Antwoord op Kamervragen Uitbraak van varkenspest in Slowakije
Directie Voedselkwaliteit en Diergezondheid
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-GRAVENHAGE
uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum
22 juli 2008
2070825960
VD. 2008/1605
11 augustus 2008
onderwerp bijlagen
Kamervragen over de uitbraak van
varkenspest in Slowakije
Geachte Voorzitter,
In antwoord op vragen van het lid Thieme (PvdD) over de uitbraak van varkenspest in
Slowakije, bericht ik u het volgende:
1
Kent u het bericht `Varkenspest in Slowakije'?1
Ja.
2
Kunt u uiteenzetten hoeveel transporten van levende varkens (import/export) op jaarbasis
plaatsvinden in een straal van 100 kilometer rond de besmette bedrijven?
Nee, deze cijfers kan ik niet geven. Ik beschik alleen over gegevens van varkenstransporten
van en naar Slowakije die betrekking hebben op Nederland. Het afgelopen half jaar zijn er
geen transporten van varkens van Slowakije naar Nederland geweest. Het afgelopen half
jaar zijn er 66 transporten van varkens vanuit Nederland naar Slowakije geweest.
3
Kunt u uiteenzetten welke maatregelen u gaat nemen om verspreiding van de varkenspest
door Nederlandse handelaren, transporteurs en veehouders tegen te gaan?
Het nemen van maatregelen om een uitbraak van varkenspest te bestrijden en verdere
verspreiding tegen te gaan is op basis van Europese regelgeving de verantwoordelijkheid
van de betreffende lidstaat. Lidstaten zijn bij een uitbraak van varkenspest verplicht een
pakket aan maatregelen in te stellen die de verspreiding tegengaan. Het instellen van een
vervoersverbod rondom de uitbraak is één van die maatregelen. Omdat er eerder dit jaar
(april) al een uitbraak van varkenspest was in Slowakije, gelden er al langere tijd maat-
regelen in Slowakije, zoals het verbod op het vervoeren van varkens uit een gebied
rondom de uitbraak.
1 Agrarisch Dagblad, 17 juli 2008 http:www.agd.nl/1056861/Nieuws/Artikel/Varkenspest-in-Slowakije.htm#
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
11 augustus 2008 VD. 2008/1605 2
Het nemen van maatregelen is dus de verantwoordelijkheid van Slowakije. Bij een uitbraak
van varkenspest in een ander land voert de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) altijd een
risicoanalyse uit, waarbij onder andere de transporten vanuit het betreffende land in kaart
worden gebracht. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2, zijn er het afgelopen half
jaar geen varkens uit Slowakije naar Nederland gekomen. Tevens heb ik bij de uitbraak
van april al de zogenoemde dubbele reiniging en ontsmetting voor Slowakije ingevoerd.
Dit betekent dat vervoersmiddelen voor evenhoevigen die leeg terugkeren uit Slowakije,
in Nederland verplicht gereinigd en ontsmet moeten worden op een daarvoor
geregistreerde reinigings- en ontsmettingsplaats (artikel 69 van de Regeling preventie,
bestrijding en monitoring van besmettelijke dierziekten en zoönosen en TSE's).
4
Kunt u uiteenzetten waarom u de door u genomen maatregelen afdoende acht om een
verdere uitbraak van varkenspest te voorkomen? Op welke wijze laat u de effecten van uw
maatregelen monitoren en evalueren?
Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 3, is het nemen van maatregelen bij een
uitbraak van varkenspest de verantwoordelijkheid van de betreffende lidstaat. De
verantwoordelijkheid voor controle op de uitvoering van Europese regelgeving op het
gebied van varkenspest ligt bij de Europese Commissie. De Europese Commissie
controleert en evalueert de effecten van de maatregelen op de uitbraak. In het Permanent
Comité voor de Voedselketen en Diergezondheid (PCVD) worden de lidstaten op de
hoogte gebracht van de ontwikkelingen van de uitbraak, de genomen maatregelen en de
effecten van de maatregelen. De lidstaten kunnen de Europese Commissie vervolgens
adviseren over eventuele aanpassingen van maatregelen. Nederland is ook vertegen-
woordigd in dat comité en op die manier betrokken bij de evaluatie van de maatregelen in
Slowakije. Op dit moment acht ik de maatregelen die in Slowakije zijn getroffen, met de
aanvullende Nederlandse verplichting op een tweede reiniging en ontsmetting van
vervoersmiddelen voor evenhoevigen, afdoende.
5
Bent u bereid om het vervoer (import en export) van levende dieren stop te zetten om zo
verdere verspreiding van de varkenspest tegen te gaan? Zo ja, zal het een totaal
vervoersverbod zijn of alleen naar Slowakije/Hongarije? Zo neen, waarom niet?
Nee, zoals aangegeven in de antwoorden op vraag 3 en 4 is het instellen van vervoers-
verboden in Slowakije/Hongarije de verantwoordelijkheid van die lidstaten. Op dit
moment is er dan ook een vervoersverbod ingesteld in de betreffende gebieden en is
transport van varkens vanuit die gebieden niet mogelijk.
6
Deelt u de mening dat de tienduizenden transporten met levende varkens die jaarlijks
plaatsvinden een verhoogd risico vormen voor de verspreiding van dierziekten? Zo ja,
welke maatregelen gaat u nemen om deze verspreidingsrisico's terug te dringen? Zo neen,
waarom niet en uit welk wetenschappelijk onderzoek blijkt dat?
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
11 augustus 2008 VD. 2008/1605 3
In principe zitten er aan het vervoeren van levende varkens risico's ten aanzien van de
verspreiding van dierziekten. Het is echter niet nodig om extra maatregelen te nemen om
verspreidingsrisico's terug te dringen, omdat deze maatregelen er al zijn. De bestaande
Europese en nationale wetgeving stellen voorwaarden aan het transport van dieren. Door
deze voorwaarden worden de risico's ten aanzien van dierziektenverspreiding voor een
belangrijk deel gereduceerd.
7
Bent u bereid om in Nederland nu al vaccinatie van varkens verplicht te stellen als
preventieve maatregel om een uitbraak in Nederland te voorkomen? Zo ja, wanneer en
op welke wijze? Zo neen, waarom niet?
Nee, mijn beleid ten aanzien van vaccinatie is weergegeven in het beleidsdraaiboek
Klassieke Varkenspest, dat ik u 21 december 2007 heb toegestuurd (VD.2007/2993). Dit
houdt kort gezegd in dat bij een eventuele uitbraak van Klassieke Varkenspest in
Nederland noodvaccinatie ingezet kan worden.
Preventief vaccineren heeft een aantal nadelen: de kosten van een preventieve vaccinatie
wegen niet op tegen de financiële baten, er zal een uitgebreid monitoringssysteem
opgezet moeten worden om eventuele insleep van het virus toch op tijd te kunnen
ontdekken, het periodiek vaccineren en bloed afnemen ten behoeve van de monitoring
zijn nadelig voor het welzijn van de varkens en de handel zal ernstig verstoord worden. Er
zijn wel andere preventieve maatregelen van kracht om een eventuele uitbraak in
Nederland te voorkomen, zoals de eerdergenoemde regelgeving die het risico op insleep
van een uitbraak sterk verkleint. Ook het verbod op het voeren van keukenafval (swill) aan
varkens is een maatregel om insleep van varkenspest te voorkomen. Daarnaast is er veel
inzet om een eventuele uitbraak in Nederland zo snel mogelijk te ontdekken en de
gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Er is permanente educatie en aandacht voor het
herkennen van de ziekte bij veehouders en dierenartsen. Er is uitsluitdiagnostiek bij het
inzetten van een koppelbehandeling. Tenslotte worden kadavers die ter sectie zijn
aangeboden standaard onderzocht op varkenspest.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
---- --
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit