Nivel
NIVEL international
International activities
Nederlander verdeeld over rol religie en cultuur in de
huisartsenpraktijk
29 juli 2008
Nederlanders zijn sterk verdeeld over de rol van culturele en
religieuze opvattingen in de geneeskunde. Moeten huisartsen hier
rekening mee houden of niet? De helft vindt van wel, maar meer dan een
kwart is ook tegen, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van
het NIVEL in Huisarts en Wetenschap.
Vrije artsenkeuze
Vrouwen die vanwege hun geloof een mannelijke gynaecoloog weigerden,
veroorzaakten vorig jaar veel discussie over de rol van cultuur en
religie bij de behandeling. Naar aanleiding hiervan stelde de KNMG in
februari 2008 een richtlijn op over vrije artsenkeuze. Die richtlijn
komt er kort gezegd op neer dat een patiënt een arts mag weigeren,
maar dat het leven van de patiënt hierdoor niet in gevaar mag komen.
In acute situaties zijn de mogelijkheden dus beperkter.
Geen inentingen of dieetvoorschriften
Culturele en religieuze opvattingen kunnen de keuze van een
behandeling sturen. Uit religieus of cultureel oogpunt kunnen
patiënten afzien van inentingen of bloedtransfusies, en
dieetvoorschriften vanuit een geloofsovertuiging kunnen therapietrouw
ondermijnen. Het lijkt daarom vanzelfsprekend dat artsen de
persoonlijke opvattingen van hun patiënten betrekken bij de keuze van
een behandeling en de voorlichting daarover. Maar ook binnen de
medische professie is de manier waarop en de mate waarin dit moet
gebeuren onderwerp van discussie. Onderzoekers van het NIVEL vroegen
een representatieve groep Nederlanders (de leden van het
Consumentenpanel Gezondheidszorg) naar de rol van cultuur en religie
bij de behandeling door een huisarts. Moeten huisartsen hier rekening
mee houden? En in de toekomst?
Grote verschillen
De leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg zijn sterk verdeeld.
Bijna de helft (49%) vindt dat huisartsen rekening moeten houden met
culturele en religieuze opvattingen. Tegelijkertijd vindt meer dan een
kwart (27%) dat deze geen enkele rol mogen spelen. Ongeveer een derde
(32%) denkt dat huisartsen nu al rekening houden met culturele en
religieuze opvattingen van patiënten. Een derde denkt dat dit nu soms
gebeurt, en bijna twee derde (63%) verwacht dat dit in toekomst wel
gaat gebeuren.
Consumentenpanel
Het Consumentenpanel Gezondheidszorg bestaat uit ongeveer 1500
personen. Zij vormen qua leeftijd en geslacht een representatieve
afspiegeling van de Nederlandse bevolking. De panelleden krijgen twee
tot vier keer per jaar een vragenlijst over actuele en
beleidsrelevante onderwerpen. Sommige van deze onderwerpen worden na
één of twee jaar herhaald om te zien of de situatie is veranderd. Om
het panel door de jaren heen representatief te houden wordt het om de
twee tot drie jaar ververst.