Universiteit van Tilburg 4 juli 2008
Toegang tot het recht kan beter en goedkoper
Rapport Universiteit van Tilburg aangeboden aan staatssecretaris
Albayrak
De toegang tot het recht en het stelsel van gesubsidieerde
rechtsbijstand kunnen beter én goedkoper. Dat is de uitkomst van een
interactieve doorlichting die het Tilburgse Institute for
Interdisciplinary Studies of Civil Law and Conflict Resolution Systems
(TISCO) afgelopen voorjaar in opdracht van het Ministerie van Justitie
heeft gefaciliteerd. De uitkomsten van het onderzoek zijn op 1 juli
aangeboden aan staatssecretaris Nebahat Albayrak.
De toegang tot het recht is doorgelicht door 120 sleutelfiguren
afkomstig uit meer dan 60 maatschappelijke organisaties. Zij hebben
tijdens werkconferenties en op de 'wiki toegang tot het recht' vier
juridische ketens en de toegang tot het recht en rechtsbijstand als
geheel doorgelicht op knelpunten en verbetermogelijkheden. De
aanleiding was de voorgenomen bezuiniging van 50 miljoen op de
gesubsidieerde rechtsbijstand en gewenste kwaliteitsverbeteringen in
de toegang tot het recht.
De kernboodschap die uit de tientallen verbetervoorstellen naar voren
komt is: hoe eerder conflictpartijen weer met elkaar praten, hoe
minder kosten er worden gemaakt. Daarvoor moeten het probleem en
passende oplossingen centraal staan, transparante en toegankelijke
objectieve richtpunten voorhanden zijn en een snelle toegang tot
neutrale hulp als samen oplossen niet meer lukt. Een goed
samenwerkende keten is een andere voorwaarde en juist daar valt veel
winst te behalen.
De doorlichting heeft voorstellen voor kwaliteitsverbetering en
kostenbesparing opgeleverd. Zo zijn er verbetervoorstellen voor
echtscheiding ontwikkeld: mensen die willen scheiden maken samen een
'echtscheidingsplan' waarin ze de gevolgen van echtscheiding regelen.
Daarvoor is informatie en begeleiding in de voorfase beschikbaar. Een
zogenaamde regierechter is tijdens de hele procedure aanspreekpunt,
die helpt, knopen doorhakt, tijd in de gaten houdt en versnippering
van de procedure voorkomt. Andere werkgroepen hebben gekeken naar
snellere en meer oplossingsgerichte manieren van conflictbehandeling
tussen burger en overheid, in het (jeugd)strafrecht en bij
multi-problematiek.
Alle voorstellen zijn als onderdeel van het advies van de Regiegroep
Duurzame en toegankelijke rechtsbijstand aan staatssecretaris van
Justitie Albayrak aangeboden. In het najaar zal zij de Tweede Kamer
informeren over haar plannen.
Universiteit van Tilburg