Bredeschool.nl
Authentiek leren en Wanita werken voor De Bloemhof
De brede basisschool De Bloemhof bevindt zich middenin de Rotterdamse
krachtwijk met dezelfde naam. De leerlingen scoren gemiddeld veel
beter dan kinderen die scholen in de omgeving bezoeken. Het geheim,
volgens directeur (of liever onderwijskundig leider) Wim Pak:
"Authentiek leren volgens het Wanitaconcept (kunstenaars geven mede
vorm aan het onderwijs) in combinatie met de mogelijkheden die de
verlengde schooldag biedt."
'We hebben nu 215 leerlingen, van wie 96 procent niet van Nederlandse
oorsprong is. Het grootste probleem is echter niet de taalachterstand,
maar de achterstand in algemene ontwikkeling. Dat komt omdat de meeste
kinderen de wijk niet uitkomen, behalve tijdens schooluitstapjes. Veel
kinderen zijn nog nooit in de Diergaarde geweest en in het park komen
ze alleen voor de barbecue. Er wordt bij ons veel aan kunst gedaan. We
zijn begonnen met aan kunstenaars te vragen of ze een maand les wilden
geven en wat bleek: zes weken dramales is beter voor de
taalontwikkeling dan de traditionele methode. We konden dit doen
dankzij de faciliteiten voor de BredeSchool, waardoor we geld kregen
voor een extra lesuur.'
De Bloemhof heeft het Wanitaconcept omarmd. In 2001 hebben de
intensief samenwerkende basisscholen De Bloemhof, Blijvliet,
vmbo-school Nieuw Zuid en Stichting Welzijn Feijenoord (SWF) uit
Rotterdam een "mooi plan" geschreven om de kansen voor kinderen in de
wijken Bloemhof en Hillesluis te verbeteren. Het concept van de
Wanitaschool sloot daar naadloos op aan. De Stichting Kunstzinnige
Vorming Rotterdam (SKVR) heeft met dit concept, waarbij ook de prinses
Ireneschool uit Nederlek zich aansloot, de door toenmalig minister
Hermans (Onderwijs) uitgeschreven prijsvraag 'De school van de
toekomst' gewonnen. 'Toen zijn we gaan bouwen aan de Wanitaschool?',
zegt Pak. 'Het geven van authentiek onderwijs, waarbij we kunstenaars
mede de richting laten bepalen, is een onderdeel van onze lesmethode.
Een onderwijzer geeft een feitelijk antwoord op de vraag van een
leerling. Bij Wanita gaat het om zelf ontdekken en zelf doen. Een
kunstenaar vraagt: Wat denk je zelf, waarom, hoe kom je erachter? Je
ziet dat leraren, die eerst sceptisch waren en zich afvroegen waarom
die kunstenaars op school waren, die aanpak overnemen, omdat ze zien
dat leerlingen worden gestimuleerd worden zelf na te denken. De
cognitieve resultaten geven aan dat Wanita een succes is.' Daar was
Pak in het begin nog niet helemaal van overtuigd: 'Ik dacht eerst dat
kunst niet zou aanslaan. Op een gegeven moment zei een kunstenaar zei
dat we naar Boijmans moesten gaan. Met deze kinderen? Het is de
uitstap van hun leven geworden. Ze gingen door de tunnel naar de stad.
Ze waren er nooit geweest. De kinderen zijn gefotografeerd voor
zelfgekozen schilderijen, wat aangeeft dat ze al snel een gevoel
kregen bij de kunstwerken.'
Inmiddels is De Bloemhof een van de Rotterdamse scholen waar per week
zes uur langer les mag worden gegeven. 'Van de 22 personeelsleden zag
één persoon dat niet zitten. Zestig procent wilde gelijk beginnen, de
rest geleidelijk. Dat laatste is in feite sinds februari het geval. We
werken nu met een continurooster, wat betekent dat lessen en
activiteiten constant worden afgewisseld. De leerlingen van de groepen
1 tot en met 4 gaan tussen de middag nog naar huis, de bovenbouw
blijft over. '
Pak wijst in het schema de verschillende activiteiten aan. Ook de
kleuters krijgen les van beeldend kunstenaars, maar er zijn lessen
Engels, judo, streetdance (in het Engels) en multimedia (kinderen
maken animatiefilmpjes). We geven aan alle kinderen Engels volgens de
Early Bird-methode. Dat betekent dat "native speakers", die geen
Nederlands spreken (of dat verbergen), de lessen geven. Nu we door
nieuwe regels ouders geen cursussen Nederlands meer kunnen geven,
organiseren we nu een cursus Engels voor moeders. Dat is goed, omdat
ze dan ervaren hoe het is voor hun kinderen om er een tweede taal bij
te leren', vertelt Pak. 'Wat judo betreft, daar halen we ook goede
resultaten mee. De kinderen leren sociale vaardigheden, respect hebben
voor tegenstanders en grenzen kennen en kunnen aan hun zelfbeeld
werken. De judolessen zijn gekoppeld aan een nieuwe pilot met een
filosoof van de Erasmus Universiteit, die ook Nederlands budokampioen
is geweest.' In de tuin die naast de speelplaats is aangelegd wordt
groente gekweekt. 'Zo leren de kinderen al vanaf de kleuterleeftijd
dat groente die je goed verzorgt lekker smaakt als die op je bordje
terechtkomt. In september gaat een kok de door de kinderen verbouwde
groenten klaarmaken. De Wanitamethode zorgt voor een uitbundige sfeer.
Je ziet de winst van de extra activiteiten al na een paar weken.' Dan
nadenkend: 'Het gekke is dat juist de autochtone kinderen voor
problemen zorgen. Eén kind met ernstige gedragsproblemen kost bij
wijze van spreken tien procent van mijn tijd. Dat komt omdat
organisaties langs elkaar heen werken en plaatsing van niet op school
te handhaven kinderen maanden duurt. Ik pleit voor één loket voor
probleemgevallen, zoals een laagdrempelige voorziening is echt nodig.'
MFA
Vorig jaar is het Pact op Zuid gesloten, dat de komst van meerdere
BredeScholen in multifunctionele accommodaties regelt. Wim Pak zit in
de werkgroep Kracht op Zuid (wonen, werken, betrokkenhgeid). 'Er was
sprake van vijf MFA's. Wij zouden een verdieping in een torenflat
boven een parkeergarage krijgen, samen met de protestants-christelijke
school. Dat leek ons niet zo'n goed idee. De situatie is nu zo dat wij
samen met de Oranjeschool, De Sleutel en de Reconvalescentenschool een
driehoek gaan vormen. Ons huidige gebouw, dat dateert uit 1928 wordt
gerenoveerd en houdt zijn onderwijsbestemming. Deze samenwerking heeft
als voordeel dat leerlingen van de Reconvalescentenschool met wie het
beter gaat kunnen doorstromen naar ons, terwijl wij gebruik kunnen
maken van voorzieningen als logopedie en fysiotherapie. De besturen
van de gemeente en de deelgemeente zijn al akkoord. Het gaat nu over
de inrichting. Het feitelijk beheer zal worden verzorgd door de
woningbouwvereniging.'
Documenten
Wanita - Instrumenten
Wanita - Ontwikkelmatrix
Wanita - Initiators
Authentiek leren - Kenmerken
Contactgegevens De Bloemhof
Directeur Wim Pak
Openbare basisschool in Bloemhof, deelgemeente Feijenoord.
Putsebocht 3
3073 HD Rotterdam. Tel.: (010) 484 90 93