de conferentie `Randstand na Urgent' van de Vereniging Deltametropool
Toespraak | 07-07-2008 | minister Camiel Eurlings
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Beste mensen,
Als ik vanuit Limburg komend de Randstad binnenrijd, zie ik geen blauw
bord `Randstad'. De Randstad bestaat dus niet. Als ik een krant zie
met de kop `Weg uit de Randstad' - vanwege de lange reistijden tussen
thuis en werk - dan weet ik: de Randstad bestaat wel.
Dit gebied is hét economische hart van Nederland. De Randstad
genereert driekwart van onze buitenlandse export. Maar de laatste
jaren dreigt de Randstad achterop te raken bij andere regio's en
metropolen als Londen, München, Barcelona. De internationale
concurrentiepositie van de Randstad staat onder druk. We hebben een
probleem met de bereikbaarheid, de aantrekkingskracht voor bedrijven
om zich hier te vestigen neemt af en de klimaatverandering gaat ons
parten spelen als we geen tijdige maatregelen nemen. Het kabinet deelt
veel van de observaties uit de rapporten van de SER en van de raden
waarover u zojuist gehoord hebt.
Het onderliggende probleem is: bestuurlijke drukte. Besluiten worden
te vaak heen en weer gebald, over de schutting gegooid, uitgesteld.
Daarmee scheppen we als overheid geen vertrouwen bij het
bedrijfsleven. Het is mijn persoonlijke overtuiging dat de
bestuurlijke cultuur in Nederland écht anders moet. Zo kan het niet
langer, want we lopen letterlijk en figuurlijk vast.
U heeft het vandaag over het tijdperk ná Randstad Urgent, zeg maar ná
2011. De problemen die we nu hebben zullen in 2011 niet allemaal
opgelost zijn, maar ik ga er vanuit dat we aan het eind van de
kabinetsperiode met droge ogen kunnen zeggen dat een goed begin is
gemaakt. Als het etiket `urgent' er in 2011 vanaf kan, zijn we
natuurlijk spekkoper. Het is prima dat u zich vandaag richt op de
middellange termijn. Regeren is vooruitzien, nietwaar. Zeker, maar
regeren is ook: handelen, besluiten nemen, dóen. Ik ben me daar zeer
van bewust en richt me daarom vandaag op het `doen'. Het nu dus.
Met Randstad Urgent halen we resultaten, door elkaar druk op te
leggen. Gewoon door deadlines te hanteren en elkaar te stimuleren die
te halen. Een klein jaar op weg zien we: de nieuwe aanpak werkt. En
reken maar dat we hier de komende tientallen jaren effect van gaan
merken.
Een paar voorbeelden. Onlangs heb ik door effectief en direct contact
met de Utrechtse gedeputeerde Ekkers, mijn duo-partner voor de
Draaischijf Nederland, een versnelling voor elkaar gekregen bij de
startnotitie voor de planstudie A27. Waar normaal gesproken een jaar
voor staat, werd in drie maanden gefikst.
Een ander mooi voorbeeld is het recente besluit over Scheveningen
Boulevard, onderdeel van het Randstad Urgent project 'Den Haag
Internationaal'. Scheveningen is een zwakke schakel in de kust die
aangepakt wordt. Tegelijkertijd krijgt de boulevard een make-over,
waardoor de toeristische en economische waarde enorm omhoog gaat. Dat
is nu typisch Randstad Urgent: door goede samenwerking en onorthodoxe
afstemming van procedures winnen we straks maar liefst een jaar in de
bouwfase.
Van mijn mede-bestuurders in Randstad Urgent verwacht ik ook dat ze
integraal, gebiedsgericht, ja op Randstad-schaal denken en handelen.
Projecten staan niet los van elkaar, maar zijn heel vaak van elkaar
afhankelijk. Het schoolvoorbeeld is natuurlijk de Schaalsprong van
Almere met maar liefst 60.000 nieuwe woningen, het grootse project van
wethouder Duijvestein van Almere en minister Cramer. Almere kan niet
aan de slag als we hadden getreuzeld met de wegverbreding van de A6/A9
of met de capaciteitsvergroting van het openbaar vervoer tussen
Schiphol en Lelystad.
Een aantal aanwezigen kan uit eigen ervaring meepraten over de aanpak
van Randstad Urgent. Duco Stadig, jij bent onder andere ambassadeur
bij de Flessenhalzen A4 en A12. Je denkt mee en ziet ook concreet
kansen voor de projecten. Zo heb je voorstellen gedaan voor de
noordbaan van de A12 bij Zoetermeer en voor de bypass A12 Nootdorp -
Prins Clausplein. Je voorstellen om deze knelpunten op te lossen zijn
omarmd. Het blijkt inderdaad mogelijk om met relatief kleine ingrepen
en beperkte financiële middelen knelpunten op te lossen, dus dat gaan
we zeker doen.
Samenvattend durf ik te stellen dat er het afgelopen jaar een flink
aantal besluiten is genomen zijn omdát bestuurders de druk voelen om
te presteren. Vluchten kan niet meer. En als je dat willens en wetens
wel doet, heb je als bestuurder een probleem. Dat is de meerwaarde van
Randstad Urgent.
Je kunt deadlines met elkaar afspreken, maar het is ook uitermate
belangrijk dat we bestuurders de handgrepen en ondersteuning bieden om
hun werk goed te doen. Met de nieuwe Wet Ruimtelijke ordening en het
advies van de commissie-Elverding, waar Duco Stadig trouwens ook lid
van was, hebben we die. We kunnen de besluitvorming zelfs structuréél
versnellen. Gewoon, door het proces anders te organiseren. Halvering
van de doorlooptijd moet mogelijk zijn. En met een aanpassing van de
spoedwet wegverbreding kunnen we ZSM-projecten een push geven. Dit wil
ik nog voor het reces gereed hebben.
Vaak wordt naar de overheid gekeken voor de oplossing van problemen.
Ik zeg u: dé overheid gaat de problemen in de Randstad niet in haar
eentje oplossen. En: ik ga de files niet oplossen voor u, al steek ik
wel mijn nek uit. We hebben de support van bedrijven en meedenkers
hard nodig.
U bent daar een voorbeeld van. Ik draag de Vereniging Deltametropool
een warm hart toe. U biedt een uitstekend platform voor professionele
gedachtenvorming over de ontwikkeling van de Randstad. Mijn verzoek
aan u: blijf vandaag niet hangen in fraaie vergezichten, maar maak het
concreet. Ook ben ik content met een bedrijf als Capgemini dat niet
alleen trends in mobiliteit analyseert en aanbevelingen doet, maar ook
zelf maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt door de eigen
werknemers bewust te maken van keuzes in hun mobiliteit. Daarom wil ik
uw rapport `De Randstad voorbij' straks graag in ontvangst nemen.
Beste mensen,
`Doen' is hard nodig, dat zult u met me eens zijn. Dat wil natuurlijk
niet zeggen dat ik niet vooruitkijk. Zo zal ik in september de
MobiliteitsAanpak presenteren. Daarin richt ik mij op de middellange
termijn - de periode tot 2020 - en geef ik een doorkijk voor de
periode tot 2040. En als programmaminister voor de Randstad ben ik
betrokken bij Jacqueline Cramers project `Randstad 2040'. Aan het eind
van de middag komt minister Cramer langs om te schetsen welke
perspectieven en denklijnen in samenspraak met de betrokken partijen
op tafel zijn gekomen.
Denken en doen, lange termijn en korte termijn, actie en interactie,
plus het gedeelde gevoel van urgentie, dat zijn de ingrediënten die we
nodig hebben voor een sterke Randstad en een sterk Nederland.
Dank u wel.
Verwante onderwerpen
* Randstad Urgent
Ministerie van Verkeer en Waterstaat