zodoende kan onder andere in perioden van langdurige
droogte de waterkwaliteit langer op peil worden gehouden. Ook wordt
meer inzicht verkregen in de grondwateraanvulling, zodat we beter te
weten komen hoe we in een bepaald gebied de gewenste grondwaterstand
kunnen bereiken.
Tot nu toe was het waterschap voor het opstellen van waterbalansen
afhankelijk van metingen in combinatie met computermodellen. In een
waterbalans wordt de hoeveelheid inkomend en uitgaand water met elkaar
vergeleken. Omdat van de stedelijke verdamping geen meetgegevens
beschikbaar zijn was het niet mogelijk een nauwkeurige, volledige
waterbalans te maken. Met de nieuwe meetgegevens kan dat straks naar
verwachting wel. Uiteindelijk moeten de verbeterde waterbalansen
leiden tot een efficiënter waterbeheer.
Hoeveel water verdampt er in de stad?
In het beheersgebied van De Stichtse Rijnlanden valt gemiddeld 800 mm
neerslag per jaar. Daarvan verdampt zo'n 500 mm. Onderzoeker en
hydroloog Joost Heijkers verwacht dat de verdamping in de stad lager
ligt: "In de stad wordt regenwater veel sneller afgevoerd dan
daarbuiten. Het regenwater heeft minder de tijd om te verdampen,
voordat het in het riool verdwijnt. Omdat een stad echter vaak warmer
is dan zijn landelijke omgeving zou je een grotere verdamping
verwachten. Dus waar het op uit gaat komen? De metingen zullen het
moeten uitwijzen!"
Uitvoering & Kosten
Het team Aardsysteemkunde en Klimaatverandering van Alterra voert de
meting voor het waterschap uit. Afgelopen maand voerden zij ook al
metingen met dezelfde mast voor het waterschap uit in Zegveld. De
resultaten daarvan zijn nog niet bekend. De uitvoering van de metingen
in zowel Zegveld als de stad Utrecht kost 12.500 euro. De provincie
neemt hiervan de helft voor haar rekening en is daarnaast gastheer van
de mast.