10 jul 2 008

Bacteriofagen kunnen helpen het aantal gevallen van voedselvergiftiging te verminderen. De fagen pakken schadelijke bacteriën als campylobacter aan, en verlagen zo de kans op besmetting. Dat blijkt uit onderzoek van dr. Marcel van Bergen van het Centraal Veterinair Instituut in Lelystad, onderdeel van Wageningen UR.

Van Bergen deed onderzoek naar de bestrijding van campylobacter, één van de pathogenen die met bacteriofagen kunnen worden aangepakt. Fagen zijn eigenlijk virussen. Dat klinkt gevaarlijk, erkent Van Bergen, maar is het niet. âFagen zijn overal. Ze zijn niet gevaarlijk voor mens, dier en plant. Ze zijn heel specifiek en daardoor zelfs niet eens gevaarlijk voor andere bacteriën.â

Een bacteriofaag pakt een ziekteverwekkende bacterie aan door zich eraan te hechten en zijn erfelijk materiaal in de cel te brengen. Het metabole systeem van de kwalijke bacterie raakt daardoor zodanig verstoord dat hij alleen nog nieuwe fagen produceert. Dat proces gaat echter niet door tot de laatste pathogeen is opgeruimd. Er ontstaat vaak een evenwicht tussen de bacteriofagen en de ziekteverwekker, zo ontdekte Van Bergen in proeven met fagen en campylobacter in mest van vleeskuikens.

De onderzoeker besmette zestig kuikens met Campylobacter jejuni. Vervolgens liet hij daar de campylobacter-specifieke bacteriofaag op los. Wat hij zag was dat het aantal bacteriën eerst heel snel naar beneden ging, om zich vervolgens te stabiliseren op een lager niveau.

Deze vinding kan maatschappelijk van belang zijn. Campylobacterbesmettingen kosten volgens het ministerie van volksgezondheid naar schatting jaarlijks ruim 25 miljoen euro. Het meest voorkomende symptoom is diarree, maar in ernstige gevallen kan besmetting uitmonden in de zenuwaandoening Guillain-Barré Syndroom. Omdat de besmettingskans afhankelijk is van het aantal ziekmakende bacteriën dat iemand binnenkrijgt, kan reductie van het aantal bacteriën in voedingsmiddelen als kip de ziektelast - en dus de ziektekosten - verlagen. / Jan Braakman

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op http://www.resource-online.nl.