Antwoorden op Kamervragen over controle op eieren in supermarkten
11 juli 2008 - kamerstuk
Directie Landbouw
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20401
2500 EA 's-GRAVENHAGE
uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum
17 juni 2008 2070823040
DL. 2008/1620 11 juli 2008
onderwerp bijlagen
Controle van eieren
Geachte Voorzitter,
Hierbij doe ik u, mede namens de minister van Economische Zaken, toekomen de
antwoorden op de vragen van de leden Aptroot en Snijder-Hazelhoff (VVD) over het
controleren van eieren in supermarkten.
1 en 2
Heeft u kennisgenomen van de nieuwe activiteit van het CPE (Stichting controlebureau
voor pluimvee, eieren en eierproducten) die nu eierdoosjes in supermarkten en
levensmiddelenzaken koopt om de eieren te controleren? 1)
Kunt u aangeven wie opdracht heeft gegeven voor deze nieuwe activiteit?
Het Controlebureau voor Pluimvee, Eieren en Eiproducten (CPE) is op grond van het
Landbouwkwaliteitsbesluit 2007 belast met de uitvoering van de controles op de naleving
van de Europese handelsnormen voor eieren bij alle marktdeelnemers, waaronder de
supermarkten. De handelsnormen zijn normen gericht op de kwaliteit van het product en
opgesteld om producten op de Europese markt van eenduidige hoge kwaliteit te laten
zijn. Dit zijn andere normen dan de voedselveiligheidsnormen van de Warenwet waarop
de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) controleert. Zeker daar waar het controle betreft
op de naleving van normen, die gericht zijn op de kwaliteit van producten en daarmee de
handel van die producten bevorderen, acht ik het aangewezen dat gecontroleerden die
ook een belang hebben bij een goede naleving van deze normen, zelf de kosten hiervoor
dragen. In dat verband kan het CPE voor de controles op de handelsnormen door mij
goedgekeurde kostendekkende controletarieven in rekening brengen op grond van artikel
11, eerste lid, van de Landbouwkwaliteitswet.
Naast het CPE heeft de VWA voor het toezicht op de naleving van de handelsnormen voor
eieren een vangnetfunctie op grond van artikel 15 van de Landbouwkwaliteitswet in
relatie tot artikel 26 van de Landbouwkwaliteitsregeling 2007.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
11 juli 2008 DL. 2008/1620 2
Voor de wijziging van de Landbouwkwaliteitswet in 2007 strekte de bevoegdheid van het
CPE zich uitsluitend uit tot de zogenoemde aangeslotenen (de pluimveehouders en de
eipakstations).
Tevens was de Algemene Inspectiedienst (AID) bevoegd op te treden bij strafbare afwij-
kingen van de handelsnormen voor eieren, ook bij de overige marktdeelnemers zoals de
supermarkten. Op grond van verordening nr. 1234/2007 en verordening nr. 589/2008 is
namelijk elke lidstaat verplicht de handelsnormen voor eieren in alle schakels van de
eierketen te controleren. In de praktijk voerde het CPE ook steekproefgewijs controles uit
bij de andere marktdeelnemers waaronder de supermarkten. Afwijkingen gaf het CPE
vervolgens door aan de AID. Het CPE bracht hiervoor geen controletarief in rekening
omdat de bevoegdheid daartoe ontbrak in de regelgeving. De door het CPE gemaakte
controlekosten in de supermarkten werden omgeslagen in het controletarief voor de
aangesloten bedrijven en zo betaalde een deel van de sector voor de controles bij een
ander deel van de sector.
In de gewijzigde Landbouwkwaliteitswet van 28 september 2007 is de zogenoemde
aansluitplicht en het onderscheid tussen aangesloten en niet-aangesloten marktdeel-
nemers vervallen. Sindsdien kan het CPE de controlekosten bij alle marktdeelnemers in
rekening brengen.
Ik ben, gelet op het bovenstaande, van mening dat er geen sprake is van een nieuwe
activiteit. Het verschil met de situatie van voor de wijziging van de Landbouwkwaliteitswet
in 2007 is dat het CPE nu bevoegd is de controlekosten in rekening te brengen bij alle
gecontroleerden. Dat is overeenkomstig staand kabinetsbeleid waarin een transparante
wijze van kostentoerekening het uitgangspunt is.
3
Bent u van mening dat dit een onnodige activiteit is, omdat de VWA al winkels bezoekt en
controleert op onder andere de uiterste verkoopdatum?
De handelsnormen voor eieren zoals neergelegd in verordening (EG) nr. 1234/2007 in
samenhang met verordening (EG) nr. 589/2008 omvatten veel meer voorschriften dan de
uiterste verkoopdatum. De VWA-controles op de uiterste verkoopdatum zijn dan ook niet
toereikend. Het CPE meldt dat uit de tot nu toe in 2008 uitgevoerde controles blijkt dat in
circa 60% van de gecontroleerde supermarkten afwijkingen van de handelsnormen zijn
geconstateerd. De bevindingen van het CPE worden gerapporteerd aan de gecontroleerde
supermarkt. Naast afwijkingen van de uiterste verkoopdatum gaat het om afwijkingen van
de tenminste houdbaarheidsdatum, de kwaliteit van de eieren (scheuren, breuken) en de
opschriften. Op basis hiervan leid ik af dat er geen sprake is van een onnodige activiteit.
4
Is het ook niet een onnodige activiteit omdat er al eerder controles plaatsvinden bij de
leveranciers van de winkeliers, die eieren verhandelen en verpakken, waarna de winkeliers
zelf geen andere handeling doen dan het eerder gecontroleerde product in de schappen te
leggen en de houdbaarheidsdatum bewaken?
Nee. Hoewel er inderdaad in de voorgaande schakels wordt gecontroleerd op de handels-
normen, bestaat het risico dat de kwaliteit van de eieren terugloopt in de supermarkten.
De voorgaande schakels hebben hier geen invloed op.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
11 juli 2008 DL. 2008/1620 3
De supermarkt is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de aan de consument aan-
geboden eieren. Zoals eerder aangegeven, ben ik overigens op grond van Europese
regelgeving ook gehouden de handelsnormen voor eieren bij alle marktdeelnemers te
controleren, waaronder de supermarkten.
Ik heb in artikel 13 van het Landbouwkwaliteitsbesluit 2007 het CPE belast met de
uitvoering van deze publieke taak.
Overigens houdt het CPE in de wijze waarop de controlesystematiek wordt opgebouwd,
wel degelijk rekening met het feit dat in de laatste schakels van de keten het risico op
overtreding beperkter is. Deze controles op basis van risicoanalyse vinden hun grondslag
in artikel 24, tweede lid, van Verordening (EG) nr. 589/2008.
5
Zijn er nog meer nieuwe activiteiten gepland die strijdig zijn met de motie van het lid
Aptroot voor één inspectie- en controledienst en het regeringsbeleid voor eenduidig
toezicht?
In het licht van het bovenstaande vind ik dat er met betrekking tot de handelsnormen voor
eieren geen sprake is van strijdigheid met de motie van het lid Aptroot. Zoals gezegd,
kwam het CPE al in de supermarkten en is uitsluitend de wijze van kostentoerekening
transparanter ingericht. Dat staat echter los van de motie-Aptroot.
Met de wijziging van de Landbouwkwaliteitswet in 2007 is het CPE ook belast met de
controle van de handelsnormen voor pluimveevlees in de slachterijen. Het CPE kan ook
voor deze controles kostendekkende tarieven in rekening brengen. Deze controles zijn
ook niet nieuw. In het verleden was de AID belast met de controles op de handelsnormen
voor pluimveevlees op de interne markt en verzorgde de VWA de controles bij de import.
Overigens ben ik bereid om in het licht van de motie-Aptroot met betrekking tot de
handelsnormen een mogelijke samenwerking c.q. taakverdeling tussen de VWA en het
CPE nader te onderzoeken. In dit verband wil ik tevens de mogelijkheden nagaan van
Toezicht op controle arrangementen op basis van private kwaliteitsystemen.
6
Wat vindt u van het optreden van het CPE, dat na de controle aan supermarkten en
levensmiddelenzaken meldt dat alles in orde is en vervolgens een factuur voor de
ongevraagde controles stuurt van 105 per bezoek?
Ik verwijs hierbij naar het antwoord op vraag 1.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
11 juli 2008 DL. 2008/1620 4
7 en 8
Wilt u onmiddellijk een einde maken aan deze overbodige werkzaamheden?
Wilt u direct opdracht geven de tot heden opgelegde vergoeding van 105 per bezoek te
crediteren dan wel terug te betalen?
Gelet op de antwoorden op vraag 3 en 4 zie ik geen aanleiding de huidige werkwijze op
dit moment aan te passen.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
1) FD, 13 juni 2008
---- --
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit