Inventum in Bilthoven bestaat honderd jaar
01/07/2008 12:41
Inventum B.V.
Bilthoven, 1 juli 2008
INVENTUM IN BILTHOVEN BESTAAT HONDERD JAAR.
Een reden om een feest te organiseren voor het personeel en om een jubileumboek te laten maken. Op de vakbeurs VSK in de Utrechtse jaarbeurshallen vestigde het bedrijf aandacht op het eeuwfeest met de introductie van de Ecolution ventilatiewarmtepomp en de Bollira kookkraan.
GESCHIEDENIS
In 1908 kreeg Alexander Vosmaer toestemming op de hoek van de Leijenseweg en de 2e Brandenburgerweg een fabriekspand te bouwen. Vosmaer was een Delfts ingenieur die talloze uitvindingen had gedaan en de naam Inventum, afgeleid van het Latijnse werkwoord 'inventare' dat uitvinden betekent, was dan ook een toepasselijke naam. Nu honderd jaar later doet Inventum meer dan ooit haar naam eer aan.
In de eerste decennia van de twintigste eeuw werd elektriciteit nog nauwelijks gebruikt als energiebron, maar Vosmaer zag als geen ander de mogelijkheden van elektriciteit in het huishouden. Inventum werd het eerste Nederlandse bedrijf dat elektrische apparaten voor huishoudelijk gebruik ontwierp en produceerde. Het begon met kruiken en strijkijzers die binnen enkele jaren wereldwijd werden geëxporteerd. Het assortiment werd al snel uitgebreid met waterketels, broodroosters en kookplaten. Daarnaast produceerde Inventum luxe artikelen zoals sigarenaanstekers en haarkrultangen.
Inventum heeft samen met de elektriciteitsbedrijven een enorme stimulans gegeven aan het elektriciteitsverbruik in Nederland. In 1914 bestelde het elektriciteitsbedrijf van de gemeente Amsterdam 3000 strijkijzers die zonder winst werden doorverkocht. Drie jaar later werden de eerste elektrische kachels in productie genomen.
De aanleiding was een wedstrijd uitgeschreven ter gelegenheid van de eerste Utrechtse Jaarbeurs. De houten paviljoens die op verschillende plaatsen in de stad waren neergezet moesten in de koude wintermaand worden verwarmd. Fabrikanten van kachels werden in de gelegenheid gesteld een paviljoen te verwarmen zodat de directie van de Jaarbeurs de meest geschikte kachel kon kiezen.
Inventum ontwikkelde voor deze gelegenheid haar eerste elektrische kachel en die moest de strijd aangaan met diverse kolen- en oliekachels. De voordelen van elektrische verwarming waren evident en de Utrechtse Jaarbeurs werd verwarmd met tweehonderd elektrische kachels van Inventum. Het jaar daarop volgde een bestelling van nog eens achthonderd kachels.
Enkele jaren later werd de basis gelegd voor de warmwaterdivisie, de huidige kernactiviteit van het bedrijf. De elektriciteitsbedrijven voerden het goedkope nachtstroomtarief in en Inventum maakte de boilers waarin het water 's nachts werd verwarmd.
Inventum heeft altijd veel aandacht gegeven aan de vormgeving van haar producten. Bekende industrieel ontwerpers zoals Arie Verbeek en Wim Rietveld maakten de ontwerpen. Een exemplaar van de beroemde Verbeek-kachel bevindt zich thans in de collectie van het Gemeentemuseum in Den Haag.
In 1933 vierde het bedrijf haar vijfentwintig jarig bestaan en het kreeg bij die gelegenheid het predikaat Koninklijk. In 1936 werd de eerste elektrische zwakstroomdeken gemaakt. Het bleek jarenlang een buitengewoon succesvol product. In 1980 werd het miljoenste exemplaar gemaakt.
Tijdens de tweede wereldoorlog waren de grondstoffen schaars. Toch is het de directie gelukt sluiting te voorkomen waardoor veel medewerkers tewerkstelling in Duitsland ontliepen. De noodkacheltjes die in de fabriek werden gemaakt waren tijdens de koude hongerwinter voor veel gezinnen de enige mogelijkheid eten en drinken te verwarmen. In het laatste oorlogsjaar werd in de fabriek eten uit de gaarkeuken uitgedeeld.
In de jaren zestig stapte Nederland over op verwarming door aardgas en de productie van elektrische kachels werd afgebouwd. In deze jaren richtte het bedrijf zich op de luchtvaart en ontwikkelde onder meer koffiezetapparaten en highspeed ovens voor het bereiden van maaltijden tijdens lange vluchten. Ook de Koninklijke Marine en de Nederlandse Spoorwegen plaatsten orders bij Inventum.
GROTE VERANDERINGEN
In 1994 vond een grote reorganisatie plaats waarbij de luchtvaartdivisie en de divisie huishoudelijk apparaten werden afgestoten. De merknaam Inventum voor kleine elektrische huishoudelijke apparaten en elektrische dekens werd verkocht aan de handelsmaatschappij Martex in Veenendaal. De warmwaterdivisie bleef in Bilthoven en dit gaf het bedrijf de mogelijkheid een nieuwe weg in te slaan.
Na een bijna ongebreidelde groei van het energiegebruik werd in de jaren negentig van de vorige eeuw duidelijk dat een pas op de plaats moest worden gemaakt. Efficiënt gebruik van energie en het gebruik van duurzame energie kregen meer aandacht. Richard Verbree, de nieuwe directeur van Inventum, zette in op deze ontwikkelingen.
Een logisch gevolg van de nieuwe koers was de overname in 2003 van Inalfa Ares. De afdeling Research & Development werd uitgebreid en in de fabriek werd de productie vervolmaakt door de aanschaf van robots en volautomatische lasmachines.
De Econok zonneboiler was het eerste zichtbare resultaat van de modernisering. Op de designtentoonstelling 'Venlo Industrial Design and Engineering' kreeg de Econok de eerste prijs in de categorie Professioneel.
De Energion warmtepomp is een andere moderne ontwikkeling met een grote toekomst. Zoals de naam al zegt is de Energion een pomp die warmte uit de aarde naar boven haalt en daarmee het water in de boiler en zelfs het hele huis verwarmt. Het is een prachtig voorbeeld van het gebruik van duurzame energie.
In 2005 werd de Modesto slide-in-boiler gelanceerd. Een unieke boiler in de vorm van een platte doos die achter de plint van de aanrecht kan worden geplaatst. Indien gewenst kan de Modesto ook rechtopstaand tegen de wand van het keukenkastje worden gezet. Het ontwerp trok internationaal veel aandacht en het werd op de vakbeurs ISH in Frankfurt am Main genomineerd voor de designprijs. De Modesto wordt wereldwijd door verschillende octrooien beschermd.
Veilig en vertrouwd is al jarenlang het motto van Inventum. De Aqua Safe boiler is daar een voorbeeld van. Koolmonoxidevergiftiging bij het gebruik van een gasgeiser komt nog regelmatig voor. Speciaal voor dit probleem is de Aqua Safe boiler ontwikkeld. Door de gekozen afmetingen kan deze boiler, die gebruik maakt van nachtstroom, op de plaats van de gasgeiser worden bevestigd. In bestaande woningen is dit een veilig alternatief.
HET EEUWFEEST
Op maandag 11 februari 2008 begon in Utrecht de vakbeurs VSK voor de installatiebranche. Honderd jaar eerder, op 8 februari 1908, was Inventum opgericht. Voor het jubilerend bedrijf was deze beurs een prachtige gelegenheid de unieke Ecolution ventilatiewarmtepomp te presenteren. Deze pomp haalt de warmte uit de ventilatielucht van de woning. Warmte die anders naar buiten ontsnapt, wordt gebruikt om het water in de centrale verwarming en het water in de boiler te verwarmen.
Ook de Energion warmtepomp werd in het zonnetje gezet. Richard Verbree ontving uit handen van Drs. Ed Nijpels, voorzitter van de Stichting Energie Prestatie Keur, het warmtepompkeurmerk voor de Energion. Het is voor de consument een garantie dat de pomp betrouwbaar is en energiezuinig.
Op de beurs werden ook de nieuwe Bollira kookkranen getoond. Deze designkranen geven na een druk op de knop kokend heet water. De kranen zijn beveiligd met intelliprotect en dus veilig voor kinderen.
JUBILEUMBOEK
Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan is een jubileumboek geschreven. 'Inventum 100 jaar innovatief' werd op 28 mei aangeboden aan burgemeester A.J. Gerritsen en wethouder A.J. Ditewig. Het boek is rijk geïllustreerd en geeft een beeld van de geschiedenis van het bedrijf in samenhang met de historische ontwikkeling van De Bilt en Bilthoven.
Het boek is voor 19.95 euro verkrijgbaar op de open dag op 12 juli 2008. Maar het kan ook worden besteld via de website www. inventum. nl. Per verkocht boek zal Inventum ook 5 euro doneren aan de Stichting Kanjer Ketting, een project van de Vereniging 'Ouders, Kinderen en Kanker'.
OPEN DAG
Ter gelegenheid van het 100-jarig jubileum organiseert Inventum een laatste open huis in Bilthoven. Medio 2009 zal Inventum gaan verhuizen en biedt de belangstellende een laatste kans de 'oude' fabriek in bedrijf te zien.
http://www.inventum.nl