abcdefgh
Aan
de voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
---
Datum Bijlage(n)
28 augustus 2008 1
Ons kenmerk Uw kenmerk
VenW/IVW-2008/4715 -
Onderwerp
Jaarverslag 2007 Inspectie Verkeer en Waterstaat
Geachte voorzitter,
Hierbij bied ik u, mede namens de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, het
jaarverslag van de Inspectie Verkeer en Waterstaat over het jaar 2007 aan. Het
jaarverslag geeft een indruk wat de inspectie in 2007 heeft gedaan en bereikt.
Daarnaast geeft het jaarverslag ook een beeld van de veranderingen in de
`inspectiewereld' die in 2007 zijn ingezet.
Zoals ik heb toegezegd tijdens het wetgevingsoverleg jaarverslag Verkeer en
Waterstaat 2007 met de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat op 18 juni 2008
geef ik in deze brief, naar aanleiding van vragen van het lid Roemer, ook mijn
inzichten over het functioneren van de Inspectie Verkeer en Waterstaat.
De taken van de inspectie
Tientallen wetten en regels, nationaal én internationaal, hebben betrekking op
vervoer, vervoersveiligheid en waterbeheer. Onderwerpen lopen uiteen van rij- en
rusttijden tot stuwage van gevaarlijke stoffen. Dit veelzijdige, soms complexe geheel
van eisen, voorwaarden, voorschriften en richtlijnen is een van de grondvesten voor
veilige en duurzame transport- en watersystemen.
De Inspectie Verkeer en Waterstaat houdt toezicht op de naleving van deze wetten en
regels en handhaaft deze. Dit gebeurt onder meer aan de hand van inspecties,
vergunningverlening en kennisoverdracht. Het doel van het toezicht is de kans op
ongevallen, milieuvervuiling en verstoorde marktverhoudingen zo klein mogelijk te
maken.
Postadres Postbus 20901, 2500 EX Den Haag Telefoon 070 351 61 71
Bezoekadres Plesmanweg 1-6, 2597 JG Den Haag Fax 070 351 78 95
bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
VenW/IVW-2008/4715
Inspecteren bestaat strikt genomen uit drie stappen: waarnemen, interpreteren en
interveniëren. Waarnemen houdt in dat de inspecteur informatie verzamelt. Met deze
informatie wordt vastgesteld of er correct is gehandeld (interpretatie) en of er een
vervolgactie wordt ondernomen (interventie). Onder `interventie' valt een dik pakket
van maatregelen. Voorlichting geven, bijvoorbeeld, over hoe risico's te vermijden.
Maar ook goed gedrag belonen (door bijvoorbeeld de toezichtlast te verminderen),
aanbevelingen doen voor verbetering van materieel of bedrijfsprocessen, en
waarschuwingen uitdelen kunnen het sluitstuk vormen van een inspectie. Op
overtreding van de regels kunnen sancties volgen, bestuursrechterlijk en strafrechtelijk.
Strafmaatregelen variëren van een lichte boete tot en met het stilleggen van een
bedrijf.
De organisatie
Vanaf 1 januari 2007 is de inspectie een baten-lastendienst binnen het ministerie van
Verkeer en Waterstaat. Dit houdt in dat de inspectie werkt met heldere producten en
diensten en meetbare resultaten. Naast een wijziging van de interne plannings- en
sturingssystemen betekent dit ook dat tarieven meer in overeenstemming gebracht
worden met de kosten. Ondanks de bijzondere positie van een baten-lastendienst
binnen het departement is de ministeriële verantwoordelijkheid volledig van kracht.
Samenwerking in het toezicht
Om toezichtlast voor burgers en bedrijven te verminderen is samenwerking cruciaal.
De doelen en maatregelen van de samenwerking heeft de ministerraad vorig jaar
vastgelegd in het programma `Vernieuwing Toezicht' als één van de onderdelen van
de Vernieuwing van de Rijksdienst. De Inspectieraad het samenwerkingsverband van
de rijksinspecties voert dit programma uit. De minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties heeft u op 25 januari 2008 geïnformeerd over dit programma
(vergaderjaar 2007-2008, 31201 nr 25). De Kamer heeft dit besproken in het
Algemeen Overleg op 26 maart 2008. Het programma Vernieuwing Toezicht, dat
mede is gebaseerd op het kabinetsuitgangspunt `meer vertrouwen, minder last', is
voor de Inspectie Verkeer en Waterstaat de basis voor een aantal veranderingen in
taken en werkwijzen. In het jaarverslag zijn een aantal voorbeelden van de
samenwerking tussen rijksinspecties opgenomen waarbij de inspectie een
coördinerende rol heeft.
Vernieuwing in het toezicht
Inspecties zijn van oudsher veelal generiek en objectgericht. In het jaarverslag van de
inspectie zien we een aantal voorbeelden van bijvoorbeeld inspecties op overbelading
en vervoer van gevaarlijke stoffen op ferries. Eén van de wijzigingen is de overgang
naar selectief toezicht gebaseerd op gedegen risicoanalyses. In de praktijk betekent dit
dat de inspectie haar inzet qua omvang en aard richt op die activiteiten waar de
maatschappelijke risico's en effecten het grootst zijn en de naleving te wensen
overlaat. De inspectie gaat daarmee steeds meer van objectcontroles naar
systeemtoezicht. Overigens gaat systeemtoezicht altijd gepaard met individuele
objectcontroles en met aselecte praktijkaudits wordt daarbij vinger aan de pols
---
VenW/IVW-2008/4715
gehouden ter bepaling van het generieke veiligheidsniveau in die sector. Dit
systeemtoezicht vindt plaats in de sectoren waar veiligheidsbewustzijn hoog is en waar
goed functionerende gekwalificeerde veiligheidsmanagementsystemen beschikbaar
zijn. Zodra daar aanleiding toe is kan op elk moment weer overgeschakeld worden
naar inspecties op objectniveau.
Ook het optreden van de inspectie zal veranderen. Van `standaardreacties op
overtredingen' naar `zacht waar dat kan, hard waar het moet'. In het eerder aan u
toegezonden Jaarplan 2008 Inspectie Verkeer en Waterstaat vindt u een verdere
toelichting en praktijkvoorbeelden van de invulling die de inspectie geeft aan modern
risicogestuurd toezicht (vergaderjaar 2007-2008, 31 200 XII nr 83).
Informatie en digitalisering
De grote veranderingen in het maatschappelijke en economische verkeer ten gevolge
van ICT hebben ook voor de handhaving grote gevolgen. Niet alleen zijn de
verkeersstromen omvangrijker en sneller geworden, ook de daarmee samenhangende
informatiestromen zijn toegenomen. De inspectie is daarom bezig met een
omvangrijke digitalisering van haar werkprocessen om zodoende klantgericht te
kunnen optreden naar ondertoezichtstaanden. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik
gemaakt van de generieke bouwstenen die in het kader van het werkprogramma van
de Inspectieraad worden ontwikkeld. Het werkprogramma van de Inspectieraad is de
Tweede Kamer op 25 januari 2008 toegezonden (vergaderjaar 2007-2008, 31201 nr
25). De ICT biedt daarnaast ook steeds meer algemeen bruikbare slimme
hulpmiddelen om de handhaving effectief en met minder inzet en toezichtlast te
kunnen uitvoeren. Het analyseren van beschikbare informatie neemt daarbij een
steeds prominentere plaats in. Ook van deze verandering zijn enkele voorbeelden in
het jaarverslag 2007 terug te vinden zoals de inzet van automatische
nummerplaatherkenning.
Keuzes maken
De vernieuwing van het toezicht koppelt de inspectie aan een herijking van haar
missie, visie en taakuitvoering. De Inspectie zal in haar missie prioriteit geven aan de
handhaving van veiligheid en duurzaamheid van water- en transportsystemen. Ik
onderken dat het kabinetsbeleid de departementen en diensten aanzet tot het maken
van duidelijke keuzes. Die keuzes zullen er toe leiden dat de inspectie een aantal
vergunningverlenende taken niet meer zelf zal uitvoeren maar zal afstoten naar de
markt.
Uitgangspunt bij dit alles is primair dat mijn verantwoordelijkheid voor de
taakuitvoering blijft bestaan en kan worden gegarandeerd terwijl de kwaliteit en
dienstverlening gehandhaafd en mogelijk verbeterd wordt. Daarnaast is het behoud
van voldoende kennis binnen de inspectie om de resterende primaire taakuitvoering
kwalitatief goed aan te kunnen een uitgangspunt bij de overdracht van taken.
Het functioneren van de inspectie
Alle genoemde veranderingen hebben gevolgen voor de omvang en de aard van het
werk van de medewerkers. Niet alleen de sector moet wennen aan deze nieuwe
manier van toezicht houden, ook voor de medewerkers van de inspectie betekenen
---
VenW/IVW-2008/4715
deze veranderingen een nieuwe manier van werken. Ik begrijp dat medewerkers in
gesprekken aangeven dat zij ervaren dat er onvoldoende capaciteit is om toezicht te
houden op de verschillende objecten. De door het lid Roemer geuite zorgen dat de
inspectie haar werk niet aankan deel ik niet. Met de invoering van het baten-lasten
stelsel bij de inspectie worden bij de ontwikkeling van het Jaarplan binnen het
ministerie concrete afspraken gemaakt tussen de beleidsonderdelen en de inspectie
over de door de inspectie te leveren producten en diensten, zoals uit te voeren
inspecties, onderzoeken en berichtgeving aan de sector. Hierbij worden prioriteiten
gesteld op basis van gedeelde risicoanalyses en spelen in de praktijk geconstateerde
nalevingsniveau's een belangrijke rol. De beheersbaarheid van de output van de
inspectie is met deze werkwijze toegenomen en maken onderbouwde keuzes in het
toezicht mogelijk. De in deze brief en het jaarverslag geschetste veranderingen zijn
daarbij noodzakelijk om de inspectie aan te laten sluiten bij de nieuwe politieke,
maatschappelijke en economische wensen. Uiteindelijk zullen al die veranderingen
leiden tot een kleinere en kwalitatief hoogwaardige Inspectie Verkeer en Waterstaat.
De maatschappij mag van de inspectie verwachten dat zij toezicht houdt op veiligheid
en duurzaamheid van water- en transportsystemen. Zij doet dit samen met andere
partners in het veld zoals het Korps Landelijke Politiediensten en de VROM-inspectie.
In de keuzes rondom het toezicht houdt de inspectie rekening met alle veranderingen
die het kabinet en de Tweede Kamer wensen, zoals vermindering van administratieve
lasten en vermindering van toezichtlast.
Wat naar mijn mening geen taak is voor de inspectie is het functioneren als
geschillencommissie van individuele klachten binnen een sector. Veel sectoren hebben
al zelf hun verantwoordelijkheid genomen om een geschillencommissie vorm te geven.
Samenvattend ben ik van mening dat de Inspectie Verkeer en Waterstaat goed
inspeelt op de maatschappelijke veranderingen en de kaders van het kabinetsbeleid.
Die veranderingen en kaders leiden er toe dat de inspectie keuzes moet maken en dat
is soms een hele opgave. De inspectie voert haar taak echter op een verantwoorde
wijze uit en speelt ook op een aantal terreinen een voortrekkende rol in de
samenwerking met andere inspecties. Natuurlijk dient ook de inspectie prioriteiten te
stellen maar ik concludeer dat de inspectie haar werk aankan.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
Camiel Eurlings
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat