Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Inhoud pagina: Brief aan Tweede Kamer over invoering framenummerverplichting
voor fietsen
9 juli 2008
Geachte voorzitter,
De aanpak van fietsdiefstal is een van de speerpunten van het
kabinetsbeleid. Doelstelling is het terugbrengen van het aantal
gestolen fietsen met 100.000 in 2010 ten opzichte van 2006. Om deze
doelstelling te realiseren is onder regie van de minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een plan van aanpak
opgesteld. Voor een effectieve aanpak is de bijdrage nodig van vele
partijen. Met deze partijen is dan ook op 4 juni 2008 een convenant
over de aanpak van fietsdiefstal getekend. Het Plan van Aanpak en het
convenant ontvangt u separaat. Belangrijk onderdeel van de aanpak is
de mogelijkheid om (gestolen) fietsen te kunnen identificeren.
Daarvoor is een uniek framenummer essentieel. Door het ministerie van
Verkeer en Waterstaat is de mogelijkheid om framenummers voor fietsen
verplicht te stellen bezien.
De aanpak van fietsdiefstal is ook van belang voor het
mobiliteitsbeleid. De kans op fietsdiefstal is voor veel mensen een
reden om niet voor de fiets te kiezen of om op een onveilige oude
fiets rond te rijden. Ook vanuit deze context staan wij positief
tegenover maatregelen die kunnen bijdragen aan het terugdringen van
het aantal fietsdiefstallen. Wij hebben daarom het voornemen een
framenummerverplichting voor nieuwe fietsen in te voeren. Met deze
brief willen wij u hier nader over informeren. Ook willen wij
benadrukken dat het verplichte framenummer niet in de plaats komt van
de antidiefstalchip. Framenummer en chip zijn identificatiemiddelen
die elkaar uitstekend aanvullen.
Achtergrond framenummerverplichting
Het framenummer speelt een belangrijke rol in de identificatie en
opsporing van gestolen fietsen. Sinds enkele jaren voorzien de
Nederlandse fabrikanten fietsen van een antidiefstalchip. Op dit
moment bevindt de chip zich in verreweg de meeste gevallen in het
slot. Verwijdering van het slot bij diefstal maakt identificatie van
een gestolen fiets moeilijk. Voor identificatie is dan het framenummer
nodig. De Nederlandse fabrikanten hebben recent een afspraak gemaakt
voor het aanbrengen van unieke framenummers op een vaste plaats
(RAI-standaard). De overige fietsen hebben framenummers op diverse
plekken of soms helemaal geen framenummer. Deze framenummers zijn vaak
niet uniek; er kunnen dus meerdere fietsen zijn met hetzelfde nummer.
De combinatie merk en framenummer is bij deze fietsen meestal wel
uniek.
Het verplichten van een uniek framenummer heeft ten doel om de handel
in gestolen fietsen te bemoeilijken en gestolen fietsen beter
opspoorbaar te maken. De aanwezigheid van een uniek framenummer op een
herkenbare plaats heeft ook voordelen voor burger en branche. Aan de
hand van dit framenummer kan in het landelijk fietsdiefstalregister
gecontroleerd worden of van een aangeboden tweedehands fiets aangifte
van diefstal gedaan is.
Eindbeeld
De ideale situatie is dat alle fietsen in Nederland voorzien zijn van
een uniek frame-nummer op een vaste plaats, eventueel in combinatie
met onzichtbare kenmerken (zoals microdots). In deze situatie is het
ook mogelijk om een wettelijke bescherming van het framenummer in te
voeren waarbij het rijden op een fiets zonder framenummer strafbaar
gesteld wordt. Een dergelijke wettelijke bescherming geeft de politie
een extra `wapen' in handen tegen heling van gestolen fietsen. Op dit
moment komt het regelmatig voor dat door de politie een fiets
aangetroffen wordt waarbij het framenummer verwijderd is (weggevijld /
sticker verwijderd). Hoewel het in deze gevallen vaak overduidelijk is
dat het om een gestolen fiets gaat, is dat moeilijk te bewijzen. Omdat
het verwijderen van een framenummer niet strafbaar is en het hebben
van een framenummer niet verplicht is, kan de politie in dit soort
gevallen vaak niets doen. In de ideale eindsituatie is het ontbreken
van een framenummer op een tweedehands fiets die te koop wordt
aangeboden ook voor de burger en de branche een sterk signaal dat het
om een gestolen fiets gaat.
Framenummerverplichting voor nieuwe fietsen: een ingroeimodel
Theoretisch is de snelste weg naar dit eindbeeld het op korte termijn
invoeren van een framenummerverplichting voor alle fietsen. Dat zou
betekenen dat de meer dan tien miljoen fietsen die nog niet zijn
voorzien van een framenummer volgens de RAI standaard in een periode
van enkele maanden alsnog voorzien zouden moeten worden van een uniek
nummer volgens een wettelijk voor te schrijven standaard.
Het nummeren van bestaande fietsen vraagt een forse logistieke
inspanning en brengt hoge kosten voor de burger met zich mee. Om zeker
te zijn dat op een bepaalde datum alle fietsen een framenummer hebben
zal ook extra ingezet moeten worden op handhaving. Daarnaast brengt
het op grote schaal nummeren van bestaande fietsen een risico van het
witwassen van gestolen fietsen met zich mee.
Ik acht een dergelijk `big bang'-model van invoering onacceptabel en
kies er daarom voor om te starten met een verplichting voor
fabrikanten en importeurs om alle nieuw op de markt te brengen fietsen
te voorzien van een framenummer dat aan een bepaalde standaard
voldoet. Zonder aanvullende maatregelen duurt het dan 10 tot 15 jaar
voordat vrijwel het gehele fietsenpark voorzien is van het nieuwe
standaard framenummer. Om deze tijd te bekorten wil ik de
mogelijkheden onderzoeken om burgers op vrijwillige basis de
gelegenheid te geven een uniek framenummer aan te laten brengen.
Hierbij moet uiteraard veel aandacht geschonken worden aan het
voorkomen van fraude (witwassen van gestolen fietsen).
Juridische procedure
De juridische procedure voor het invoeren van de
framenummerverplichting zal naar schatting twee jaar in beslag nemen.
Daaraan voorafgaand moet worden bepaald hoe de framenummers worden
uitgegeven en welke instantie dit gaat doen. Mogelijk zal de RDW
hierin een rol krijgen. In dat geval moet dit aan de wettelijke taken
van de RDW worden toegevoegd. Een belangrijke stap in de procedure is
het voorleggen van de conceptregelgeving aan de Europese Commissie
voor een toets op handelsbelemmeringen.
Technische aspecten uitwerken
Tegelijk met het doorlopen van de juridische procedure willen wij de
technische aspecten van de framenummerverplichting verder uitwerken.
Het gaat hier om zaken als het bepalen van de nieuwe standaard voor
framenummers, het bepalen van de organisatie die de framenummers mag
uitgeven en de wijze van aanbrengen. Voor het vastleggen van een
standaard denk ik bijvoorbeeld aan de invoering van een NEN-norm voor
framenummers.
Ook willen we deze periode benutten voor het verder uitwerken van de
mogelijkheden om het nieuwe framenummer op vrijwillige basis aan te
laten brengen op bestaande fietsen met een zo klein mogelijk risico op
fraude.
Het voorstel voor de framenummerverplichting is uitgewerkt binnen het
kader van de landelijke Stuurgroep Fietsdiefstal, waarin alle bij de
aanpak van fietsdiefstal betrokken partijen zijn vertegenwoordigd.
Voor het uitwerken van de technische aspecten willen wij een beroep
doen op de deskundigheid die in de landelijke Stuurgroep Fietsdiefstal
aanwezig is.
Tot slot
Na het zomerreces willen wij zowel het juridische als het technische
traject starten. Zonder juridische of technische belemmeringen
verwachten we de framenummerverplichting per 1 januari 2011 te kunnen
invoeren. Daarmee zal opnieuw een belangrijke stap gezet zijn in het
terugdringen van het aantal fietsdiefstallen.
DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES,
Mevrouw dr. G. ter Horst
DE STAATSSECRETARIS VAN VERKEER EN WATERSTAAT
J.C. Huizinga-Heringa
Naar boven
Zie ook
Zie het origineel
* Framenummers verplicht bij nieuwe fietsen
---
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties