Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018
2500 EA Den Haag

Ons kenmerk Uw brief van Uw kenmerk 28 juli 2008 HO&S/BL/25236 29 mei 2008 2070821290

Onderwerp
Vragen van het lid Pechtold (D66) inzake de hoogte van leges voor studentenvisa

Hierbij zend ik u, mede namens de Minister van Justitie, de antwoorden op de vragen van het lid Pechtold (D66) over het bericht dat Nederland getalenteerde internationale studenten en gastdocenten wegjaagt door de hoge tarieven voor visa en leges.

De vragen werden mij toegezonden bij uw bovenaangehaalde brief met kenmerk 2070821290.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

dr. Ronald H.A. Plasterk

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag, T +31-70-4123457 F +31-70-4123456 www.minocw.nl

blad 2/4

Vragen van het lid Pechtold (D66) aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de staatssecretaris van Justitie over het bericht dat Nederland getalenteerde internationale studenten en gastdocenten wegjaagt door de hoge tarieven voor visa en leges. (Ingezonden 28 mei 2008)


1
Wat is uw reactie op het bericht `Kennistopper schrikt hier van dure visa'? 1)

Ik deel de conclusie van de HBO-raad, zoals verwoord in het genoemde artikel, niet. De conclusies uit het rapport "Leges voor (arbeids)migratie naar Nederland" van de ACVZ ondersteunen de uitspraken van de HBO-raad ook niet. De ACVZ concludeert: "Het door de ACVZ uitgevoerde onderzoek heeft niet aannemelijk gemaakt dat de legestarieven een wezenlijke invloed, laat staan een belemmerende werking hebben op de komst van hoogopgeleide arbeidsmigranten naar Nederland" (p.20/21). Volgens de ACVZ beschouwen zowel de kenniswerker als diens werkgever de leges als een gegeven. Er is in mijn ogen dan ook geen sprake van het wegjagen van getalenteerde internationale gastdocenten. Wij onderkennen echter dat de legestarieven een financiële druk leggen op de internationale studenten. De Staatssecretaris van Justitie neemt de aanbevelingen van de ACVZ mee in de afstemming met het ministerie van OC&W ten aanzien van de uitwerking van de blauwdruk modern migratiebeleid.


2
Hoe beoordeelt u de uitspraak van de HBO-Raad dat de Nederlandse overheid alle inspanningen van het hoger onderwijs om internationaal talent te werven, doorkruist en tegenwerkt?

Ook de uitspraak van de HBO-raad dat de overheid alle inspanningen van het hoger onderwijs om internationaal talent te werven, doorkruist en tegenwerkt, deel ik niet. De Nederlandse overheid onderkent het belang van het aantrekken van internationaal talent voor het Nederlands hoger onderwijs en de Nederlandse arbeidsmarkt. Het gaat voor het kabinet daarbij om het aantrekken van talentvolle buitenlandse studenten, die een bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van het hoger onderwijs en, vervolgens, aan de Nederlandse kenniseconomie. De Nederlandse overheid kiest er daarom voor de meest talentvolle studenten een beurs te bieden, middels het Huygens Scholarship Programme. In dit programma is jaarlijks zeven miljoen euro beschikbaar om zeer talentvolle buitenlandse studenten de mogelijkheid te bieden een (deel van de) studie aan een Nederlandse hoger onderwijsinstelling te volgen. De HSP-beurs is kostendekkend, waarbij ook de legeskosten vergoed worden. Dit is een bewuste beleidskeuze - Nederland wil concurreren op kwaliteit, en niet op kwantiteit.

Het kabinet heeft bovendien de afgelopen jaren sterk ingezet op het verbeteren van de toegankelijkheid van Nederland voor internationaal talent ­ zowel van studenten als onderzoekers en kenniswerkers. Een voorbeeld hiervan zijn de Kennismigrantenregeling, die sinds 2004 van kracht is. Daarnaast zijn maatregelen genomen specifiek gericht op internationale studenten. Zo hebben de Nederlandse hoger onderwijsinstellingen die een convenant hebben gesloten met de IND zelf de

blad 3/4

verantwoordelijkheid gekregen om de studentenvisa aan te vragen, waar deze taak eerder bij de gemeente was belegd ­ dit heeft de procedure voor het aanvragen van visa sterk verkort. Ook is de toegankelijkheid van de Nederlandse arbeidsmarkt voor buitenlandse studenten verbeterd. Buitenlandse studenten die hun studie in Nederland afronden, hebben een jaar lang de mogelijkheid een baan als kenniswerker te vinden. Het salariscriterium is voor deze groep verlaagd naar 25.000 euro. Hoewel deze laatste maatregelen gericht zijn op buitenlandse studenten die al in Nederland zijn, vergroot het mijns inziens de aantrekkelijkheid van Nederland voor internationale studenten.

Ik ben wel van mening dat er terrein te winnen is waar het de aantrekkelijkheid van Nederland betreft. Daar zijn ook de nodige voorstellen voor gedaan. Ik verwijs daarvoor kortheidshalve naar de brief van de Minister -President van 28 mei jl. met betrekking tot de Voortgang Innovatieplatform.


3
Bent u het eens met de uitspraak van HBO-Raadvoorzitter Terpstra dat Nederland juist baat heeft bij goede buitenlandse studenten en docenten en dat ze na een goede ervaring hier juist ambassadeurs voor Nederland kunnen worden in eigen land? Zo ja, bent u bereid de kosten voor leges en visa onder de loep te nemen en met voorstellen te komen die de lasten van de buitenlandse student en docent verlichten?

Ik onderschrijf deze uitspraak van de heer Terpstra stellig. Zoals gezegd hecht ik veel belang aan de aanwezigheid van goede buitenlandse studenten en docenten in het Nederlands hoger onderwijs. Zoals ik ook in de Strategische Agenda voor het hoger onderwijs en onderzoek (Kamerstuk II 2007/2008, 31 288, nr. 1) heb beargumenteerd, wordt de arbeidsmarkt en samenleving in hoog tempo internationaler. Deze internationale arbeidsmarkt vraagt om mensen die gewend zijn over grenzen heen te kijken en om te gaan met culturele diversiteit. Het is de taak van het hoger onderwijs de student voor te bereiden op deze internationale arbeidsmarkt. Dit kan door de student de mogelijkheid te bieden een (deel van de) studie in het buitenland te volgen. Maar ook door de Nederlandse student een `international classroom' te bieden ­ internationalisering in het eigen land door het aantrekken van buitenlandse studenten en docenten. Bovendien hebben buitenlandse studenten door hun eigen motivatie en leergierigheid een gunstig effect op de motivatie en de prestaties van de Nederlandse medestudenten.

Ik ben het met de heer Terpstra eens dat Nederland en de Nederlandse hoger onderwijsinstellingen de buitenlandse student een positieve ervaring moeten bieden in Nederland. Dit kan door goede voorzieningen te bieden, zoals huisvesting, sociale voorzieningen en kwalitatief goed onderwijs. Door nieuwe media heeft de buitenlandse student vanaf de aankomst in Nederland contact met het thuisfront en deelt de ervaringen die hij of zij opdoet in Nederland. Deze student is zo vanaf het allereerste moment ambassadeur voor ons land. Ook na terugkomst in het eigen land kan deze student een voor ons belangrijke rol spelen in de promotie van ons land. Het belang van alumni wordt steeds meer onderkend en vanuit de overheid zijn verschillende initiatieven geïnitieerd op dit gebied, door de Nuffic als de EVD.

blad 4/4

Op dit moment wordt binnen de Nederlandse overheid toegewerkt naar een nieuw migratiebeleid. De blauwdruk modern migratiebeleid, waarin de beleidsvoorstellen worden uitgewerkt die in een later stadium in wet- en regelgeving worden omgezet is door de Staatssecretaris van Justitie aan uw Kamer aangeboden. In deze blauwdruk is ook aandacht besteed aan de legessystematiek.


1) De Telegraaf, 25 mei 2008