NOS, Met het oog op morgen, Radio 1
Radio / TV-interview | 04-07-2008
Minister-President Balkenende, na afloop van de wekelijkse
ministerraad, over het afgelopen parlementaire jaar en de
koopkrachtontwikkeling
SLOTBOOM:
(...) Ik ben begonnen met een andere vraag, want is er nou met dit
kabinet aan de hand? Zet dit kabinet de politieke agenda? Nou
eigenlijk niet. Het zijn mensen als Verdonk en Wilders die dat doen en
hoe kan dat nou?
BALKENENDE:
Ach, als je natuurlijk een beetje het nieuws volgt en je volgt de
media je kijkt naar TV je leest de kranten, dan is er ook een
overdreven aandacht voor de heer Wildere en mevrouw Verdonk.. Daar ben
ik vrij nuchter in.
SLOTBOOM:
Komt dat ook niet omdat het kabinet als het ware een soort gat laat
vallen daar? 23.17.20
BALKENENDE:
Kijk, als je oog wil hebben voor besluiten die worden genomen dan is
er heel veel om te melden. Als ik nu een beetje de balans op maak en
dat vraagt u ook van het afgelopen jaar, dan constateer ik wat is een
van de punten van grote zorg in Nederland, we doen er te lang over het
nemen van besluiten om wegen aan te leggen. Nou, we hebben nu de
commissie Elverding die goede voorstellen doet om gewoon sneller te
besluiten, dat is een belangrijk punt. Tweede punt, we hebben een jaar
lang gesproken over de kilometerbeprijzing, het anders betalen van
mobiliteit, we hebben het samen opgelost. De Wajong, de enorme
stijging die we zien in deze sociale zekerheidsregeling we moeten
zorgen dat jongeren niet worden afgeschreven maar dat ze juist mee
kunnen doen, hebben we aangepakt. En ik kan nog een hele tijd
doorgaan.
SLOTBOOM:
Daar hebben wij aandacht aan besteed, maar u zegt het al, ik kan nog
heel lang doorgaan, u noemt inderdaad al die voorbeelden. Mag ik een
citaat voorleggen van wat Arie Slob gisteren heeft gezegd in Met Het
Oog Op Morgen. Dit kabinet heeft een imagoprobleem en moet dus ook
zijn stinkende best doen om duidelijk te maken echt met goede dingen
bezig te zijn. Dat zegt één van uw coalitiepartners.
BALKENENDE:
Ja, meneer Slob heeft wel vaker van dit soort interviews gegeven, ik
geloof dat hij zo ongeveer hetzelfde zei ik denk vorig jaar
SLOTBOOM:
Maar het is blijkbaar niet beter geworden
BALKENENDE:
Ik denk dat de heer Slob er goed aan zou doen nu we zo beginnen aan
het zomerreces om eens aan te geven van wat het kabinet zich had
voorgenomen te doen en wat het heeft gerealiseerd. En we zijn gewoon
op koers. En dat geldt ook voor de heer Slob.
SLOTBOOM:
Ga ik verder naar mevrouw Hamer, die zegt Den Haag, dat lijkt een
beetje een ver van mijn bed show, men is onzeker over de toekomst,
heeft het gevoel dat Den Haag er geen grip op krijgt, het vertrouwen
is er niet.
BALKENENDE:
Dat vertrouwen, dat begrijp ik wel die opmerking en dat hangt ook
samen met het feit dat we plotseling zien dat de economische
ontwikkeling heel anders is dan de afgelopen jaren. We zien ineens het
spook van de inflatie weer opdoemen, dat was een hele tijd weg en
zelfs dat inflatie ook wel gepaard kan gaan met stagnatie. Dan heb je
het bijna over die bekende term stagflatie, wat we in de jaren 70
kenden. En dat soort beelden komen nu terug.
SLOTBOOM:
Het spook van de inflatie, dat is heel gevaarlijk voor een economie
BALKENENDE:
Dat is ook zo, en dat moeten we ook, we doen het gelukkig nog beter
dan andere landen, maar het is, dat hangt ook samen met de
grondstoffenprijzen, met de olieprijzen, en dat is een zaak om goed in
de gaten te houden. En kijk, die onzekerheid kan ik goed plaatsen, aan
de andere kant zeg ik ook wel iets anders daarbij. Als we nu zien hoe
Nederland er feitelijk voorstaat, als ik zie hoe de structuur van onze
economie is. Het feit dat de economie op het ogenblik achteruitgaat,
maar de werkloosheid is nog steeds buitengewoon laag, ook historisch
gezien. Dan zeg ik van nou, dat zijn ook dingen die ook wel weer nopen
tot laat ik zeggen een zekere tevredenheid over hoe we er nu voorstaan
ten opzichte van wat er 10, 20 jaar geleden gebeurde met de economie.
SLOTBOOM:
Mooi, maar nou ga ik toch even het CPB citeren.De groei is over de
top, de groei valt terug, bedrijven investeren minder, consumptie
groeit nauwelijks. En dan komen we bij het punt dat u net aanhaalde,
lonen stijgen, inflatie loopt op. Nou ga ik even naar de inflatie, 3,5
% dreigt. Dat wordt volgens het CPB voornamelijk veroorzaakt door
BTW-verhoging en hoge accijns op alcohol. Is die BTW-verhoging nog wel
verantwoord als de inflatie zo gierend oploopt?
BALKENENDE:
Het is wel zo met de cijfers die nu worden gehanteerd, daar zit de
BTW-verhoging in. Dat is één. En twee die BTW-verhoging heeft een
eenmalig effect. Omdat je zo'n maatregel introduceert dan heb je een
eenmalige verhoging van inflatie daarna valt die factor weg. Het is
ook zo dat die 3,5 % geen kwestie van alleen die BTW-verhoging is, het
is maar een deeltje ervan.
SLOTBOOM:
Het CPB schrijft dat het een belangrijke oorzaak is.
BALKENENDE:
Dat is niet waar want het is een deel dat minder is dan zes à
zeventiende. Ten opzichte van drieënhalf gaat het om veel meer.
Afgelopen jaar hadden we ook inflatie. En toen heb ik wel eens aan
minister Donner gevraagd waar komt die inflatie nu vandaan. Wat is dan
het verhaal? Ongeveer de helft is een kwestie van het stijgen van de
lonen die dus weer van invloed is op de prijsstijging. Het andere deel
is geïmporteerde inflatie zoals bijvoorbeeld hogere olieprijzen en een
klein deel was toen toe te schrijven aan maatregelen die de overheid
nam. Ik maak deze analyse over het afgelopen jaar om aan te geven dat
inflatie door verschillende factoren wordt veroorzaakt. Die
BTW-verhoging is maar een deel ervan en ten opzichte van het totaal
een betrekkelijk klein gedeelte nog.
SLOTBOOM:
Maar toch, wat er dreigt is een loon-prijsspiraal. U zegt tegen de
vakbonden doe voorzichtig met die loonontwikkeling. Maar ja die
prijzen, u werkt er zelf aan mij dat die hoog oplopen. Eigenlijk doet
u aan procyclisch beleid., u maakt de problemen groter.
BALKENENDE:
Wat mij wel eens opvalt is dat de discussie toch niet helemaal zuiver
wordt gevoerd. Ik zal uitleggen hoe dat zit. Als kabinet hebben we
gezegd we gaan tegelijkertijd zorgen dat mensen minder hoeven te
betalen aan de WW. Het WW-deel dat werknemers betalen wordt
afgeschaft. Kijk je naar de koopkracht van mensen dan zie je omdat de
producten duurder worden, dat belast de koopkracht, maar als je geen
WW-premie hoeft te betalen dan komt dat je inkomen ten goede. Toen heb
ik tegen de sociale partners gezegd het valt mij op dat men wel wil
incasseren het feit dat die WW-premie omlaag gaat of wegvalt. Aan de
andere kant zegt men ja ook die BTW-maatregel moeten we niet doen. Dat
betekent dan dat je op twee manieren zou profiteren. We krijgen een
discussie over de BTW uiteraard in het kabinet in augustus. Ik loop
daar niet op vooruit.
SLOTBOOM:
Kunnen we dat nou op ons buik schrijven die uitstel van die BTW
verhoging?
BALKENENDE:
Ik ga helemaal niet op datgene wat we nu straks hebben te bespreken
in augustus. Ik geef wel aan hoe een verband is tussen het wegvallen
van het WW-deel wat betreft de werknemers en de BTW-maatregel. En
natuurlijk zijn wij niet blind voor geluiden uit de samenleving. We
hebben onlangs nog een top gehad met werkgevers en werknemers. Toen
kwam ook nadrukkelijk die wens naar voren. En we zullen dat uiteraard
gaan bespreken in het kabinet.
SLOTBOOM:
Dit jaar zijn we er met zijn allen wat op achteruit gegaan. Volgend
jaar lijkt het dat we er een klein beetje op vooruit gaan. Dat heft
elkaar op. Maar kijken we naar de 65 plussers en de mensen met een
uitkering, die staan op 1 % achteruitgang. Ik begrijp dat u gaat
zeggen dat gaan we allemaal in augustus bespreken maar hoe gaan die
mensen de vakantie straks?
BALKENENDE:
Kijk u begint de vraag al met een goed antwoord namelijk dat ik niet
ga vooruit lopen op de beslissing die wij gaan nemen ten aanzien van
de koopkrachtontwikkelingen volgend jaar. We zullen het op een
zorgvuldige manier doen. We zullen met alles rekening houden. We
moeten ook zorgen dat werken ook aantrekkelijk is. Maar het nu
stilstaan bij wat gebeurt er nu met koopkracht dat moeten we niet
doen. Ik heb ook geen zin om valse verwachtingen te wekken en ik heb
ook geen zin om vooruit te lopen op zaken die we dan aan de orde
moeten krijgen.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, JW/AK)
Ministerie van Algemene Zaken