Verslag 60ste IWC conferentie
29 juli 2008 - kamerstuk
Kamerbrief met een verslag van de belangrijkste resultaten van de
zestigste conferentie van de Internationale Walvisvaart Commissie
(IWC) die van 23 tot en met 27 juni 2008 in Chili werd gehouden.
Meer informatie
Directie Natuur
Geachte Voorzitter,
Hierbij doe ik u verslag van de belangrijkste resultaten van de 60ste conferentie van de
Internationale Walvisvaart Commissie (IWC), die van 23 t/m 27 juni jongstleden in
Santiago, Chili is gehouden.
EU-coördinatie
Voor het eerst was door de Milieuraad een gemeenschappelijk mandaat vastgesteld voor
de EU-lidstaten die ook lid zijn van de IWC. Dit mandaat gold alleen voor deze 60ste
conferentie van de IWC. De Europese Commissie wilde met een gezamenlijke positie meer
gewicht in de schaal leggen en daarmee de positie van de beschermingsgezinde landen
versterken. Denemarken was met het oog op zijn overzeese gebiedsdelen (Groenland en
de Faröer eilanden) hiervan uitgezonderd (Artikel 25 van het Verdrag van Maastricht). Een
gemeenschappelijk mandaat betekent dat afwijkende standpunten van EU-lidstaten
(Denemarken uitgezonderd), niet meer in de plenaire vergadering ingebracht konden
worden. Ook Nederland kan hiermee in de toekomst te maken krijgen.
Het gezamenlijk optreden van de EU-lidstaten werd door de landen, die voor de walvisjacht
zijn, niet onverdeeld met enthousiasme begroet. De EU-lidstaten hadden nu samen
een blokkerende minderheid voor voorstellen die een wijziging in het Schedule1 van de
Internationale Conventie voor de Regulering van de Walvisvaart (ICRW) vereisen. Het
eerste resultaat was het verwerpen van een ingediende resolutie van Denemarken voor
Groenland om een quotum toegekend te krijgen van tien bultrugwalvissen voor hun
autochtone walvisvaart (zie ook het kopje Autochtone walvisvaart).
De toekomst van de IWC
Dit jaar is een start gemaakt met het proces voor de toekomst van de IWC. Dit is
belangrijk, omdat de walvisjagende partijen aan het nut van de IWC twijfelen, terwijl we
de IWC juist nodig hebben om de walvis te beschermen. Nu zijn de eerste concrete
stappen gezet om te kijken hoe de partijen gezamenlijk met de IWC - als dé autoriteit voor
de bescherming en het beheer van walvissen - verder kunnen gaan.
1 In de Schedule staan de regels van de ICRW omschreven.
De IWC heeft reeds de eerste vier van de acht stappen van het toekomstgerichte proces
succesvol doorlopen:
1. een oplossing moet in een pakketafspraak gevonden worden;
2. een dergelijke pakketafspraak zal met consensus moeten worden aangenomen;
3. de IWC-leden hebben de elementen geïdentificeerd die in een pakketafspraak
terug zouden moeten komen; en
4. een werkgroep voor de toekomst van de IWC is ingesteld om de geïdentificeerde
elementen verder uit te werken en dit voor de tussentijdse vergadering van de
IWC (in maart 2009) voor te bereiden.
Nederland is uitgenodigd deel te nemen aan deze werkgroep. Nederland zal dit doen met
open oor, zonder de kaders in Europees en nationaal verband uit het oog te verliezen.
Het Amerikaans voorzitterschap wil het proces voor de toekomst van de IWC in 2009
tijdens de 61ste conferentie van de IWC graag positief afronden. Daartoe moeten de
volgende stappen worden gezet:
5. de ontwikkeling van de eerste voorstellen voor één of meer pakketafspraken door
de werkgroep voor de toekomst van de IWC;
6. de bespreking van deze voorstellen door alle IWC-leden tijdens de tussentijdse
vergadering in maart 2009;
7. het verder doorontwikkelen van één of meer mogelijke pakketafspraken; en
8. overeenstemming bereiken over één pakketafspraak of het in zicht hebben van
één pakketafspraak tijdens de 61ste conferentie van de IWC.
Ik hoop dat dit proces de partijen aan de organisatie zal binden en dat de landen met zeer
uiteenlopende belangen zullen beseffen dat enkel binnen de IWC een duurzame oplossing
gevonden kan worden. Ik heb vertrouwen in de betrokkenheid en het doorzettingsvermogen
van het Amerikaanse voorzitterschap om dit proces zo goed mogelijk te
begeleiden. In 2010 zal het driejarig voorzitterschap overgaan naar Japan.
Reservaten en kleinschalige walvisvaart
De onderwerpen reservaten en kleinschalige walvisvaart keren ieder jaar terug op de
agenda. Dit jaar riep de voorzitter alle IWC-leden op om naar consensus te streven en om
deze polariserende onderwerpen te vermijden. Het verleden heeft geleerd dat dit heel
moeilijk is. Ieder jaar dienen Brazilië en Japan resoluties in: Brazilië voor erkenning van
een walvisreservaat in de Zuid-Atlantische Oceaan en Japan voor erkenning van een nieuw
type walvisjacht 'small-type coastal whaling'. Dit jaar hebben beide partijen daarvan
afgezien om het delicate toekomstgerichte proces van de IWC een kans te geven.
Autochtone walvisvaart
Denemarken diende namens Groenland een resolutie in voor een jaarlijks vangstquotum
van tien bultrugwalvissen voor de periode van 2008-2012. Vorig jaar diende Denemarken
dit verzoek ook al in voor Groenland. Toen ontbrak echter de wetenschappelijke
onderbouwing. Dat advies was nu wel beschikbaar. Het Wetenschappelijk Comité van de
IWC oordeelde dat het wegnemen van tien bultruggen in het jaar 2008 als onschadelijk
voor de populatie kan worden beschouwd.
De EU-lidstaten konden deze resolutie om twee redenen niet steunen. De EU beriep zich
op het voorzorgsprincipe, want de EU was onvoldoende overtuigd om een nieuwe soort
voor de komende vijf jaar aan de bejaagbare lijst van Groenland toe te voegen. Daarnaast
was de EU van mening dat Groenland de autochtone behoefte aan walvisvlees
onvoldoende inzichtelijk heeft gemaakt.
Er bestaat spanning tussen enerzijds het recht van een autochtone bevolking om te jagen
op walvissen vanuit sociaal, cultureel en economisch leefpatroon - zoals verwoord in de
VN-Verklaring van de Rechten van de Inheemse Volken - en anderzijds de bescherming
van de walvis. Het standpunt van de EU-lidstaten werd door landen met autochtone
bevolkingsgroepen en door landen met (autochtone) walvisjacht als een inbreuk ervaren
op hun rechten. Het besluit om het Groenlandse voorstel af te wijzen leidde tot meer
twijfel over het functioneren van de IWC als organisatie en meer zorgen over het
toekomstgerichte proces van de IWC.
Beschermingscomité
Het beschermingscomité kijkt naar andere bedreigingen voor de walvis dan de jacht. De
hoofdpunten van dit jaar waren de volgende.
Grijze walvis
Er werd stilgestaan bij de bedreigde grijze walvis uit de noordwestelijke Stille Zuidzee. De
leefomgeving van de nog maar 120 walvissen wordt verstoord door olie- en gaswinning
bij het Russische eiland Sakhalin. Bovendien zijn een aantal grijze walvissen in visnetten
verstrikt geraakt, waardoor de populatie nog kwetsbaarder is geworden. De IWC werkt
aan het verhelpen van de bedreigingen voor deze soort en zal hiervoor blijven samenwerken
met de 'IUCN Western Gray Whale Advisory Committee'. Een van de aspecten
waar de IWC onderzoek naar laat doen is het minimaliseren van negatieve effecten - door
wetenschappelijk onderzoek - op deze bedreigde populatie.
Botsingen van schepen met walvissen
Botsingen van schepen met walvissen en het verstrikt raken van walvissen in visnetten zijn
een grote bedreiging voor de noordwestelijke Atlantische noordkaper populatie van
300 walvissen. De IWC werkt eraan deze bedreigingen op te heffen. Meer in het algemeen
zal door de IWC worden beijverd dat er een internationale database wordt opgezet met
gerapporteerde botsingen van schepen met walvissen. Daardoor zal een overzicht van de
omvang van dit probleem wereldwijd worden verkregen en een betere analyse mogelijk
zijn naar de factoren die tot botsingen leiden.
Walvistoerisme
Dit jaar was veel aandacht voor walvistoerisme. Het economisch belang bij het duurzaam
gebruik maken van walvissen wordt groter geacht wanneer ze keer op keer gezien kunnen
worden, in plaats van één keer afgeschoten. Zuid-Afrika en de groep Latijns-Amerikaanse
landen vertoonden een film waarbij de doorwerking van walvistoerisme in de lokale
economie zichtbaar werd. De IWC zal verder gaan met de evaluatie van zowel de positieve
als de negatieve kanten van walvistoerisme. Daarmee kan zij via haar wetenschappelijk
comité bijdragen aan efficiënte richtlijnen voor walvistoerisme en waar nodig gedragscodes
aanbevelen gebaseerd op ervaringen en goede voorbeelden.
Verhoudingen in de IWC
Tijdens deze conferentie bestond de IWC uit 81 leden. Met de komst van een gezamenlijke
positie van de EU-lidstaten is het speelveld zichtbaar in drie groepen verdeeld. De groep
beschermingsgezinde landen bestaat uit onder anderen de Europese lidstaten, de Latijns-
Amerikaanse landen, India, Israël, Australië en Nieuw-Zeeland. De voorstanders van de
walvisjacht zijn onder anderen Japan, Noorwegen, IJsland, veel Afrikaanse, Aziatische en
Caribische landen. Daar tussenin bevinden zich landen als de Verenigde Staten, Rusland,
Denemarken, Zwitserland en Zuid-Afrika.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit