Gemeente Son en Breugel


Breugel leeft!


Na een startbijeenkomst en twee discussiebijeenkomsten is mede door de inspanningen van de klankbordgroep, de inwoners van Breugel en adviesbureau Pon een helder leefbaarheidsplan opgesteld.
---

Deze is tijdens de vergadering van de commissie Algemene Zaken op 2 juli 2008 gepresenteerd en aangeboden. Na de zomer zal inhoudelijke behandeling van het leefbaarheidsplan plaatsvinden. Het rapport "Breugel leeft!" kunt u hier downloaden (ZIE ONDERAAN)

Te downloaden:
Breugelleeft.pdf

Breugel leeft!
Feiten, ontwikkelingen, meningen en acties

Breugel leeft!
Feiten, ontwikkelingen, meningen en acties
mevrouw ir. J. Luijten
mevrouw M. Rijkers M.Sc.
PON
Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant juni 2008
ISBN 978-90-5049-442-7
© 2008 PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant. Het auteursrecht van deze publicatie berust bij het PON. Gehele of gedeeltelijke overname van teksten is toegestaan, mits daarbij de bron wordt vermeld. Vermenigvuldiging en publicatie in een andere vorm dan dit rapport is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van het PON. Deze publicatie is te bestellen onder vermelding van PON-publicatie 08-16 PON
Postbus 90123
5000 LA Tilburg
Telefoon: (013) 535 15 35
Fax: (013) 535 81 69
E-mail: pon@ponbrabant.nl
Internet: www.ponbrabant.nl
Inhoud

1 Inleiding 5

1.1 Aanleiding 5

1.2 Wat is de inhoud van een leefbaarheidsplan? 5
1.3 Werkwijze 6

1.4 Organisatie 8

1.5 Opbouw van de rapportage 8

2 Sociaal klimaat 10

2.1 Bevolkingsontwikkeling 10

2.2 Meningen van de inwoners 12

2.3 Het verenigingsleven en organisaties 12

2.4 Vrijwilligerscentrale 14

2.5 Meningen van de inwoners 14

3 Wonen en woonomgeving 16

3.1 Het aantal en soort woningen 16
3.1.1 Huurwoningen 17
3.2 Woningtoewijzing 18
3.3 Meningen van de inwoners 18
3.4 Woonbehoefte 55-plussers 18
3.5 Bouwplannen gemeente Son en Breugel 21
3.6 Inwoning 22
3.7 Meningen van de inwoners 22
3.8 Woonomgeving en openbare ruimte 23
3.9 Meningen van de inwoners 24
3.10 Veiligheid 25
3.11 Veiligheidsbeleving 27
3.12 Meningen van de inwoners 28

4 Ruimtelijke structuur, natuur en recreatie 29 4.1 Natuur en recreatie 29
4.2 Cultuurhistorie 29
4.3 Meningen van de inwoners 30

5 Voorzieningen 32
5.1 Aanwezige voorzieningen 32
5.2 Meningen van inwoners 33
5.3 Bibliotheek/bibliobus 34
5.4 Verenigingengebouw De Boerderij 34
5.5 Meningen van de inwoners 38
5.6 Sporthal De Bongerd 39
5.7 Onderwijs 41
5.8 Meningen van de inwoners: 42
5.9 Kinderopvang/peuterspeelzaal/inloopochtend 42
5.10 Overblijven en buitenschoolse opvang 42
5.11 Speelvoorzieningen 43
5.12 Meningen van de inwoners 43
5.13 Jongerenactiviteiten 44
5.14 Meningen van de inwoners 44
5.15 Ouderenactiviteiten en (ouderen)zorg 45
5.16 Meningen van de inwoners 45

6 Verkeer en bereikbaarheid 47
6.1 Verkeersveiligheid 47
6.2 Gevoel van verkeersveiligheid 49
6.3 Meningen van de inwoners 49
6.4 Openbaar vervoer 51
6.4.1 Deeltaxi 51
6.4.2 Streekvervoer 51
6.5 Meningen van de inwoners 52

7 Werken/bedrijvigheid 53
7.1 Bedrijvigheid 53
7.2 Werk en inkomen 55
7.3 Meningen van de inwoners 55

8 Relatie tussen burger en overheid 56
8.1 PR & communicatie 56
8.2 Media 56
8.3 Openbare vergaderingen 56
8.4 Brieven en meldingen 56
8.5 Burgerinitiatief 56
8.6 Buurtpreventieproject 't Eigen en Hoogstraat 57 8.7 BOA's 57
8.8 Meningen van de inwoners 57

9 Actie- en aandachtspunten 59
9.1 Actiepunten 59
9.2 Overige aandachtspunten 75

10 Hoe nu verder? 77
Bijlage 1: Gebruikte bronnen 79
Bijlage 2: Leden klankbordgroep 80
Bijlage 3: Wat zou de leefbaarheid in Breugel kunnen verbeteren? 81 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 5

1 Inleiding

1.1 Aanleiding
Het voorzieningenniveau in de kern Breugel staat onder druk. In het Coalitieakkoord 2006-2010, Daden van vandaag, inspiraties voor morgen, is verwoord dat het van belang is dat Breugel het draagvlak behoudt c.q. herwint om als kern haar inwoners een adequaat voorzieningenniveau te bieden. Daarbij wordt ingezet op een geleidelijke groei van het aantal woningen in Breugel. In het Collegeprogramma 2006-2010 geeft het college van B&W van de gemeente Son en Breugel aan dat er specifieke aandacht wordt gegeven aan Breugel. Er wordt veel energie gestoken in het draagvlak van de bestaande voorzieningen en in de mogelijkheden tot versterking van het voorzieningenniveau. Toegewerkt wordt naar een integrale aanpak van ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, welzijn en economische zaken.
Inmiddels heeft het college besloten om voor de kern Breugel een leefbaarheidsplan te laten opstellen en heeft het PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant opdracht gegeven de totstandkoming van het leefbaarheidsplan voor Breugel in samenwerking met de gemeente Son en Breugel, de verenigingen, organisaties én inwoners te begeleiden.
1.2 Wat is de inhoud van een leefbaarheidsplan? Een leefbaarheidsplan richt zich op de leefbaarheid van een kern. Met leefbaarheid wordt gedoeld op de kwaliteit van de woon- en leefomgeving in brede zin. Er zijn vele studies naar leefbaarheid verricht, niet alleen variërend van uiterst theoretisch tot zeer praktisch, maar ook van globaal tot erg gedetailleerd. Algemeen wordt onderkend dat de leefbaarheid op het platteland bepaald wordt door de volgende aspecten: het sociaal klimaat, het wonen en de woonomgeving, natuur en milieu, de voorzieningen, het verkeer en de bereikbaarheid, het werken en de relatie tussen burger en overheid. Daarnaast dient rekening te worden gehouden met het feit dat bij het analyseren van de leefbaarheid niet alleen de objectieve, meetbare gegevens van belang zijn. Ook de subjectieve kant, namelijk de beleving van de leefbaarheid door de bewoners, speelt daarbij een belangrijke rol. Kenmerkend voor het opstellen van een leefbaarheidsplan is dan ook de centrale rol die de inwoners erbij vervullen. Immers, alleen door in gesprek te gaan met de bevolking ontstaat er goed zicht op de ontwikkelingen in en rond Breugel en op de waardering ervan. Bovendien zullen de bevolking en haar verenigingen en organisaties mede een rol spelen bij de uitvoering van de voorgestelde acties ter verbetering van de leefbaarheid. De kans van slagen daarop is groter nu ze ook betrokken zijn geweest bij het bedenken en formuleren van die acties.
6 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
In de praktijk wordt de inhoud van het leefbaarheidsplan dan ook voor het belangrijkste deel bepaald door de inwoners die actief deel hebben genomen aan het proces van totstandkoming van het leefbaarheidsplan. Op grond van hun inbreng kregen de verschillende deelterreinen van leefbaarheid al dan niet een zwaarder accent.

1.3 Werkwijze
Tijdens de totstandkoming van het leefbaarheidsplan zijn een startbijeenkomst en twee discussiebijeenkomsten belegd, waarbij alle belangstellende organisaties en bewoners van Breugel welkom waren. Om ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk mensen op de hoogte raakten en bleven van het project is veel publiciteit gegeven aan de bijeenkomsten via de drie huis-aan-huisbladen in Breugel. Bovendien werden de bijeenkomsten aangekondigd via de lichtkrant bij de invalswegen van Son en Breugel en posters en flyers in Breugel. Deelnemers aan één van de bijeenkomsten ontvingen steeds via email persoonlijk een uitnodiging met daarbij de relevante stukken voor de volgende bijeenkomst. Gedurende het traject is alle informatie met betrekking tot het leefbaarheidsplan op de gemeentelijke website geplaatst.
Startbijeenkomst
Tijdens de startbijeenkomst informeerde wethouder Verschelling alle (circa 90) aanwezigen over de aanleiding en het doel van het leefbaarheidsplan Vervolgens lichtte het PON toe wat de inhoud van het leefbaarheidsplan is, op welke wijze deze tot stand komt en de daarbij behorende planning. Bovendien was er gelegenheid voor het stellen van vragen. projectgroep
klankbordgroep
Startbijeenkomst
Uitleg aan dorp
31 maart 2008

1e Discussiebijeenkomst
thema's leefbaarheid
dinsdag 22 april 2008
Tussenrapportage
Verzamelen feitelijke
gegevens

2e Discussiebijeenkomst
formulering actiepunten
dinsdag 27 mei 2008
Eindrapportage
juni 2008
Presentatie/aanbieden rapportage
aan commissie AZ

2 juli 2008
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 7
Tot slot kregen alle aanwezigen via het plakken van gele briefjes op grote flaps de mogelijkheid om aan te geven welke 3 punten naar hun mening de leefbaarheid in Breugel zou verbeteren.

1e discussiebijeenkomst
Bij de eerste discussiebijeenkomst is gesproken over de ontwikkelingen die in Breugel plaatsvinden. Dat gebeurde aan de hand van de zeven thema's van leefbaarheid:

- Sociaal klimaat: de ontwikkeling van het aantal inwoners, de leeftijdsopbouw en het verenigingsleven.

- Wonen en woonomgeving: de ontwikkeling van het aantal woningen, het soort woningen, bouwmogelijkheden, woningbehoefte en woonomgeving.
- Natuur en milieu: de ontwikkelingen in het buitengebied, zoals natuur, landschap, landbouw, water en recreatie, maar ook aspecten van milieu en cultuurhistorie.

- Voorzieningen: de ontwikkeling van het leerlingenaantal, de aanwezigheid van commerciële voorzieningen en voorzieningen op gebieden als sport, gezondheidszorg, cultuur, recreatie et cetera.

- Verkeer en bereikbaarheid: de ontwikkeling van de verkeersintensiteit en het aantal ongevallen, het aanbod van openbaar vervoer.
- Werken: de ontwikkeling van het aantal bedrijven en werkzame personen.
- Relatie tussen burger en overheid: de overlegstructuren tussen gemeente en kern en burger.
Een notitie van het PON over de feitelijke situatie in Breugel diende als achtergrondinformatie. In kleine groepjes bespraken de aanwezigen de volgende zaken:
- wat gaat goed? (wat moet behouden blijven?)

- waar maak je je zorgen over? (wat moet anders?)
- wat zou er moeten gebeuren? (welke oplossing?)
2e discussiebijeenkomst
De tweede discussiebijeenkomst stond in het teken van mogelijke acties. Na een toelichting van het PON op de voorgestelde actiepunten werd met de deelnemers gesproken over de volgende vragen:

- Bent u het eens met de toelichting?

- Zijn de activiteiten een oplossing voor de gesignaleerde knelpunten?
- Wie moet(en) de activiteiten gaan uitvoeren?
- Wat kunt u zelf bijdragen?

- Wat is de uitvoeringstermijn?

- Worden er activiteiten gemist?
Aan het einde van de bijeenkomst werd iedereen gevraagd de voorgestelde activiteiten door middel van het toekennen van cijfers in volgorde van prioriteit te zetten.
Bij beide bijeenkomsten werden na de centrale toelichting diverse kleine groepen geformeerd om te discussiëren over de thema's. Ervaring leert dat de discussie het beste in kleine groepen gevoerd kan worden. In elke groep was een persoon verantwoordelijk voor de gespreksleiding en verslaglegging. 8 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Deelname
De aanpak bleek goed te werken. Er was voldoende belangstelling om deel te nemen aan de discussies. De eerste discussiebijeenkomst werd bezocht door zo'n 90 bewoners. Meer dan 70 inwoners bezochten de tweede discussiebijeenkomst.
1.4 Organisatie
Het PON was eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het project. Om de voortgang te bewaken en de lijn met de gemeente te waarborgen werd een projectgroep ingesteld, bestaande uit de heren R. Welten en S. Sheikkariem van de afdeling Mensen en Geld en de dames M. Rijkers en J. Luijten van het PON.
Daarnaast werd een klankbordgroep geformeerd bestaande uit vertegenwoordigers van maar liefst 13 organisaties en verenigingen uit Breugel (vertegenwoordigers van buurtpreventie en buurtverenigingen, de Boerderij, het parochiebestuur, de sporthal, korfbal- en tennisvereniging, KVO, KBO, seniorenraad, platform WMO ondernemersvereniging), maar ook vertegenwoordigers van Woningstichting Domein, de basisscholen en de brede welzijnsinstelling. Vanuit de gemeente was zowel de wethouder als de beleidsverantwoordelijke ambtenaar en de Buitengewoon OpsporingsAmbtenaar (BOA) aanwezig bij de klankbordgroepbijeenkomsten. De bijeenkomsten werden voorgezeten en genotuleerd door het PON.
De klankbordgroep is zo samengesteld omdat ze een goede vertegenwoordiging vormt van de Breugelse gemeenschap. De klankbordgroep is betrokken bij het verzamelen van feitelijke gegevens over Breugel en de voorbereiding van de bewonersbijeenkomsten. Zij hebben hun achterban geïnformeerd en betrokken bij het project. In de praktijk zijn de leden van de klankbordgroep een soort ambassadeurs van het project richting de inwoners van Breugel. Tijdens de twee discussiebijeenkomsten hebben de leden van de klankbordgroep de rol van gespreksleider op zich genomen.
De klankbordgroep kwam gedurende de looptijd van het project driemaal bijeen, de projectgroep tweemaal. Voor de voorbereiding van de slotbijeenkomst zullen beiden nogmaals bijeen komen.

1.5 Opbouw van de rapportage
De hoofdstukken 2 tot en met 8 van deze rapportage beschrijven per leefbaarheidsaspect achtereenvolgens de feitelijke situatie, de ontwikkelingen en de meningen daarover van degenen die deel hebben genomen aan de discussiebijeenkomsten of via andere wegen zijn ingebracht (via rechtstreekse benadering en/of via het burgerinitiatief van mevrouw I. van Uden). Om het onderscheid helder te maken zijn de feiten en ontwikkelingen steeds in een normaal lettertype weergegeven; de meningen zijn gecursiveerd. Daarna volgt hoofdstuk 9, waarin de acties zijn benoemd, die naar de mening van de deelnemers een goede bijdrage leveren aan de leefbaarheid van Breugel. Aan deze acties zal de komende jaren moeten worden gewerkt. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 9
Niet alle zaken die tijdens de discussiebijeenkomsten naar voren zijn gebracht, kunnen vertaald worden in acties. Deze opmerkingen zijn in paragraaf 9.2 vermeld. Hoofdstuk 10 biedt enkele tips en aanbevelingen hoe nu verder te gaan met dit leefbaarheidsplan.
10 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

2 Sociaal klimaat

2.1 Bevolkingsontwikkeling
Tabel 1: Aantal inwoners, absoluut en geïndexeerd (1-1-2003 = 100) Absolute aantallen Geïndexeerd

1 januari Breugel Gemeente Breugel Gemeente
2003 4925 15017 100 100
2004 4855 15070 98,6 100,4
2005 4835 15136 98,2 100,8
2006 4815 15297 97,7 101,9
2007 4760 15306 96,6 101,9
2010 (prognose) n.b. 15045 n.b. 100,2
2015 (prognose) n.b. 14991 n.b. 99,8
2020 (prognose) n.b. 15068 n.b. 100,3
2025 (prognose) n.b. 15162 n.b. 101,0
2030 (prognose) n.b. 15333 n.b. 102,1
Bron: Sociale Atlas Noord-Brabant
Grafiek1: Leeftijdsopbouw van Breugel in %
Bron: Sociale Atlas Noord-Brabant
0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10
0-4 jaar

5-9 jaar

10-14 jaar

15-19 jaar

20-24 jaar

25-29 jaar

30-34 jaar

35-39 jaar

40-44 jaar

45-49 jaar

50-54 jaar

55-59 jaar

60-64 jaar

65-69 jaar

70-74 jaar

75-79 jaar

80-84 jaar

85-89 jaar

90-94 jaar

95-99 jaar

2003

2004

2005

2006

2007
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 11
Grafiek 2: Leeftijdsopbouw van Breugel in % vergeleken met gemeente Son en Breugel en provincie Noord-Brabant
Bron: CBS
Tabel 2: Gemiddelde grootte huishoudens in 2006
Regio's Aantal
't Eigen en Hoogstraat 2,5
Breugel 2,3
Son en Breugel 2,4
Nederland 2,3
Bron: CBS
Tabel 3: Aantal huishoudens in 2006
Regio's Aantal
't Eigen en Hoogstraat 1.420
Breugel 470
Son en Breugel 6.190
Bron: CBS

12 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Tabel 4: Samenstelling huishoudens in 2006 in %
Regio's Eenpersoons Zonder kinderen Met kinderen
't Eigen en Hoogstraat 24 % 32 % 44 %
Breugel 25 % 43 % 31 %
Son en Breugel 24 % 38 % 39 %
Nederland 35 % 30 % 35 %
Bron: CBS

2.2 Meningen van de inwoners
De inwoners van Breugel zijn over het algemeen tevreden over de leeftijdsopbouw van de inwoners. Geconstateerd wordt dat er relatief veel kinderen worden geboren. Met name in 't Eigen wonen veel kinderen. In Oud-Breugel wonen naar verhouding meer ouderen, dichterbij het centrum en de voorzieningen. Breugel in zijn totaliteit telt ten opzichte van de gehele gemeente en de provincie relatief weinig ouderen. Dit komt volgens de inwoners omdat de ouderen gedwongen worden te verhuizen naar elders (bijvoorbeeld Son), omdat geschikte woningen voor ouderen en (zorg)voorzieningen in Breugel ontbreken. Ook jongeren die op zichzelf willen gaan wonen lijken uit het dorp te worden verjaagd.

2.3 Het verenigingsleven en organisaties
Tabel 5: Verenigingen en overige organisaties in Breugel1 Thema Verenigingen
Cultuur Vereniging De Boerderij Breugel
Stichting Oranjeviering Breugel (BEA)
Breugelse Rommeldag
Gemengde zangvereniging ' Een van zin'
Gemengd kerkkoor St. Genoveva
Gravelsingers
Kinderkoor de Notenkrakertjes
Vocaal ensemble ' Hoighe Donce'
Zangkoor 't Zingt
Mannenkoor Zang en Vriendschap
DéDé dansballet voor volwassenen
Aquarelgroep 'Doe het zelf'
Aquarelgroep 'Retouche'
Aquarelgroep 'Passepartout'
De Breugelse Schildersschool
Schildersclub 'de Botte Kwast'
Schildersgroep Stil & Leven
Sport Badmintonclub Scarabee

1 In dit overzicht zijn uitsluitend de verenigingen opgenomen die hoofdzakelijk leden uit Breugel hebben en/of de verenigingsactiviteiten uitoefenen in Breugel. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 13
Thema Verenigingen
Korfbalvereniging Corridor
Handbalverenging Apollo
Tennisvereniging Pieter Brueghel
Sonsport judo
Boksvereniging Xhofleer
Landelijke Rijvereniging Sint Genoveva
Schaakvereniging Son en Breugel (SSB)
Stichting Bewegingscentrum Son & Breugel
Boerderijstappers, wandelen
Nutsbridgeclub
Handboogvereniging ' Pieter Breugel'
Hengelsportvereniging Son en Breugel
Motorclub De Bonk
Jeu de Boulesclub 'La Ferme Boul'
Jeu de Boulesclub 'Ons Clubke'
Jeu de Boulesclub ''t Rolt'
Jeugd en jongeren Margeretha Sinclairgroep Scouting voor meisjes Kindervakantieweek Breugel
Brede Welzijnsinstelling (BWI) Jeugd en Jongerenwerk DéDé Dansballet
Show- en dansvereniging Avanti
IVN, jongeren
Kinderopvang Kinderopvang ' de Bamboebeer'
Kinderdagverblijf Piggelmee
BSO Korein
Peuterspeelzaal Jip en Janneke
Inloopochtend De Duwkar
Maatschappelijk leven Breugels Festijn
IVN
Comité Boerenbruiloft Breugel
Carnavalsvereniging Krutjesrapers
Parochie St. Genoveva
KVO, afdeling Breugel
Ouderen KBO Breugel
Brede Welzijninstelling (BWI) Ouderen
Schaakclub 'En Passant'
Toneelclub 'Van Ouds'
Welfare
Gezondheid/zorg Heliath

14 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Thema Verenigingen
Wijk- en Buurtvereniging De Orion
buurtverenigingen Buurtvereniging van Gentlaan
Buurtvereniging Olen
Buurtvereniging 't Tweelingske
Buurtvereniging 't Elsenkeske
Buurtpreventie 't Eigen
Buurtpreventie Hoogstraat
Overig Ondernemersvereniging, Son en Breugel (OVSB) Bron: Gemeentegids Son en Breugel 2006/2007, Klankbordgroep Leefbaarheidsplan Breugel

2.4 Vrijwilligerscentrale
De vrijwilligerscentrale Son en Breugel heeft een vacaturebank opgezet. Geïnteresseerden kunnen zelf komen zoeken welke taken aansluiten bij zijn/ haar wensen als vrijwilliger. De vrijwilligerscentrale is gevestigd in Son en bedient verenigingen en vrijwilligers uit de gehele gemeente Son en Breugel. De vrijwilligerscentrale verzorgt een klussendienst en een vervoersdienst. Inwoners van Son en Breugel kunnen contact opnemen met de vrijwilligerscentrale als zij hiervan gebruik willen maken. De klussendienst heeft vrijwilligers beschikbaar die kleine klusjes in het huis willen doen. De vervoersdienst gebeurt op individuele basis. Mensen die naar een specialist gaan, kunnen met een vrijwilliger meerijden, en deze kan als dat gewenst is, ook begeleiding geven bij de specialist.

2.5 Meningen van de inwoners
Er is een sterke gemeenschapszin, een goede sfeer en in ruime mate sprake van burenhulp. Wel zouden bewoners zelf meer mogen doen om de eigen leefomgeving schoon te houden. Een enkele groep merkt op dat ouderen toleranter zouden mogen zijn jegens jongeren.
Er is veel waardering voor het verenigingsleven in Breugel en de inwoners vinden het dan ook van groot belang om het verenigingsleven in stand te houden. Veel verenigingen en voorzieningen zijn gezamenlijk voor zowel Son en Breugel. Sommigen voelen zich inwoner van Son en Breugel. Anderen voelen zich inwoner van Son óf Breugel.
Vereniging de Boerderij heeft een positieve uitstraling op Breugel. Er zijn veel vrijwilligers en groepen die zich actief inzetten, bijvoorbeeld voor de carnaval. Ook de kindervakantiespelen, Koninginnedag, Breugelse rommeldag en 't Breugels Festijn worden hoog gewaardeerd. Deze activiteiten moeten zeker behouden blijven. Subsidie vanuit de gemeente zou hieraan zeker een bijdrage leveren. Er is behoefte aan een horecavoorziening met de carnaval. Het liefst bij een structurele horecavoorziening, die ook ruimte biedt voor feesten en partijen, maar eventueel is de carnavalstent een goed alternatief. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 15
De carnavalstent moet dan ook een structureel terugkerend fenomeen zijn met bijvoorbeeld een carnavalsontbijt voor het hele dorp om de dorpsbinding te verhogen. Ook moet de jeugd meer mogelijkheden worden geboden om carnavalswagens te bouwen.
De inwoners pleiten voor het stimuleren van wijkgerichte activiteiten. Op de plek waar buurtverenigingen zijn, blijken deze goed te werken. Het zou goed zijn als iedere buurt weer een buurtvereniging zou hebben. Het zou ook beter zijn om de diverse activiteiten te clusteren, bijvoorbeeld naar groepen: jongeren, ouderenorganisaties en buurtverenigingen (met betrekking tot Pieter Brueghelfeesten). Nu zijn verenigingen op veel verschillende locaties gehuisvest. Enkele inwoners hebben de indruk dat het geld en ondersteuning vanuit de gemeente met name naar grote verenigingen gaat. Kleine verenigingen zijn nauwelijks selfsupporting. Een andere groep geeft aan dat het goed gaat met de Breugelse verenigingen maar dat de overheid wel moet blijven stimuleren. Een enkele vereniging heeft moeite met de aanwas van nieuwe vrijwilligers en leden (bijvoorbeeld de korfbalvereniging). Dit is echter een algemeen maatschappelijk probleem.

16 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

3 Wonen en woonomgeving

3.1 Het aantal en soort woningen
Tabel 6: Woningvoorraad
Jaar Absolute aantallen Geïndexeerd
Breugel Gemeente Breugel Gemeente
2003 1982 6062 100 100
2004 1980 6109 99,9 100,8
2005 1985 6186 100,3 102,0
2006 1985* 6196* 100,3 102,2
2007 1984* 6206* 100,1 102,4

*Dit zijn prognoses
Bron: Sociale Atlas Noord-Brabant
Tabel 7: Huur- en koopsector in Breugel
Jaar Voorraad
huursector
Percentage
huursector
Voorraad
koopsector
Percentage
koopsector
2003 629 31,7 % 1353 68,3 %
2004 611 30,9 % 1369 69,1 %
2005 597 30,1 % 1388 69,9 %
2006 592 29,8 % 1393 70,2 %
2007 586 29,5 % 1398 70,5 %
Ter vergelijking:
2007 gemeente Son en Breugel 25,9 % 74,1 %
2007 Provincie Noord-Brabant 38,2 % 61,8 %
Bron: Sociale Atlas Noord-Brabant
Tabel 8: Percentage huur en koop in 2004 naar wijk Regio's % Huur % Koop
't Eigen en Hoogstraat 43 57
Breugel 19 81
Son en Breugel 28 72
Nederland 47 53
Bron: CBS
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 17
Tabel 9: Gemiddelde waarde woningen in 2006
Regio's Euro
't Eigen en Hoogstraat 202.000
Breugel 306.000
Son en Breugel 276.000
Nederland 201.000
Bron: CBS

3.1.1 Huurwoningen
Een aantal huurcomplexen wordt verhuurd via makelaars. Agrarisch Pensioenfonds/ Meeuws is hier een belangrijke actor. De grootste verhuurder is woningcorporatie Domein.
Van de 586 huurwoningen in Breugel (2007) zijn 332 woningen in het bezit van Domein Wonen. Het gaat daarbij om 300 huurwoningen in 't Eigen en Hoogstraat en 32 huurwoningen in kom Breugel.
Tabel 10: Type woningen Domein per wijk
Type woning per wijk
Betaalbaar
(tot ¤ 499)
Duur
(> ¤ 535)
Totaal
't Eigen en Hoogstraat

- eengezinswoningen

- maisonnettes

- appartementen zonder lift
186

11
60
43
229
11
60
Kom Breugel

- eengezinswoningen

- semi-bungalows
11
21
11
21
Totaal 289 43 332
Bron: Domein
De woningen van Domein zijn overwegend gebouwd tussen 1970 en 1990, zie onderstaande tabel.
Tabel 11: Bouwjaar woningen Domein
Jaar Aantal
1960-1970 25
1970-1980 130
1980-1990 153
1990 e.v. 20
Totaal 332
Bron: Domein
18 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

3.2 Woningtoewijzing
Omdat de gemeente en de diverse particuliere woningverhuurders niet werken met inschrijflijsten is niet bekend hoe hoog de woningbehoefte in Breugel is. Er zijn bij Domein 238 mensen bekend die specifiek hebben aangegeven een huis te zoeken in Breugel. Niet alle ingeschrevenen hebben echter een voorkeur aangegeven. Het kan zijn dat er naast de 238 mensen nog meer liefhebbers zijn voor een woning in Breugel, maar die zijn dus niet als zodanig geregistreerd.
Om in aanmerking te komen voor een woning van Domein is de inschrijfduur bepalend. Enkele doelgroepen krijgen voorrang. Dit betreft asielzoekers, mensen die onder het generaal pardon vallen en mensen met een urgentie.
3.3 Meningen van de inwoners
Er zijn diverse klachten over de woningtoewijzing van huurhuizen door Domein. Er worden diverse voorbeelden genoemd. Veel woningen worden toegewezen aan mensen van buiten de gemeente. Ook seniorenwoningen worden vergeven aan mensen zonder (sociale) binding met Breugel. De inwoners geven aan graag te willen zien dat Domein voorrang geeft bij woningtoewijzing aan de inwoners van Son en Breugel. Nu worden er veel mensen middels een urgentieverklaring geplaatst. Door de geringe doorstroming is de wachttijd op een huurwoning in Breugel circa 5 jaar. De macht van één woningcorporatie moet worden ingeperkt. De inwoners zouden graag zien dat er ook andere woningcorporaties dan alleen Domein worden toegelaten op de huurmarkt in Breugel. Bovendien is opgemerkt dat Domein onzorgvuldig omgaat met cliënteninformatie/gegevens. 3.4 Woonbehoefte 55-plussers
In september 2007 is een onderzoek uitgevoerd naar de woonbehoefte van alle 55-plussers uit de gemeente Son en Breugel (PON, 2008). Maar liefst 834 inwoners van Breugel van 55 jaar of ouder vulden de enquête in. Uit dit onderzoek bleek dat 17 % binnen 5 jaar wil verhuizen. Van deze groep wil 27% verhuizen uit voorzorg voor als zij hulpbehoevend worden. 54% geeft aan niet te willen verhuizen.
Tabel 12: Verhuisgeneigdheid 55-plussers uit Breugel Wil graag verhuizen In Breugel Totaal gemeente
Son en Breugel
Binnen 2 jaar 9 % 7 %
Binnen 5 jaar 8 % 7 %
Niet binnen 5jaar 11 % 10 %
Wil niet verhuizen 54 % 59 %
Weet (nog) niet 18 % 17 %
Bron: Woonbehoefteonderzoek 55-plussers gemeente Son en Breugel, PON 2008 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 19
Tabel 13: Verhuisredenen 55-plussers uit Breugel
Reden om te verhuizen In Breugel Totaal
gemeente
Son en
Breugel
Wil kleinere woning 16% 13%
Wil goedkopere woning 7% 4%
Wil levensloopbestendige woning 13% 11%
Wil geen/kleinere tuin 15% 14%
Wil dichterbij voorzieningen (winkels en dergelijke) wonen 18% 14% Wil dichterbij zorgvoorzieningen wonen 11% 8%
Wil meer ontmoetingsmogelijkheden 4% 4%
Wil betere bereikbaarheid/openbaar vervoer 7% 7%
Wil in buurt vrienden, familie wonen 3% 3%
Uit voorzorg als ik/partner hulpbehoevend wordt 27% 25% Bron: Woonbehoefteonderzoek 55-plussers gemeente Son en Breugel, PON 2008 Tabel 14: Verhuizen binnen eigen wijk 55-plussers uit Breugel Wil in eigen wijk blijven wonen In Breugel Totaal
gemeente
Son en Breugel
Ja 45% 56%
Nee 14% 11%
Weet niet/geen voorkeur 37% 33%
Bron: Woonbehoefteonderzoek 55-plussers gemeente Son en Breugel, PON 2008 De grootste groep wil in de eigen wijk blijven wonen (45%). De belangrijkste reden om in de eigen wijk te willen blijven wonen is omdat men zich er thuis voelt. De belangrijkste reden om juist uit de wijk te verhuizen is omdat men naar een ander type woning wil verhuizen, die niet in de huidige wijk aanwezig is.
20 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Tabel 15: Voorkeur woonlocatie 55-plussers uit Breugel Wil bij voorkeur gaan wonen in: 55-plussers
Breugel
Kom Son (centrum) 56%
Kom Breugel (centrum) 23%
't Eigen 4%
Hoogstraat 4%
Breeakker 3%
De Vloed 3%
Sonniuspark 3%
't Zand 2%
't Harde Ven 1%
Gentiaan 0%
Totaal 100%
Bron: Woonbehoefteonderzoek 55-plussers gemeente Son en Breugel, PON 2008 Tabel 16: Gewenst woningtype 55-plussers uit Breugel Wil bij voorkeur: 55-plussers
Breugel
Seniorenwoning, serviceflat met zorg op afroep 46% Flat/appartement 22%
Woning aangepast voor mensen met beperking 7%
Vrijstaande woning 7%
Twee onder één kapwoning 3%
Rijtjes- of hoekwoning 3%
Verzorgings- of verpleeghuis 1%
Beschermde woonvorm 1%
Anders 10%
Totaal 100%
Bron: Woonbehoefteonderzoek 55-plussers gemeente Son en Breugel, PON 2008 Meer dan de helft van de respondenten van dit onderzoek wil het liefste in de kom van Son wonen. De kom van Breugel wordt door 23% als ideale woonplek gezien. De aanwezigheid van zorgvoorzieningen in Son (en het ontbreken daarvan in Breugel) zou hiervoor een verklaring kunnen zijn. De vraag blijft of meer mensen in Breugel zouden willen blijven wonen als er voldoende voorzieningen zouden zijn.
De voorkeur van bijna de helft van de respondenten gaat uit naar een seniorenwoning met zorg (op afroep). 22% kiest liever voor een flat/appartement. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 21
3.5 Bouwplannen gemeente Son en Breugel
In de Notitie inbreidingslocaties Son en Breugel is een lijst van inbreidingslocaties opgesteld. Het is een momentopname per 31 augustus 2007. In de notitie wordt onderscheid gemaakt tussen harde plannen en zachte plannen. Harde plannen zijn de woningbouwlocaties waarvoor het bestemmingsplantraject al is opgestart of zich in de planfase bevindt. De zachte plannen zijn de locaties die zich in een initiatieffase bevinden. Zachte plannen zijn plannen waarover niet of nauwelijks besluitvorming heeft plaatsgevonden. Externe factoren kunnen nog grote invloed hebben op de doorgang en voortgang ervan.
Tabel 17: Harde bouwplannen in Breugel
Projecten
HARDE
PLANNEN
Aantal
woningen Type woningen
Verwachte
oplevering Fase
Veerstraat 3
dure eengezinskoopwoningen
2008 Uitvoering
Akkerpad
11
2 startersappartementen
9 seniorenwoningen
2009 Definitie en
ontwerp
De Vloed 87 67 tijdelijke woningen
20 tijdelijke
verzorgingsplaatsen
2009
Bron: Gemeente Son en Breugel
Tabel 18.: Zachte bouwplannen in Breugel
Projecten
ZACHTE
PLANNEN
Aantal
woningen Type woningen Status Fase
Breugel-zuid 58 zorgwoningen Toetsen planologische aanvaardbaarheid
Initiatief
Pieter Brueghelplein
2
onbekend onbekend Particulier initiatief, ontwikkelingen liggen stil
Initiatief
Planetenbaan/Ei
nd
onbekend onbekend Locatie is geschikt voor
woningbouw; plan in ijskast
in verband met tijdelijke
huisvesting De Vloed
Initiatief
Bron: Gemeente Son en Breugel
Het initiatief voor de bouw van 58 zorgwoningen in Breugel-Zuid is tijdelijk in de ijskast geplaatst in verband met de tijdelijke huisvesting van de Vloed. In het bestemmingsplan 'Kom Breugel 2000' is sprake van restcapaciteit. Het gaat om onbenutte bouwlocaties waar op grond van het bestemmingsplan woningen kunnen worden gebouwd. Op deze locaties is rechtstreeks woningbouw mogelijk Het gaat daarbij om:

- Beemdstraat naast nummer 26

- Pieter Brueghelplein 4 (extra woning bij woonboerderij/rundveebedrijf) 22 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
3.6 Inwoning
Het gemeentelijk (planologisch) beleid van de gemeente Son en Breugel is erop gericht om bij woningen in ruime mate mogelijkheden te bieden voor het realiseren van aan- en bijgebouwen. Op verzoek wordt ook inwoning toegestaan van kinderen bij ouders of omgekeerd. Als gebruikelijke voorwaarde wordt daarbij dan wel bepaald dat de woning wel het karakter als één woning dient te behouden. Het criterium hierbij is dat er geen duidelijk herkenbare afzonderlijke woningen mogen ontstaan die vervolgens, na beëindiging van de mantelzorgrelatie, apart kunnen worden bewoond. (Verankeringsrapport ouderenproof, 2006)
3.7 Meningen van de inwoners
Het woningbestand is gevarieerd. Er zou een beter evenwicht mogen komen in sociale huur en koop. Ook is meer doorstroming gewenst. Er is voldoende woonruimte voor gezinnen met kinderen. Het dorpskarakter in woningbouw is belangrijk.
Er zijn echter onvoldoende geschikte woningen voor ouderen en ook voor jongeren die zelfstandig willen gaan wonen. Jongeren een kans geven in Breugel te blijven wonen verhoogt de dynamiek in Breugel. Ouderen die nu een gelijkvloerse woning willen, worden gedwongen naar Son te verhuizen. Daarom zouden nieuwe betaalbare 'eenpersoonswoningen' moeten worden gebouwd, die geschikt en betaalbaar zijn voor jong en oud. Kritisch moet worden bekeken of momenteel de eenpersoonswoningen worden bewoond door de juiste doelgroep. Zo niet, dan moet gestimuleerd worden dat deze scheefgroei wordt rechtgetrokken. Ook is er veel behoefte aan seniorenwoningen met zorgvoorzieningen. Prinsenhof in Lieshout wordt hierbij als voorbeeld genoemd. Een enkele groep heeft behoefte aan meer tweekappers in Breugel.
Huur en koop, appartementen en grondgebonden woningen zijn allen wenselijk, maar geen hoogbouw. Ook schuurtjes aan de voorzijde van woningen worden slecht gewaardeerd. Openheid is belangrijk. Een nieuw plan voor Cerespad is wenselijk.
Als mogelijke bouwlocaties noemen de inwoners: Breugeleind, Akkerpad, 't Keske, Veerstraat/achter van Eck, het begin van de Veerstraat (maisveld tussen Dommel en eerste woningen Veerstraat), achter P. Brueghelplein (boerderij van de Ven), Bonkelaar, Petrus Canissiusschool, Stoklandschool (Stoklandschool en Regenboogschool samen in leerplein op locatie Regenboogschool), 't Eind/Planetenlaan en grond Maasakkers. Sommigen noemen de Bonkelaar of de Genovevastraat (herontwikkeling van de huidige (verouderde) seniorenwoningen en het terrein van de Petrus Canissiusschool) als ideale bouwlocatie voor zorgwoningen, maar anderen pleiten voor de bouw van woningen met zorg in de nabijheid van de supermarkt, bijvoorbeeld in het bosje achter de Bongerd. 't Eind/Planetenlaan zou meer mogelijkheden bieden voor starters. Ook wordt gepleit voor gemengde gemeenschappen. Door ouderen en jongeren samen met elkaar te laten wonen worden de mogelijkheden voor burenhulp verruimd. Jongeren kunnen de ouderen hulp bieden, terwijl de ouderen kunnen oppassen op de kinderen van de jonge gezinnen.
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 23
Een groep gaf tijdens de 1e discussiebijeenkomst aan het buitengebied ten zuiden van 't Eind als mogelijke bouwlocatie te zien. Anderen pleitten juist voor het handhaven van het buitengebied van Breugel. Ook in de kern zelf moet voldoende groene ruimte blijven en de huidige speelgelegenheden moeten worden gehandhaafd. Een mogelijke inbreidingslocatie die wordt genoemd is het bos aan de Kometenlaan. Hier zou geen nieuwe woonwijk moeten verrijzen, maar gedeeltelijke bebouwing zou mogelijk kunnen zijn. Een andere groep ziet bouwmogelijkheden over de gehele lengte van de Van den Elsenstraat (lintbebouwing). Hier staan veel boerderijen die niet meer in bedrijf zijn. Ook boerderijsplitsing kan hier een oplossing bieden. Als er gebouwd wordt aan de rand van het buitengebied dient het uitsluitend te gaan om laagbouw en nieuwbouw in klassieke stijl (zoals de drie huizen bij 't Veer).
Wanneer de fabriek van Van Eck weggaat en de tijdelijke situatie van de Vloed wordt opgeheven kan op die locatie lage woningbouw worden gerealiseerd waardoor een natuurlijk overgang ontstaat van het dorp naar het buitengebied.
Ook wensen meerdere inwoners herontwikkeling van het terrein van Caris aan de St. Hubertuslaan/v/d Elsenstraat tot woonruimte zoals bij Piet Heinstaete. De voorkeur gaat dan uit naar op de begane grond commerciële ruimten en eventueel een parkeergarage.
3.8 Woonomgeving en openbare ruimte
In het onderzoek naar de leefbaarheid en veiligheid in Son en Breugel (gemeente Son en Breugel, januari 2005) hebben de respondenten cijfers gegeven voor de eigen woning en voor de woonomgeving. Over het algemeen is men in alle wijken zeer tevreden over de eigen woning en de woonomgeving. In alle wijken zijn de cijfers voor de eigen woning en de woonomgeving gestegen ten opzichte van 1998. Met uitzondering van Hoogstraat, waar het cijfer voor de woonomgeving gelijk gebleven is. Tabel 19: Rapportcijfers 1998 en 2004
't Eigen Hoogstraat Kom Breugel
1998 2004 1998 2004 1998 2004
Eigen woning 7,6 7,9 7,7 8,0 7,9 8,0
woonomgeving 7,4 7,5 7,3 7,3 7,4 7,5
Bron: Onderzoek Leefbaarheid en veiligheid (gemeente Son en Breugel, 2005) Er zijn nog enkele opvallende resultaten te noemen. 44% van de inwoners van 't Eigen is tevreden over voorzieningen voor minder validen. Van alle buurten is kom Breugel het minst tevreden over de voorzieningen voor ouderen. Ook zijn zij het minst tevreden over de nabijheid van glasbakken. In Hoogstraat is men meer dan in andere wijken tevreden over de straatverlichting. Dit geldt ook voor de voorzieningen voor minder validen. 24 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Tabel 20: Voornaamste buurtproblemen (januari 2005) 't Eigen Hoogstraat Kom Breugel
Te hard rijden/verkeersveiligheid
Te hard rijden/verkeersveiligheid
Te hard rijden/verkeersveiligheid
Te weinig onderhoud van
groenvoorzieningen/open
bare ruimte
Te weinig onderhoud van
groenvoorzieningen/open
bare ruimte
Te weinig onderhoud van
groenvoorzieningen/open
bare ruimte
Overlast hangjongeren Overlast hangjongeren Overlast hangjongeren Parkeerproblemen Parkeerproblemen
Hondenpoep Hondenpoep Hondenpoep
Te weinig of geen goede
speelvoorzieningen
Te weinig straatverlichting
Te weinig straatverlichting
Criminaliteit (vernieling
auto's en diefstal)
Criminaliteit (woninginbraken,
autodiefstal en
dealen)
Bron: Onderzoek Leefbaarheid en veiligheid (gemeente Son en Breugel, 2005) In alle wijken van Breugel blijken de verkeersveiligheid, het onderhoud van de openbare ruimte, overlast van hangjongeren en hondenpoep als problematisch ervaren te worden. In 't Eigen en Hoogstraat worden daarnaast ook parkeerproblemen, straatverlichting en criminaliteit als ergernis in de buurt genoemd.
3.9 Meningen van de inwoners
De inrichting van het plein bij Em-té is een doorn in het oog van alle inwoners. De gele banken zijn heet in de zomer, koud in de winter en zijn verroest. De afvalbakken (bij Em-té) moeten vaker worden geleegd. De brievenbussen in Breugel staan slecht verspreid door het dorp. Op sommige plaatsen staan er geen en op de plaatsen waar ze wel staan , staan ze te dicht bij elkaar.
Hondenpoep en paardenpoep is ook in Breugel een grote bron van ergernis. Als oplossing wijzen de inwoners naar de afvalbakken voor hondenpoep in bijvoorbeeld de gemeenten Veldhoven en Valkenswaard. Honden moeten aan de lijn en de eigenaar is verplicht een schepje met zakje zij zich te hebben. Ook paardrijders zijn verplicht de uitwerpselen op te ruimen. Zo niet, dan moeten ze een bekeuring krijgen.
Ook klagen veel inwoners over zwerfvuil (met name wordt het bosje achter de Bongerd genoemd), het achterstallig onderhoud van het openbaar groen en trottoirs die omhoog komen door boomwortels en dergelijke. De trottoirs zijn zeer slecht begaanbaar voor mensen met een rollator, kinderwagens en rolstoelen. In de wijk Hoogstraat zijn de stoepen gelijk aan de straat. Door parkeergebrek worden stoepen als parkeerplaats gebruikt en moeten voetgangers over straat lopen.
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 25
Groenstroken die niet meer goed zijn , moeten opnieuw worden aangeplant, waarbij voldoende aandacht moet zijn voor een goede plantenkeuze. Er is veel kritiek over het onderhoud van voortuinen. Mensen zijn zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop ze met hun tuin omgaan, maar de slechte uitstraling van de tuinen en de geparkeerde auto's in de voortuinen geven een verpauperde indruk.
3.10 Veiligheid
Tabel 21: Aangifte van incidenten in Breugel
Breugel 2005 2006 2007
Aangifte opgenomen
't Eigen 75 63 54
Buitengebied Breugel 1 7 7
Centrum Breugel 33 44 36
Hoogstraat 40 49 63
Totaal Breugel 149 163 162
Totaal Son en Breugel 900 829 691
Incidenten
't Eigen 357 328 309
Buitengebied Breugel 62 82 70
Centrum Breugel 181 170 179
Hoogstraat 257 297 342
Totaal Breugel 857 877 900
Totaal Son en Breugel 4281 4033 4029
Internet aangifte
't Eigen 28 19 20
Centrum Breugel 5 15 11
Hoogstraat 11 18 26
Totaal Breugel 44 52 57
Totaal Son en Breugel 178 194 205
Misdrijven
't Eigen 80 76 54
Buitengebied Breugel 2 9 8
Centrum Breugel 37 52 41
Hoogstraat 42 56 69
Totaal Breugel 161 193 172
Totaal Son en Breugel 985 934 761
Bron: Politie Brabant-Zuidoost
26 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Tabel 22: Aangifte van incidenten in Breugel
2004 2005 2006 2007
Diefstal uit motorvoertuigen
't Eigen 29 25 20 0
Buitengebied Breugel 0 0 2 0
Centrum Breugel 10 11 12 4
Hoogstraat 15 9 14 10
Totaal Breugel 54 45 48 14
Totaal Son en Breugel 227 183 143 88
Diefstal van motorvoertuigen
't Eigen 4 3 0 1
Centrum Breugel 2 3 0 1
Hoogstraat 1 1 3 4
Totaal Breugel 7 7 3 6
Totaal Son en Breugel 31 24 15 27
Diefstal van (brom/snor)fietsen
't Eigen 11 10 2 3
Buitengebied Breugel 1 0 0 0
Centrum Breugel 3 2 1 3
Hoogstraat 6 7 5 0
Totaal Breugel 21 19 8 6
Totaal Son en Breugel 112 107 82 50
Diefstal/inbraak woning
't Eigen 12 4 5 8
Buitengebied Breugel 2 0 0 0
Centrum Breugel 7 3 7 5
Hoogstraat 6 4 3 9
Totaal Breugel 27 11 15 22
Totaal Son en Breugel 75 75 59 48
Diefstal box/garage/tuin
't Eigen 1 2 2 2
Buitengebied Breugel 1 0 1 3
Centrum Breugel 1 1 0 4
Hoogstraat 1 1 2 2
Totaal Breugel 4 4 5 11
Totaal Son en Breugel 11 19 15 15
Zedenmisdrijf
Centrum Breugel 0 0 1 0
Hoogstraat 1 0 0 1
Totaal Breugel 1 0 1 1
Totaal Son en Breugel 3 2 6 3
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 27
2004 2005 2006 2007
Bedreiging
't Eigen 1 0 1 2
Centrum Breugel 1 3 0 1
Hoogstraat 1 3 3 0
Totaal Breugel 3 6 4 3
Totaal Son en Breugel 20 16 13 12
Mishandeling
't Eigen 3 5 4 1
Centrum Breugel 0 1 1 5
Hoogstraat 1 0 4 2
Totaal Breugel 4 6 9 7
Totaal Son en Breugel 25 26 36 41
Straatroof
Centrum Breugel 0 0 0 1
Totaal Son en Breugel 2 4 5 6
Overval
Totaal Son en Breugel 1 2 1 1
Bron: Politie Brabant-Zuidoost
3.11 Veiligheidsbeleving
In 1998 en 2004 hebben de inwoners van Breugel in een enquête kunnen aangeven wat zij vinden van de veiligheid in Breugel (Gemeente Son en Breugel, januari 2005). De opvallendste resultaten worden hieronder weergegeven. 't Eigen komt qua veiligheid minder goed naar voren. De wijk scoort op veel meer punten slechter dan de rest en laat ook ten opzichte van 1998 op meer punten een achteruitgang zijn.
Het percentage respondenten dat slachtoffer is geworden van autocriminaliteit en vernielingen is het hoogst in 't Eigen. Ook is daar de perceptie van vermogensdelicten en dreiging het hoogst. De inwoners van 't Eigen geven relatief een hoge score voor verloedering en hebben een relatief lagere toekomstverwachting dat de buurt in de toekomst beter wordt. In Hoogstraat zijn de onveiligheidsgevoelens in 2004 toegenomen ten opzichte van 1998. De inwoners van Hoogstraat geven bovendien een hoge score voor verloedering en zijn relatief minder gehecht aan hun buurt en aan de gemeente Son en Breugel, dan in andere wijken het geval is. In kom Breugel voelt een relatief hoog percentage zich onveilig en heeft een relatief laag percentage van de bevolking de verwachting dat de gemeente vooruit zal gaan.
28 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
3.12 Meningen van de inwoners
De inwoners maken zich ernstige zorgen over de veiligheid in verband met de vele auto's die de afgelopen tijd langs de doorgaande wegen worden gestolen (Veerstraat en omstreken). Preventie kan worden versterkt door meer bekendheid te geven aan mogelijkheden zoals SMS-alert.
De parkeerkuilen, het fietspad langs het hertenkamp (Dommelpas) en het fietspad in de Kometenlaan en de Boogshutterlaan geven de inwoners een onveilig gevoel. Ook veel mensen lopen niet graag langs de diverse hangplekken in Breugel. Als voorbeeld worden genoemd de hangplek/sportveldje aan de Beemdstraat, de Planetenlaan en achter de Bongerd. Sommige inwoners pleiten voor een oplossing met het plaatsen van camera's. Ook bestaat er een onveilig gevoel bij de inwoners vanwege de te lange aanrijdtijd van de brandweer. De inwoners pleiten dan ook met klem voor een bespoediging van het definitieve plan voor de brandweerkazerne. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 29

4 Ruimtelijke structuur, natuur en recreatie

4.1 Natuur en recreatie
Breugel is gelegen in het Dommeldal. Ten noorden is een dekzandgebied met verspreide naaldbosjes: Mosbulten en Zwijnsbergen. Ten zuiden van Breugel liggen beemden en akkers.
De Breugelse Beemden is een gebied met broekbossen in en bij het dal van de Dommel. Het wordt beheerd door het Brabants Landschap. De gemeente heeft een fiets- en wandelpadennetwerk aangelegd. 4.2 Cultuurhistorie
Tabel 23: Monumenten in Breugel
Gemeentelijke monumenten Straat
R.K. Sint Genovevakerk met toren St. Genovevastraat Pastorie Breugel St. Genovevastraat
Gedenkteken Pieter Brueghel Pieter Brueghelplein
Bron: Gemeentegids Son en Breugel 2006/2007
De provincie Noord-Brabant heeft de digitale atlas revitalisering landelijk gebied (RLG) ontwikkeld. Hierin worden gebiedseigenschappen zichtbaar gemaakt.
30 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
In onderstaande kaart worden de historische gebieden en lijnen rond Breugel weergegeven. Het gebied ten oosten, zuiden en noordwesten van Breugel is aangemerkt als waardevol historische gebied.
Ook laat deze kaart zien dat de St. Hubertusstraat, Van den Elsenstraat en fietspad 't Hoogstraat een redelijke hoge historische waardering gekregen hebben. Ook in het buitengebied zijn verschillende wegen aangeduid als historisch interessant.
4.3 Meningen van de inwoners
Afval
Het is bij veel inwoners onduidelijk dat 1x per kwartaal op afroep grof vuil kan worden aangeboden aan straat. De richtlijnen voor het aanbieden van afval en oud papier zijn onduidelijk. In de zomer geven de inwoners de voorkeur aan het wekelijks ophalen van de grijze afvalbakken. Soms zijn de kliko's te klein. Een extra container voor restafval is dan wenselijk. Onderhoud
Het onderhoud van het groen in Breugel en het buitengebied laat wel eens te wensen over. Er is veel zwerfafval in het buitengebied. Dode bomen worden op 1 meter hoogte afgezaagd en niet weggehaald. Meer bankjes met afvalbakken en in de herfst bladerbakken in Breugel zijn gewenst. Veel inwoners wijzen er bovendien op dat de gemeentelijke prullenbakken en ook de textielen glascontainers vaker moeten worden leeggemaakt.
Als de veegwagens in Breugel komen, moet dat vooraf in de media worden aangekondigd. In de smalle straten (bijvoorbeeld Zagerstraat, Verwerstraat, Brouwerstraat) kan de veegwagen nu vaak niet vegen vanwege de vele geparkeerde auto's.
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 31
Natuur
Er zijn veel mooie groene plekken in Breugel (Dommelpas, Piet Heinlaan, park Hoogstraat) Deze plekken moeten behouden blijven. De inwoners zijn ook zeer te spreken over het buitengebied van Breugel. Sonse Bergen, Vressel, Mosbulten, Kuilen, Keske en Olen zijn prachtige gebieden. Er wordt echter veel te weinig gebruik gemaakt van deze prachtige omgeving. Er moeten meer verbindingen worden gelegd tussen de diverse natuurgebieden en het buitengebied moet meer gepromoot worden door de aanleg van routes en paden. Vanuit het Vroonhovenparkje richting Breugel ten zuiden van de Veerstraat zou een schitterende wandelroute kunnen worden aangelegd. Dit wandelpad komt uit bij de tijdelijke huisvesting van zorgcentrum de Vloed, voor wie dit wandelpad ook goede mogelijkheden biedt. Ook vanuit Son naar de Mosbulten kunnen mooie fiets- en wandelpaden met parkeervoorzieningen worden aangelegd. De Dommel moet in zijn algemeenheid beter worden benut door meer openheid. Het is een prachtig gebied, maar het ligt veel te verscholen.
Cultuurhistorie
De gemeentelijke monumenten zoals de kerk en oude pastorie zijn waardevolle panden en moeten zeker bewaard blijven. Maar ook de 'snijder' en de Smidse moeten in ere worden gehouden.
Dorpshart
In Breugel ontbreekt een herkenbaar dorpshart. Het is niet echt duidelijk waar de dorpskern van Breugel is gelegen. Van oudsher is het Pieter Brueghelplein het dorpscentrum, maar qua ligging ten opzichte van de woonwijken en de aanwezigheid van voorzieningen kan ook de omgeving van de Em-té, de Bongerd en de Boerderij als dorpscentrum worden aangewezen. Meerdere inwoners zijn van mening dat een dorpskern niet mag ontbreken. Het moet een plek in Breugel zijn waar op natuurlijke wijze ontmoeting tussen de inwoners plaatsvindt en dat aantrekkelijk is voor ondernemers, om zich er te vestigen.
Als oplossing zien de inwoners het bundelen van de Boerderij, de Bongerd en Em-té, tot centrum. De parkeerplaastsen worden verplaatst naar de buitenzijde van de Em-té, de Bongerd en de Boerderij, zodat er tussen deze voorzieningen een plein ontstaat van waaruit de diverse voorzieningen toegankelijk kunnen worden gemaakt. Door dit plein een gezellige uitstraling te geven (terrasje, groen, bankjes, et cetera) worden sociale contacten gestimuleerd en ontstaat een aantrekkelijke omgeving voor zowel bewoners, bezoekers als (eventuele nieuwe) ondernemers.
Het Pieter Brueghelplein moet aantrekkelijk blijven voor dorpse evenementen en festiviteiten (onder andaere 't Breugels festijn) 32 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

5 Voorzieningen

5.1 Aanwezige voorzieningen
Tabel 24: Voorzieningen in Breugel
Winkels
Dagelijkse
boodschappen
Em-té
Viskraam (wekelijks)
Groentekraam (wekelijks)
Kaaskraam (wekelijks)
Bezorgbakker van den Boogaard
Bakker Bekkers
Slager Vink
Diverse boerderijwinkeltjes
Onderwijs Nutbasisschool De Krommen Hoek
Openbare basisschool De Regenboog
R.K. Basisschool de Stokland
Sociaal-cultureel De Boerderij
R.K. Parochie Sint Genoveva
Voormalige Petrus Canisiusschool
D'n Bouw
Medisch Lloyds Apotheek Breugel
Fysiotherapie van Kesteren/Brouwer/van Heijst
Sport Sporthal De Bongerd
Sportpark Pieter Brueghel (7 tennisbanen, 1 korfbal- en 1 handbalveld) Trim- en Boksschool Xhofleer
Recreatie en
toerisme
Solexverhuur Toontje Vos
Hertenkamp
Volière
Horeca Gertruda Hoeve
Restaria Pieter Bruegel
Eethuis Asya
Zakelijke
dienstverlening
Boerenbond
Fietswinkel
Kapsalon De Knipperij
Haarmode Hannie
Autoparts Son Automaterialen
Nordic official Auto dealer
Autodealer van de Brand
Swinkels Automobielbedrijf
Nap Autobedrijf
Kinderkleding
Assurantiekantoor Bevers
Dierenpension en bruidsalon De Brug
Overige Telefooncel Van Gentlaan
Pinautomaat
Bron: Gemeentegids Son en Breugel 2006/2007, klankbordgroep PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 33
5.2 Meningen van inwoners
Algemeen
Over het algemeen zijn de inwoners tevreden over het voorzieningenniveau in Breugel. Winkels/voorzieningen zoals de Em-té, de bakker, de Boerenbond en de pinautomaat zijn zeer waardevol. Het is belangrijk om de huidige voorzieningen ten minste te behouden. De huidige supermarkt en de ruimte eromheen heeft echter geen uitstraling.
De inwoners zien liever wat meer winkeltjes maar beseffen ook dat dat waarschijnlijk niet haalbaar is. Een bank, postkantoor, slager, drogist, huisarts, tandarts, benzinepomp, fourniturenzaak en een café/zaalaccommodatie voor feesten, partijen en koffietafels, zoals café 't Veer, worden als gemis ervaren. Men zou graag zien dat de Bonkelaar zou worden gerenoveerd met een feestzaal erbij, die ook met de carnaval gebruikt kan worden. Ook een kleinschalig dorpscafé met terras zou fijn zijn, met name een café waar ook de jongeren zich thuis voelen. Ook kunnen de Bongerd en de Boerderij een centraal voorzieningencomplex worden, waar ruimte is voor feesten en partijen en een café.
Andere voorzieningen die gewenst zijn, zijn een openbaar, betaalbaar zwembad, een ouderensoos of Breugelse koffiekamer, waar iedereen terecht kan voor een kopje koffie, en een sport-in. Verder is er behoefte aan meer oefenruimte voor koren. Hiervoor wordt als oplossing uitbreiding van d'n bouw genoemd.
Handbalvereniging Apollo heeft geen kleedruimte. Mogelijk kunnen zij gebruik maken van de accommodatie van de korfbalvereniging. De pinautomaat moet op een veilige en overdekte plek worden geplaatst. De volière en de ruimte eromheen moeten worden heringericht en het zou leuk zijn als het hertenkamp zou worden uitgebreid met een kinderboerderij en in de winter een ijsbaan op het grasveld.
Jeu de boules/handboogaccommodatie
Een accommodatie voor de handboogvereniging en een overdekte jeu de boulesbaan staat bij veel inwoners van Breugel bovenaan op het wensenlijstje. Handboogvereniging Pieter Brueghel, de oudste sportvereniging van Breugel zit sinds de sluiting van De Bonkelaar 11 jaar geleden, zonder eigen accommodatie. Zij moeten nu noodgedwongen al jarenlang uitwijken naar accommodaties in omliggende gemeenten. Enkele jaren hebben zij als gastvereniging geschoten in Nijnsel. Vijf jaar geleden konden zij gebruik maken van 't Veer. In deze periode groeide de club sterk tot 35 leden waarvan 15 jeugdleden. Na sluiting van 't Veer maakte de handboogclub tijdelijk gebruik van de oude timmerfabriek van Van Eck en sinds begin 2007 is de vereniging weer terug in Nijnsel. Steeds meer leden haken af. Oudere schutters zoeken hun heil bij andere verenigingen en veel jeugdleden stoppen omdat zij niet zelfstandig op de fiets naar Nijnsel mogen. Met een blijvende accommodatie in Breugel kan de handboogvereniging veel betekenen voor zowel jongeren, volwassenen, als ouderen. Bovendien beschikt de handboogverenging over gediplomeerde trainers, die ook mensen met een handicap kunnen begeleiden. 34 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Er zijn vier jeu de boulesclubs in Breugel. Zij hebben momenteel gezamenlijk de beschikking over 2 buitenbanen bij De Boerderij, die een groot deel van de week in gebruik zijn. Voor een deel gaat het om recreatief boulen, maar in 2007 is jeu de boules officieel erkend als topsport en ook in Breugel wordt de sport (ook op hoog niveau) binnen een officiële competitie bedreven. In de winterperiode moet worden uitgeweken naar de buurgemeenten St. Oedenrode, Best of Geldrop. De sport is sterk in opmars en bevordert in sterke mate de fysieke en sociale activiteit van met name de ouderen in Breugel. Een binnenbaan in Breugel biedt ook mogelijkheden voor ontmoeting en beweging van de ouderen in de winterperiode.
Als oplossing zien de inwoners een gezamenlijke accommodatie voor de jeu de boules en de handboogvereniging die zij eventueel in zelfwerkzaamheid willen realiseren. Als mogelijkheid worden genoemd een ruimte achter De Bongerd, een aanbouw bij de boerderij of een nieuwe accommodatie op de plek van de Bonkelaar. Hierbij is ook een combinatie mogelijk met andere verenigingen, die op zoek zijn naar een accommodatie, zoals bijvoorbeeld een jeugdhonk, de heemkunde of het Catharinegilde.
5.3 Bibliotheek/bibliobus
Er is geen bibliotheekvoorziening in Breugel. De bibliotheek van Son en Breugel is gevestigd in Son.
5.4 Verenigingengebouw De Boerderij
De Boerderij is een gebouw waar veel verenigingen gebruik van maken. De Boerderij bestaat uit meerdere ruimten. Op de begane grond bevinden zich vier gebruiksruimten, een keuken, kantoor en toiletten. Op de 1ste verdieping zijn vier gebruiksruimten aanwezig en een technische ruimte. De zaaltjes op de 1ste verdieping worden voornamelijk gebruikt voor kunstzinnige vorming.
De gemeente is eigenaar van de Boerderij. Vereniging de Boerderij beheert het gebouw. Zij betaalt geen huurkosten aan de gemeente. Vereniging de Boerderij heeft een unieke beheersstructuur: alle gebruikers van de Boerderij zijn lid van Vereniging de Boerderij. In totaal telt Vereniging de Boerderij zo'n 750 leden. Vereniging De Boerderij wordt bestuurd door 4 bestuursleden. Zij worden ondersteund door zo'n 15 vaste vrijwilligers. De dagelijkse beheerder en schoonmaakster ontvangen een vrijwilligersvergoeding. De verenigingen die een ruimte in de Boerderij huren, krijgen een geautomatiseerde sleutel die alleen werkt op de gereserveerde tijd. De huurders zorgen zelf voor koffie en wassen zelf de kopjes af. De rekening van de genuttigde consumpties worden tezamen met de zaalhuur na afloop van de activiteit voldaan, door het bedrag (zelf bijhouden) in de daarvoor bestemde bus te deponeren.
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 35
Er zijn veel verenigingen die gebruik maken van de ruimtes in de Boerderij. De Boerderij heeft een volle bezetting. Om tegemoet te komen aan de wensen van de verenigingen in Breugel is een verzoek om uitbreiding van het gebouw bij de gemeente ingediend.
Tabel 25: Vaste wekelijkse bezetting van De Boerderij Morgen Middag Avond
Maandag 9.00-12.00 Doe het Zelf
9.00-10.00 Hatha-Yoga
10.30-11.45 Dru-Yoga
13.30-16.30 'Ons Clubke'
13.30-16.00
13.30-14.30 Hatha-yoga
portretgroep
14.00-16.30 Schaakclub
15.30-16.30 Seniorenyoga
16.00-19.30 Avanti
15.30-20.00 Gitaarles
19.00-22.00 Breugelse schilderschool
20.00-22.15 'Een van zin'
18.45-19.30 Universele energie
18.45-19.45 Hatha-Yoga
20.15-21.15 Hatha-Yoga
19.45-22.15 Mandalatekenen

1x per maand
Dinsdag 9.30-10.45 Dru-Yoga
9.30-12.00 Retouche
9.30-11.00 Inloopochtend
13.30-15.30 Sieserolle
13.30-15.30 Quilt Quebbels
(even weken)
13.30-15.30 Line-dance
13.00-16.30 Sonse Joffers
13.30-16.30 Passepartout
16.00-19.00 DéDé dans
16.00-20.00 Gitaarles
18.45-19.30 Universele energie
18.45-19.45 Hatha-Yoga
20.15-21.15 Hatha-Yoga
19.00-22.00 Stil & Leven
19.00-20.00 DéDé volw.
20.30-22.00 't Zingt
20.00-22.30 Schilderen Andrea
Woensdag 9.00-10.15 Hatha-Yoga
9.00-12.00 Woensdagmorgenschilders
9.30-12.00 Kleiclub
9.30-11.30 Origami 1x per
maand
13.00-17.00 De Vijf
13.30-16.30 La ferme boel
15.00-19.00 DéDé dans
13.00-15.30 Tekenen voor
kinderen
17.00-18.30 Vioolles
18.45-19.30 Universele energie
18.45-19.45 Dru-Yoga
20.00-21.00 Dru-Yoga
19.00-22.00 De botte kwast
19.00-22.00 La ferme boel
19.45-21.30 Rawazzi (oneven
weken)
19.45-21.30 Accordeonorkest
(even weken)
20.00-22.00 Mandalatekenen

1x per 14 dagen
Donderdag 9.00-13.00 Donderdagschilders
9.00-12.15 Domotek
9.30-12.00 Kleiclub
9.30-12.00 Helende dans

1x per maand

13.45- 14.45 Tai Chi Qi Gong

16.00-22.00 Avanti

15.45-18.00 Kinderyoga

15.30-20.00 Gitaarles

18.45-19.30 Universele energie

19.00-22.00 Kop- en figuurtekenen

16.00-22.00 Avanti
Vrijdag 9.00-13.00 Atelier 't is kleur

10.00-12.00 Sieserolle

13.30-15.00 't Rolt

13.30-16.30 Bont & blauw

13.30-16.30 Schildercursus1x
per maand

16.00-20.00 DéDé dans

18.45-19.30 Universele energie

19.45-22.00 Meditatie (1x per
maand)

36 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Morgen Middag Avond
Zaterdag 9.00-15.00 Met Verve (1x per
maand)

9.30-11.30 Ybalatja (mandalatekenen)

1x per 2 weken

10.00-16.00 Dieptemeditatie

1x per 2 weken

10.00-16.00 Familievoorstellingen

1x per maand

20.30-00.00 Plein Public (1x per
maand)
Zondag 9.45-12.00 Meditatie (1x per
maand)

10.00-11.30 Pencak silat

11.00-15.00 La ferme boel

15.00-17.30 Speelman op het
dak (1x per maand)

20.30-23.00 Beaver Creek
Dancers
Bron: Vereniging de Boerderij
Tabel 26: Gebruikers van De Boerderij
Schilderzolder Dagdeel/bezetting
Portretgroep wekelijks maandagmiddag
Breugelse schilderschool wekelijks maandagavond
Aquarelgroep 'Retouche' wekelijks dinsdagochtend
Workshops druppen/keltisch tekenen 2x per jaar
Sonse Joffers wekelijks dinsdagmiddag
Stil & Leven wekelijks dinsdagavond
Woensdagmorgenschilders wekelijks woensdagochtend
Schildersgroep "de Vijf" wekelijks woensdagmiddag
Schildersclub De Botte Kwast wekelijks woensdagavond Donderdagschilders wekelijks donderdagochtend
Kop- en figuurtekenen wekelijks donderdagavond
Bont en Blauw wekelijks vrijdagmiddag
Atelier 't is kleur' wekelijks vrijdagochtend
Schildersgroep 'met Verve' 1x per maand, zaterdags (9.00-15.00) Cursus intuïtief schilderen 1x per maand vrijdagmiddag2
2 Schilderzolder, bont en blauw gaat dan naar kleiatelier PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 37
De Loods Dagdeel/bezetting
Avanti showballet wekelijks ma-middag/avond en do-middag/avond Yoga voor senioren wekelijks maandagmiddag
DéDé Dansballet 3x per week (di-, wo- en vr-middag/avond) DéDé Dansballet voor volwassenen wekelijks dinsdagavond Inloopochtend kruisvereniging wekelijks dinsdagochtend Zangvereniging 'Een van zin' wekelijks maandagavond Inloop ochtend wekelijks dinsdagmorgen
'T zINGT wekelijks dinsdagavond
De speelman op het dak 1x per maand zondagmiddag
Helende dans 1x per maand donderdagochtend
Tai Chi wekelijks donderdagmiddag
Accordeonorkest 1x per 2 weken woensdagavond
Smartlappenkoor Rawazzi 1x per 2 weken woensdagavond Beaver Creek Dancers wekelijks zondagavond
Line-dance KVO Breugel wekelijks dinsdagmiddag (oktober-april) Pencak Silat wekelijks zondagochtend
Plein Public 1x per maand zaterdagavond
Kerstdansochtend 1x per jaar donderdagochtend
Poëzie en dans 2x per jaar zaterdag ochtend
Cursus Helende dans 5x per jaar donderdagochtend
De Deel Dagdeel/bezetting
Domotek wekelijks donderdagochtend
Beheersvergadering De Boerderij maandelijks donderdagavond Vergaderingen Oranjecomité De Boerderij donderdagavond 6x per jaar Jeu de boules 'la ferme boel' wekelijks zo-ochtend/middag en wo-middag/avond Jeu de boules club 'Sieserolle' wekelijks dinsdagmiddag en vrijdagochtend Bijeenkomsten De Zonnebloem onregelmatig
Jeu de boulesclub 'Ons clubke' (KBO-Son) wekelijks maandagmiddag Jeu de boulesclub ''t Rolt' (KBO-Breugel) wekelijks vrijdagmiddag Muziekmiddag 1x per maand zondagmiddag
Bijeenkomsten PvdA onregelmatig
Wijkschoonmaak actie 1x per jaar
Bijeenkomsten Buurtvereniging Orionlaan onregelmatig Stembureau als er verkiezingen zijn
Bijeenkomsten Pax Kinderhulp 2x per jaar
De opkamer Dagdeel/bezetting
Schaakclub 'en Passant' wekelijks maandagmiddag
Universele energie dagelijks vooravond
Quiltquebbels even weken dinsdagmiddag
GGD circa 1x per 2 weken, ma-middag, do-ochtend/middag Cursus Origami 1 x per maand woensdagochtend
Quilt Quebbels 1x per 2 weken dinsdagmiddag
Origami 1x per maand woensdagochtend
Vergadering Avanti maandelijks dinsdagavond

38 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Bestuur Boerderij maandelijks donderdagavond
Vergaderingen Buurtbeheer 6x per jaar
De tuinkamer Dagdeel/bezetting
Kleedruimte voor DéDé dans 3x per week (di-, wo- en vr-middag/avond) Kleedruimte voor Avanti wekelijks ma-middag/avond en do-middag/avond GGD-schoolarts ma-ochtend, do-ochtend/middag 1x per 2 weken Workshop vilten 5x per jaar donderdagochtend + middag De zonnekamer Dagdeel/bezetting
Yoga voor kinderen Wekelijks donderdagmiddag
Meditatie 1x per maand op zondagochtend

1x per maand op vrijdagavond
Tai Chi Qi Gong Wekelijks donderdagmiddag
Yoga Wekelijks ma-, di-, wo- en do-ochtend, ma-middag, ma- en wo-avond
Klei-atelier Dagdeel/bezetting
Kleiclub I en II wekelijks woensdag en donderdagochtend Ybalatja, mandalatekengroep 1x per 2 weken
Mandala tekenen maandagavond maandelijks
Doe het zelf wekelijks maandagochtend
Cursus Mandalatekenen woensdagavond 1x per 2 weken Bron: Vereniging de Boerderij
En verder: - Herfstmarkt 1x per jaar benedenverdieping zondagmiddag

- Gezondheidsmarkt 1x per jaar hele gebouw
zondagmiddag

- Koninginnedagviering voor kinderen ochtend
buiten, bij slecht weer in hele gebouw
Boulesbaan/De Deel: - diverse toernooien, zondag

- trainingen,donderdagavond

- externe competitie, maandagavond

- interne competitie, vrijdagavond

- vriendschappelijke uitwisselingen, vrijdagavond
5.5 Meningen van de inwoners
De bewoners zijn erg tevreden over de Boerderij. Een nadeel is echter dat de Boerderij moeilijk toegankelijk is voor 'spontane' activiteiten voor bijvoorbeeld buurtverengingen of een vergadering van een sportvereniging. De bezetting van de Boerderij is zeer hoog, waardoor er geen plaats meer is voor nieuwe/andere activiteiten. Uitbreiding van de Boerderij is daarom zeer gewenst/noodzakelijk.
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 39

5.6 Sporthal De Bongerd
Sporthal De Bongerd is eigendom van
de gemeente, maar wordt beheerd door
Kuipers BV. De sporthal telt 2 sportzalen,

2 repetitie/vergaderruimten en
een centrale bar.
Hiermee biedt de sporthal ook ruimte
aan sociaal-culturele activiteiten.
Tabel 27: Bezetting vaste gebruikers van sporthal De Bongerd Bron: Kuipers B.V.
Morgen Middag Avond
Maandag 9.10-9.45 Peutergym
9.45-10.20 Peutergym
8.45-10.00 Badminton 50+
18.00-19.00 Teakwon-do
19.00-20.00 Teakwon-do
19.00-20.00 Badminton
Nederwetten
20.00-21.00 Gymclub Breugel
Dinsdag 13.00-17.00 KBO Blijart
13.00-17.00 KBO kaarten
13.00-17.00 KBO sjoelen
20.00-23.00 Breugel Bridge
18.00-23.00 Avanti dansvereniging
20.30-21.30 Volleybalclub
Oerlemans
21.30-23.00 Volleybalverening
Son en Breugel
Woensdag 13.00-14.00 Seniorengym
14.00-15.00 Seniorengym
19.30-20.30 Handbalvereniging
Apolllo
Donderdag 10.00-12.00 Scarabee badminton
senioren
10.00-12.00 St. Muze, cursus
kunstgeschiedenis
16.00-17.00 Judo
17.00-18.00 Judo
18.00-19.00 Judo
19.00-20.00 Jeugdschaken
20.00-23.00 Senioren schaken
20.00-23.00 Nut Bridge
20.00-23.00 Avanti dansvereniging
Vrijdag 18.30-21.00 Scarabee badminton
jeugd
19.30-23.00 Teakwan-do
Zaterdag Competitie jeugd Competitie jeugd
Zondag 9.00-10.00 Voetbal recreatief
40 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Tabel 28: Vaste gebruikers van sporthal De Bongerd Bron: Kuipers B.V.
Activiteit Dagdeel/bezetting Zaal Aantal
personen(sch
atting)
Peutergym, 2 groepen wekelijks maandagmorgen sporthal per groep 15 personen.
Badminton 50+ wekelijks maandagmorgen sporthal 8
Teakwon-do, 2 groepen wekelijks maandagavond sporthal totaal 35 Badminton Nederwetten wekelijks maandagavond sporthal 10 Gymclub Breugel (dames) wekelijks maandagavond sporthal 15 Badmintonclub Peeters wekelijks maandagavond sporthal 10 Volleybalclub 't Eigen wekelijks maandagavond sporthal 12 Hoighe Donce wekelijks maandagavond vergaderzaal 20 Avanti dansvereniging wekelijks maandagavond vergaderzaal 15 KBO biljard wekelijks dinsdagmiddag centrale ruimte 20 KBO kaarten wekelijks dinsdagmiddag vergaderzaal 20 KBO sjoelen wekelijks dinsdagmiddag vergaderzaal 5 Breugel Bridge wekelijks dinsdagavond vergaderzaal 28 Avanti dansvereniging wekelijks dinsdagavond vergaderzaal 15 Volleybalclub Oerlemans wekelijks dinsdagavond sporthal 12 Volleybalvereniging Son en Breugel wekelijks dinsdagavond sporthal 20 Seniorengym, 2 groepen wekelijks woensdagmiddag sporthal totaal 12 Handbalvereniging Apollo wekelijks woensdagavond sporthal 15 Big Band wekelijks woensdagavond vergaderzaal 20
Scarabee badminton senioren wekelijks donderdagmorgen sporthal 12 St. Muze, cursus kunstgeschiedenis maandelijks donderdagmorgen vergaderzaal 60
Judo, 3 groepen wekelijks donderdagmiddag/
begin van de avond
sporthal totaal 60
Jeugd schaken wekelijks donderdagavond vergaderzaal 15 Senioren schaken wekelijks donderdagavond vergaderzaal 15 Nut Bridge 2-wekelijks donderdagavond vergaderzaal 20 Avanti dansvereniging wekelijks donderdagavond vergaderzaal 20 Scarabee badminton wekelijks donderdagavond sporthal 20 Scarabee badminton jeugd wekelijks vrijdagavond sporthal 20 Teakwan-do, 2 groepen wekelijks donderdagavond sporthal totaal 35 Teakwan-do 2-wekelijks vrijdagavond vergaderzaal 8 Diverse competitie wedstrijden jeugd wekelijks zaterdag sporthal 20 Voetbal recreatief wekelijks zondagmorgen sporthal 8 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 41
Naast de vaste gebruikers wordt de sporthal ook gebruikt voor incidentele activiteiten. Hierbij valt te denken aan de huur van de zaaltjes voor vergaderingen en grote bijeenkomsten. Daarnaast wordt de bar voor verschillende gelegenheden gebruikt. Hiermee biedt de sporthal ook ruimte aan sociaalculturele activiteiten.
5.7 Onderwijs
Breugel telt 3 scholen voor basisonderwijs, allen met een andere cultuur en onderwijsvisie:

- Nutsschool De Krommen Hoek

- Openbare basisschool De Regenboog

- RK Basisschool De Stokland
Tabel 29: Aantal leerlingen Basisscholen Breugel
Schooljaar Totaal De Stokland
De
Regenboog
De Krommen
Hoek
2003/2004 622 245 196 181
2004/2005 597 236 178 183
2005/2006 581 220 182 179
2006/2007 563 232 165 166
2007/2008 564 239 159 166
Prognose piekjaar - 246 (2012) 170 (2012) 170 (2010) Prognose 2022 492 208 145 139
Bron: Gemeente Son en Breugel
Tabel 30: Bouwjaar & aantal lokalen (in gebruik) in 2007 De Stokland De Regenboog De Krommen
Hoek
Bouwjaar schoolgebouw 1970 1981 1985*
Aantal lokalen 12 8 8
Aantal in gebruik 11 7 8
Resteert 1
(in gebruik Korein)
1 0

* Er heeft nog aan/verbouw plaatsgevonden in 2001, 2003 en 2007 Bron: Corresta (2007)
De Krommen Hoek is erg tevreden over haar huidige locatie en gebouw. Het gebouw van de Stokland is oud en op korte termijn zal een keuze moeten worden gemaakt voor nieuwbouw of renovatie. Momenteel wordt gediscussieerd over de wenselijkheid en toegevoegde waarde voor een geclusterde huisvesting of leerplein met De Stokland en de Regenboog. Een leerplein is een locatie waar faciliteiten worden aangeboden zoals peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang en andere maatschappelijke functies (ontspanning, aula, en dergelijke).
42 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
5.8 Meningen van de inwoners:
Er zijn voor- en tegenstanders van een brede school. De inwoners zijn het ermee eens dat drie scholen wel veel is voor één wijk. Een optie is één leerplein waarin twee scholen en kinderopvang (voor-, tussen- en naschools) worden ondergebracht. Hierdoor ontstaan voordelen door een combinatie van faciliteiten. 's Avonds kunnen deze ruimte beschikbaar worden gesteld voor andere organisaties/verenigingen of voor bijvoorbeeld een medisch steunpunt. Een leerplein zou kunnen worden gerealiseerd bij de Regenboogschool in combinatie met de Bongerd/Boerderij. Het terrein van de Stoklandschool kan dan worden herontwikkeld voor woningbouw.
5.9 Kinderopvang/peuterspeelzaal/inloopochtend
Er zijn meerder kinderopvangplaatsen in Breugel, namelijk: Kinderdagverblijf Piggelmee
Piggelmee is gevestigd bij basisschool Stokland.
Geopend: maandag tot vrijdag van 7.45-18.00 uur.
Er zijn 14 plaatsen beschikbaar voor kinderen tussen 0 en 4 jaar. Kinderopvang Korein
Korein heeft de intentie om in Breugel kinderdagopvang aan te bieden. De opvang zal plaatsvinden aan de St. Genovevastraat. Deze intentie is bij de gemeente bekend.
Het gaat om 30 plaatsen voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Peuterspeelzaal Jip & Janneke
De Peuterspeelzaal is onderdeel van de Brede Welzijnsinstelling in Son en Breugel. De peuters komen 2 dagdelen in de week spelen (1 middag en 1 ochtend) Vanaf 3 jaar is een derde dagdeel mogelijk (informatie bij coördinator). De peuters worden begeleid door een professionele leidster en een vrijwillige leidster.
Er zijn 85 plaatsen beschikbaar voor kinderen tussen 2,5 en 4 jaar. Inloopochtend de Duwkar
De Duwkar is een plek waar ouders of verzorgers met baby's en peuters van 0 tot 4 jaar kunnen binnenlopen voor een kop koffie of thee. Elke dinsdagochtend van 9.30u tot 11.00 uur (behalve tijdens schoolvakanties) in de Boerderij.
Het consultatiebureau is gevestigd in Son.
5.10 Overblijven en buitenschoolse opvang
Op alle scholen kunnen de kinderen overblijven. Bij basisschool Stokland is het overblijven in handen van de vrijwilligers van Stichting Overblijven Basisschool Stokland (SOBS).
Buitenschoolse Opvang wordt aangeboden door Korein Kinderplein in de Stoklandschool. Er is plaats voor 20 kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar. De groep heeft vaste leidsters op vaste dagen, Per 10 kinderen is 1 leidster aanwezig. Er wordt zowel voorschoolse als naschoolse opvang aangeboden. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 43
5.11 Speelvoorzieningen
Er zijn enkele speelvoorzieningen in Breugel:
Speeltuin 'De Molenwiek' aan de Van Gentlaan. Deze speelvoorziening is op initiatief van twee moeders uit Breugel tot stand gekomen. Er staan diverse speeltoestellen. Ook is er een basketbalveld.
Verspreid door Breugel zijn de onderstaande kleine speelvoorzieningen aanwezig:
Locatie Speeltoestellen:
Van Galenstraat: glijbaan, klimtoestel, wip
Saturnuslaan: duikelrek, klimtoestel, wip
Apollolaan: basispalen, duikelrek, klimtoestel, stapstenen, zitbank Tweelingenlaan: duikelrek/brug, glijbaan, speelhuisje Vestapad: duikelrek/brug, glijbaan
Zuiderkruislaan: doel, glijbaan, klimtoestel, speelhuisje, wip, zitbank Cerespad: glijbaan, klimtoestel, wip
Piet Heinlaan: skateboardbaan
In Breugel zijn meerdere trapveldjes aanwezig:
Beemdstraat
Piet Heinlaan
Grote Beerlaan
Hoek Kometenlaan/Planetenlaan
5.12 Meningen van de inwoners
Er zijn voldoende speelplekken aanwezig in Breugel. Wel hebben de inwoners hebben behoefte aan een bankje bij de speelvoorzieningen voor de begeleiders van de spelende kinderen. De skatebaan staat niet op de juiste plaats. Een verharde ondergrond biedt de mogelijkheid om rondom de ramp(s) te skaten. Als voorbeeld voor de skatebaan wordt verwezen naar de Kienehoef: een sporthal met daartegenover een skateveld met lage 'ramps'. Er is veel waardering voor speeltuin 'de Molenwiek'. Wel zouden daar meer speeltoestellen mogen worden geplaatst voor de peuters/kleuters en zou bewaking gewenst zijn. De Boa's moeten zich vaker laten zien op deze speelplek om de veiligheid van de kinderen te bewaken. Ook laat de veiligheid van de in- en uitgang van de speeltuin te wensen over, met name door de hard rijdende auto's in de Van Gentlaan. Bij het Cerespad zijn ook meer speelvoorzieningen voor de kleinere kinderen gewenst.
Ook is behoefte aan een omheind voetbalveld, bij voorkeur in elke wijk. Zo zouden de huidige voetbalvelden aan de Planetenlaan (achterzijde Apollolaan), de Beemdlaan en/of de Piet Heinlaan kunnen worden voorzien van een omheining.
44 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
5.13 Jongerenactiviteiten
Jongerenwerk van de Brede Welzijnsinstelling organiseert diverse activiteiten voor de jeugd in Son en Breugel:

- Meidenmiddag voor groep 8 in jongerencentrum Gentiaan (donderdag 16.00-17.30 uur).

- Sportmiddag groep 7 en 8, in periode oktober tot maart in sporthal de Bongerd, april tot september op de veldjes in Breugel en in Son. Afstemming op de wensen van de doelgroep (woensdag 15.00-17.00 uur).
- Bezoeken hangplekken.

- Opzetten activiteiten naar aanleiding van wensen en behoeften van jongeren.
- Activiteiten op het veld aan de Van Gentlaan gedurende goed-weer periode, vanaf 10 jaar.

- 4 à 5 x per schooljaar bezoek aan basisscholen: voorlichting over jongerenwerk en themalessen.

- Samenwerking Xhofleer Boksschool: jongeren worden gestimuleerd om een kijkje te nemen bij de boksschool. Jongerenwerk heeft hierin een ondersteunende rol.

- Project 'uit de shit': over de hulpverlening voor jongeren. Er nemen 5 jongeren uit Breugel deel aan de werkgroep.

- Jeugd- en jongerenraad: denktank voor jeugd- en jongerenwerk, afgevaardigden van allerlei clubs en verenigingen.
De jeugdcentra zijn gevestigd in Son en in Gentiaan. In Breugel is geen jongerencentrum aanwezig.
Voorheen werd de meidenmiddag in de Bongerd georganiseerd. Dit was echter niet praktisch, doordat de spullen steeds zelf meegenomen moesten worden.
5.14 Meningen van de inwoners
Voor jongeren zouden er meer verenigingen/activiteiten in Breugel mogen zijn. Er zijn diverse hangplekken/speelvoorzieningen voor de jeugd beschikbaar in Breugel, maar in de avonduren mag men daar niet zijn en is er geen alternatief voor de jeugd. Door de hangjongeren wat meer te betrekken in het verenigingsleven van Breugel en hen een plek te geven bij de sportvelden en de sporthal/de Boerderij kan worden voorkomen dat de jongeren de hangplekken onveilig maken.
Er is nu een jeugdhonk in Son (Chill out in Braecklant) maar die ruimte is te klein en er komen veel jongeren uit Breugel. De inwoners en het jongerenwerk van de Brede Welzijnsinstelling pleiten voor een eigen jeugdhonk in Breugel om de Breugelse jongeren beter te bereiken en op te kunnen vangen. Nog belangrijker dan het jeugdhonk zelf is in ieder geval een vaste plaats waar diverse materialen kunnen worden opgeslagen. De aanwezigheid van diverse spelmaterialen biedt vele mogelijkheden voor het organiseren van activiteiten in Breugel. Als voorbeeld voor een jeugdhonk wordt de Chill out in Son genoemd. Ook kan worden gedacht aan het plaatsen van een ruimte in/bij de Boerderij, de Bongerd. Andere mogelijkheden zijn het plaatsen van een unit op het beemdveld of een ruimte in/bij de voormalige Petrus Canisiusschool. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 45
De inwoners zijn tevreden over de wijze waarop drugsproblematiek en criminaliteit in het verleden zijn opgepakt, mede door het betrekken van ouders bij de problemen. Ook het jongerenwerk en straatwerkers hebben hieraan een positieve bijdrage geleverd.
5.15 Ouderenactiviteiten en (ouderen)zorg
De KBO organiseert verschillende activiteiten voor ouderen in Breugel, namelijk:

- Kaarten

- Sjoelen

- Jeu de Boulesclub 't Rolt

- Fietsen

- Wandelen

- Biljarten

- Kegelen

- Excursies, 4x per jaar

- Kienmiddagen, 2 à 3x per jaar

- Lezingen en voorlichting
De activiteiten vinden hoofdzakelijk plaats in de Bongerd en in de Boerderij. Op dit moment is een ouderenwerkster werkzaam bij de Brede Welzijnsinstelling. Zij is echter tijdelijk in dienst. De middelen voor het in dienst nemen van de ouderenwerkster zijn bijna op. De verwachting is dat de ouderenwerkster in 2008 haar laatste werkzaamheden zal verrichten. Er komt geen vervanging.
De inwoners zijn voor de huisarts, tandarts en consultatiebureau aangewezen op Son, voor de medisch specialist op Eindhoven (ziekenhuis). Er is nog wel een apotheek en fysiotherapeut in Breugel.
De grootste thuiszorgaanbieder in Breugel is Zuidzorg. Zij bedient zo'n 80% van de mensen die thuiszorg nodig hebben. Een andere speler is SCVE uit Eindhoven. Daarnaast zijn er nog enkele andere thuiszorgaanbieders actief. Het WMO loket is gevestigd in Son, bij het woonzorgloket. Vanuit de brede welzijnsinstelling wordt tafeltje dekje aangeboden en bij de vrijwilligerscentrale kunnen inwoners terecht voor de klussendienst en vervoersdienst. 5.16 Meningen van de inwoners
Op een paar zaken na zijn de inwoners best tevreden over het voorzieningenaanbod in Breugel. De lijst met voorzieningen maakt duidelijk dat er meer voorzieningen zijn dan de meeste inwoners in het dagelijkse leven beseffen. De voorzieningen die niet in Breugel aanwezig zijn, zijn vaak wel in Son beschikbaar. Voor veel mensen is dat geen probleem, maar voor mensen die moeilijk ter been zijn moeten echter extra maatregelen worden genomen. Een groep mensen pleit voor betere vervoersvoorzieningen van Breugel naar Son, met name voor deze ouderen. Oplossingen kunnen worden gezocht door de inzet van de (deel)taxi of de buurtbus maar ook bemiddeling van vrijwillige hulpdiensten is een optie. Er zijn voldoende mensen bereid die tegen een geringe vergoeding anderen willen vervoeren naar de winkel, het ziekenhuis of om ergens op bezoek te gaan.
46 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Behalve een verbeterde vervoersvoorziening is ook in Breugel zelf behoefte aan meer (zorg)voorzieningen voor ouderen, zodat de ouderen langer in Breugel kunnen blijven wonen. Voorzieningen die worden genoemd zijn behoud apotheek, bloedprikken (in Son kan men de drukte niet aan), spreekuur van de huisarts en de diabetesverpleegkundige, uitleen medische hulpmiddelen, loket voor wonen, zorg en welzijn. Deze voorzieningen zouden kunnen worden ondergebracht in een steunpunt. Dit steunpunt zou mogelijk gehuisvest kunnen worden in het pand naast de apotheek, in/bij de Boerderij, maar ook een combinatie met de bij 'wonen' genoemde seniorenwoningen met zorgvoorziening is een optie. Een goed werkend zorgteam kan veel ondersteuning bieden aan de zelfstandig wonende ouderen in Breugel. Er zijn voorbeelden (bijvoorbeeld Elsendorp) waar een inventarisatie is gemaakt van artsen/verpleegkundigen/verzorgenden uit het dorp die zich willen inzetten voor de zorg in het eigen dorp. Tot slot moeten mogelijkheden van diensten aan huis, bijvoorbeeld 'boek aan huis' worden benut. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 47

6 Verkeer en bereikbaarheid

6.1 Verkeersveiligheid
Tabel 31: Verkeerstellingen juni 2005
Telpunt Straatnaam Intensiteit
(motorvoertuigen per dag)

1 Afrikalaan 5.100

2 Australiëlaan 3.800

3 Bestseweg 6.600

4 Boslaan 4.500

5 De Bontstraat 1.200

6 Dommelstraat 3.300

7 Eindhovenseweg 8.100

8 Ekkersrijt 2000 5.600

9 Europalaan 2.900

10 Gentiaanlaan 9.000

11 Gentiaanlaan 6.400

12 Gentiaanlaan 9.800

13 Hooijdonk 3.700

14 Kanaalstraat 9.100

15 Kometenlaan 800

16 Lieshoutseweg 5.200

17 Nieuwstraat 5.700

18 Nieuwstraat 8.900

48 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Telpunt Straatnaam Intensiteit
(motorvoertuigen per dag)

19 Piet Heinlaan 2.800

20 Planetenlaan 8.700

21 Planetenlaan 4.100

22 Rooijseweg 4.100

23 Rooijseweg 3.300

24 Sonniuswijk 700

25 Sterrenbeeldlaan 1.000

26 Van den Elsenstraat 2.800

27 Van den Elsenstraat 5.900

28 H. Veenemanstraat 4.200

29 Veerstraat 7.800

30 A. v/d Venstraat 600

31 Heistraat 2.200

32 Vlinderlaan 2.800

33 Eekhoornlaan 500

34 Bestseweg (N620) 8.900

35 A50, afrit St. Oedenrode 2.300

36 A50, toerit St. Oedenrode 2.100

37 A50, toerit Ekkesrijt/Eindhoven 4.400

38 A50, afrit Ekkersrijt/Eindhoven 4.800
Bron: Gemeente Son en Breugel
Tabel 32: Verkeersongevallen in Breugel in 2007
Aard ongeval Met
materiële
schade en
doorrijding
Met
materiële
schade
Met letsel Totaal
Planetenlaan 6 2 8
Veerstraat 1 7 8
Lieshoutseweg 3 2 5
Van den Elsenstraat 2 1 1 4
Van Gentlaan 1 2 3
Venuslaan 2 2
Astroïdenlaan 1 1 2
Hubertuslaan 1 1 2
St. Isodorusstraat 2 2
Jupiterstraat 1 1
Piet Heinlaan 1 1
Hooidonk 1 1
Achilleslaan 1 1
Stad van Gerwen 1 1
Genovevastraat 1 1
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 49
Aard ongeval Met
materiële
schade en
doorrijding
Met
materiële
schade
Met letsel Totaal
Van Galenstraat 1 1
Pieter Brueghelplein 1 1
Eind 1 1
Totaal 12 25 8
Bron: Politie Brabant-Zuidoost

6.2 Gevoel van verkeersveiligheid
Uit het onderzoek naar de leefbaarheid en veiligheid in Son en Breugel (gemeente Son en Breugel, januari 2005) blijkt dat in 't Eigen 48% tevreden is over de verkeersveiligheid. In Kom Breugel is dat nog lager, namelijk 36%.
6.3 Meningen van de inwoners
De randwegen van Breugel (Planetenlaan, Veerstraat/v/d Elsenstraat/'t Eind/ Stakenburgstraat) zijn erg druk door het vele doorgaande verkeer. De wegen kunnen worden ontlast door het aanleggen van een weg langs Kanaaldijk- Zuid; vanuit Lieshout weg doortrekken naar Ekkersrijt. Veerstraat/v/d Elsenstraat
De gevaarlijke verkeerssituatie voor fietsers langs de Veerstraat en de v/d Elsenstraat staat hoog genoteerd in de knelpunten top 3 van Breugel. Ook 't Eind en de Stakenburgstraat zijn voor fietsers en wandelaars zeer onveilig, met name vanwege het vele vrachtverkeer. Bovendien is hierdoor sprake van geluidsoverlast. De oplossing voor het geluidsoverlast moet worden gevonden in de keuze voor een ander bestratingsmateriaal. De verkeersveiligheid wordt verhoogd door een scheiding van auto's, fietsers en voetgangers. Dit kan door een visuele scheiding aan te brengen door het gebruik van verschillende kleuren of materiaal. Ook kan aan één zijde bijvoorbeeld een fietspad worden aangelegd en aan de andere zijde van de weg (de zijde waaraan de Vloed ligt) een trottoir. Een andere oplossing is de Veerstraat, v/d Elsenstraat en 't Eind voor auto's (gedeeltelijk) omvormen tot éénrichting. Om de snelheid te verlagen moet vaker worden gecontroleerd, kunnen flitspalen worden geplaatst of goede verkeersremmende maatregelen (zoals in Nuenen) worden genomen. Ook moeten weggebruikers zichzelf meer bewust worden van de eigen snelheid. De bloembakken moeten weg, want deze leveren gevaarlijke situaties op. Een drempel zou een betere verkeersremmende maatregel zijn. 't Eind
De inwoners pleiten voor het openhouden van 't Eind voor alle verkeer. Afsluiten stuit echt op vele problemen voor de aanwonenden. Zij vragen zich af waarom de Breugelse inwoners het probleem van Lieshout en omstreken moeten oplossen ten koste van hun eigen leefbaarheid. De inwoners wensen wel een fiets- en wandelvoorziening langs 't Eind.
50 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Verkeersveiligheid rondom scholen
Alle doorgaande straten rondom de scholen zijn onveilig voor lopende en fietsende kinderen. Er zijn weinig veilige oversteekplaatsen voor kinderen, er is veel verkeer en kruisingen zijn onoverzichtelijk. Bij de Stoklandschool ontstaan gevaarlijke situaties door de vele geparkeerde auto's aan beide zijden van de weg, waarbij ook gedeeltelijk op het trottoir wordt geparkeerd. Een stop/parkeerverbod aan één zijde van de weg kan de situatie al voor een groot deel verbeteren.
Parkeren
Extra parkeerruimte is gewenst, met name voorzien van goede verlichting. Er zijn met name parkeerproblemen bij de Regenboogschool/Em-té, het tennispark en bij de Boerderij/Bongerd. Het bosje tussen de Em-té en de Bongerd biedt ruimte voor parkeren. In de Apollolaan en de Nijnselseweg wordt nu geparkeerd op de groenstrook. Dit deel van de groenstrook kan worden verhard ten behoeve van parkeren, waardoor het fraaier oogt. Ook bij het Pieter Brueghelplein zijn meer parkeerplaatsen gewenst. In combinatie met eventuele nieuwbouw in het Akkerpad neemt het probleem nog verder toe. Er zijn 20-25 parkeerplaatsen verdwenen. Eén parkeerplaats is niet bruikbaar door een paaltje dat er staat (tegenover v/d Elsenstraat 2a) Ook zijn er plaatsen waar meer parkeerplaatsen kunnen worden gecreëerd door het plaatsen van belijning, bijvoorbeeld in de Achilleslaan. Het aanbrengen van belijning bewerkstelligd zorgvuldiger parkeren, waardoor een minder rommelig straatbeeld ontstaat en meerdere auto's geparkeerd kunnen worden.
Algemeen
(Andere) specifiek genoemde maatregelen en verkeersonveilige plaatsen:
- De routes naar middelbare scholen moeten veiliger
- Trottoirs in heel Breugel zijn slecht (met name genoemd is de Beemdstraat)
- Breugel scootmobielvriendelijk maken

- Doorstroom Piet Heinlaan verminderen

- Zebrapad voor kinderen bij speeltuin Van Gentlaan
- Te weinig parkeerplaatsen bij Genovevastraat nr. 11 (tegen bejaardenwoningen); door het verwijderen van de rozenstruiken ontstaan drie extra parkeerplaatsen.

- Voetpad langs Astroidenlaan

- Stakenburgstraat herinrichten voor fietsers

- Fietspad Lieshoutseweg/Planetenlaan loopt niet door, waardoor men hier
2x moet oversteken

- Fietsroute Hoogstraat optimaliseren (afwijkende kleur bestrating en bordjes aanbrengen)

- Veel straten nodigen uit tot hard rijden vanwege de inrichting (breed, geasfalteerd)

- 30 km moet strenger worden gehandhaafd

- Er is een verkeersgevaarlijke situatie bij het straatje langs Apollolaan nr. 1
- Kruising Piet Heinlaan-Doormanlaan-van Gentlaan: gevaarlijke situatie door naderende kinderen vanuit 3 richtingen in combinatie met hoge snelheid en hoge drempel

- Onduidelijke voorrangssituatie Nijnselseweg-Cerespad
- Onduidelijke voorrangssituatie bij verkeerssluizen
- Onveilige situatie St. Hubertuslaan en Evertsenlaan PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 51

- Pieter Brueghelplein is te hoog ten opzIchte van de weg. Dit is gevaarlijk voor fietsers

- Drempels Venuslaan en Jupiterlaan zijn te hoog
- Inhaalverbod Planetenlaan

- Middenberm van de rotonde verlagen zodat overzicht op rotonde ontstaat
- Rotonde gewenst bij Planetenlaan-Nijnselseweg
6.4 Openbaar vervoer

6.4.1 Deeltaxi
Per 1 januari 2008 wordt het vervoer met de Deeltaxi Son en Breugel uitgevoerd door een nieuwe vervoerder; IJsselsteden Taxi Combinatie. De deeltaxi Son en Breugel is een aanvulling op het vervoer per bus en per gewone taxi. Van maandag t/m donderdag rijdt de deeltaxi van 's morgens
7.00 uur tot 's avonds 1.00 uur. Van vrijdag t/m zondag en op feestdagen van 's morgens 7.00 uur tot 's nachts 2.00 uur. Deeltaxi betekent dat de kans bestaat dat tijdens de rit nog andere passagiers worden opgehaald of weggebracht. Iedereen kan er gebruik van maken, als tenminste het begin en/of het eind van de rit binnen de gemeentegrens ligt en tijdens de rit niet meer dan 5 zones worden doorkruist. De deeltaxi dient een uur van tevoren besteld te worden.
Er zijn 2 groepen inwoners die tegen een sterk gereduceerd tarief van de deeltaxi gebruik kunnen maken. Dit zijn 65+'ers en mensen met een WMOindicatie. Voor beide groepen geldt een inkomensgrens (1,5x bijstandsnorm). Alle inwoners van Son en Breugel, die niet in aanmerking komen voor het gereduceerde tarief, kunnen gebruik maken van het deeltaxivervoer. Zij betalen het ongereduceerde tarief.
Er wordt matig gebruik gemaakt van de deeltaxi. Er zijn ongeveer 20 personen uit Son en Breugel die regelmatig (1 á 2x per maand) gebruik maken van deze voorziening. Exacte cijfers zijn niet bekend.

6.4.2 Streekvervoer
De Buurtbus wordt gereden in opdracht van Arriva door vrijwilligers van de Buurtbusvereniging Nuenen-Best
Tabel 33: Route Arriva buurtbus lijn 460
Best-Nuenen Nuenen-Best
Best
Son
Breugel
Nederwetten
Nuenen
Nuenen
Nederwetten
Breugel
Son
Best
Bron: Dienstregeling Arriva

52 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Frequentie: maandag t/m vrijdag: 1x per uur, van 7.45 uur tot 18.30 uur De haltes bevinden zich in Breugel aan het Pieter Brueghelplein, in de Sint Hubertuslaan, de Doormanlaan, de Thorbeckelaan en de Wolfswinkel.
6.5 Meningen van de inwoners
Meer diensten en rechtstreekse verbindingen zijn gewenst. De bus maakt een veel te grote omweg door de Gentiaan. Het duurt erg lang om in Eindhoven te komen met het openbaar vervoer en de kosten zijn veel te hoog (5 strippen). Beter zou zijn als regelmatig (bijvoorbeeld 1x per uur) een (buurt)bus of deeltaxi rijdt vanuit Breugel naar het centrum van Son. Er zijn mensen ontevreden over de service door het bedrijf dat de deeltaxi verzorgt. Per 1 januari 2008 is de deeltaxi overgegaan naar IJsselsteden Taxi Combinatie. Het is niet bekend of de ontevredenheid betrekking heeft op deze vervoerder, of de oude ondernemer.
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 53

7 Werken/bedrijvigheid
Breugel kent een bedrijventerrein gelegen aan de Hoogstraat. Dit bedrijventerrein heeft een oppervlakte van 2,5 hectare en is bestemd voor schone, kleinschalige industrie.
Verspreid binnen de gemengde bebouwing zijn een aantal kleinere (ambachtelijke bedrijven) en agrarische bedrijven gelegen.
7.1 Bedrijvigheid
Volgens de bedrijvenlijst van de Kamer van Koophandel zijn er 110 bedrijven aanwezig, in de volgende sectoren:
Tabel 34: Bedrijven in Breugel
Soort bedrijven Aantal
Accountants-administratieconsulenten 2
Administratiekantoren (boekhouden) 2
Algemene burgerlijke en utiliteitsbouw 2
Auto- en motorrijscholen 1
Automatiseringsbureaus (allround) 1
Bankwerkerijen, gereedschapslijperijen 1
Beleggingsinstelling 3
Bem. handel/(ver)huur o.g 1
Cafetaria's, snackbars 1
Commissionair in effecten, beleggingsadviseur 3
Dakdekken en bouwen van dakconstructies 2
Dames- en herenkappers (gecombineerd) 4
Detailhandel in gebruikte personenauto's 1
Detailhandel in nieuwe personenauto's 1
DH brood en banket (warme bakkers) 1
Financiële holdings 17
Fotografie 1
Gespecialiseerde werkzaamheden in de bouw n.e.g. 1 GH in bestrijdingsmiddelen en kunstmeststof 1
GH in computers, randapparatuur en software 1
GH in mach. warmte-, koel-, vriestechniek 1
Glazenwasserijen 1
Groothandel in tegels en plavuizen 1
Handel in onroerend goed 1
Handelsdrukkerij (zonder zwaartepunt) 1
Hardware consultancy 1
Hondentrimsalons 1
Interieurbouw 1

54 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Soort bedrijven Aantal
Kantines van sportverenigingen 1
Kermisattracties 1
Kinderopvang 1
Klussenbedrijven 3
Koeriersdiensten 1
MH in ijzerwaren en gereedschappen 1
Modeontwerpers e.d. 1
Ontw./prod. maatwerk software 2
Ontwerpen/bouwen websites; webdesign 1
Organisatieadviesbureaus 6
Ov. elektrotechn. bouwinstall. n.e.g. 1
Overige dienstverlening n.e.g. 1
Overige vormen van DH in non-food art. 2
Postorderbedrijven 1
Prod. deuren, ramen en kozijnen van hout 1
Prod. maatkleding 1
Producenten van podiumkunst 1
Projectontwikkeling 1
Reclame-, reclameontwerp- en -adviesbureau 3
Reparatie van personenauto's 1
Schilderen en glaszetten 3
Schoonheidsverzorging en manicures 4
Schoorsteenvegen 1
Straathandel n.e.g. 1
Stratenmaken 3
Stucadoor 1
Tegelzetten 1
TH farmaceutische, medische artikelen, cosmetica 1 TH papier, boeken, kantoorbehoeften en dergelijke 1 Thuiszorg 1
Verhuur van kleding 1
Verhuur van sport- en recreatieartikelen 1
Verv. gereedschap niet voor metaalbewerking 1
Winkels in computers 1
Winkels in dames- en herenbovenkleding 1
Winkels in tegels 1
Woningstoffeerderijen 1
Bron: Kamer van Koophandel
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 55

7.2 Werk en inkomen
Tabel 35: Werkzame personen in 2004
Regio's %
't Eigen en Hoogstraat 71
Breugel 71
Son en Breugel 71
Nederland 69
Bron: CBS
Tabel 36: Gemiddeld inkomen in 2005
Regio's Euro
't Eigen en Hoogstraat 17.700
Breugel 17.800
Son en Breugel 20.200
Nederland 17.700
Bron: CBS
Tabel 37: Bijstandsuitkeringen in 2006
Regio's Aantal huishoudens per 1000
't Eigen en Hoogstraat 43
Breugel -
Son en Breugel 24
Nederland 46
Bron: CBS

7.3 Meningen van de inwoners
Breugel is gelegen in de nabijheid van de stad Eindhoven en het grote industrieterrein Ekkersrijt, waardoor voldoende werkgelegenheid is voor de inwoners van Breugel. Het terrein van Swinkels aan 't Eind geeft ook werkgelegenheid en maakt Breugel levendig. Wel moeten leegstaande (agrarische) bedrijven worden gestimuleerd snel te zoeken naar een herbestemming, zou er meeropslagruimte voor ZZP-ers mogen zijn en is er behoefte aan meer mogelijkheden voor startende ondernemers die in Breugel een bedrijfje willen opstarten, bijvoorbeeld in de vorm van een bedrijfsverzamelgebouw. Als mogelijke locatie om opslagruimte of een bedrijfsverzamelgebouw te creëren wordt het einde van 't Eind genoemd (ter hoogte van tuinder Swinkels) De vele auto's bij Hans Caris zouden de inwoners liever verplaatst zien naar het industrieterrein.

56 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

8 Relatie tussen burger en overheid

8.1 PR & communicatie
Er zijn verschillende kanalen waarlangs de burgers producten en diensten van de gemeente kan afnemen. Dit zijn de gemeentewinkel, het callcenter, via email en post en de webwinkel.

8.2 Media
In Breugel worden huis-aan-huis bladen en regionale kranten verspreid. De Brug, Forum en OnsDorp zijn de huis-aan-huisbladen. In OnsDorp verschijnen de officiële gemeenteberichten.
Eindhovens Dagblad, Zondagsnieuws Brabant, Groot Eindhoven en De Trompetter zijn regionale kranten die in Breugel bezorgd worden.
8.3 Openbare vergaderingen
De vergaderingen van de gemeenteraad en de commissie zijn openbaar. De data en agenda's worden gepubliceerd in het huis-aan-huisblad. De onderliggende stukken kunnen ingezien worden in het gemeentehuis, tijdens kantooruren. Ook kunnen de stukken gedownload worden van de gemeentewebsite. Tijdens de vergaderingen van de gemeenteraad en de commissie hebben de inwoners spreekrecht. Mensen kunnen hun mening geven over onderwerpen die op de agenda staan. Wanneer men wil inspreken, moet dat voor de vergadering doorgegeven worden aan de griffier van de gemeenteraad of commissie.

8.4 Brieven en meldingen
Burgers die een brief sturen naar de gemeente, ontvangen een ontvangstbevestiging. Mensen kunnen meldingen doen over de openbare ruimte (bijvoorbeeld losliggende stoeptegel). Voor zover mogelijk wordt binnen 5 dagen actie ondernomen. Als de gemeente denkt dat het werk beter meegenomen kan worden tijdens reguliere onderhoudswerkzaamheden, dan wordt degene daar over geïnformeerd. Binnen de gemeente zijn de wijkteams verantwoordelijk voor de afhandeling van meldingen uit de wijk. Zij kunnen dan ook gewoon aangesproken worden wanneer zij in de wijk zijn.

8.5 Burgerinitiatief
Inwoners van de gemeente kunnen een onderwerp op de agenda van de gemeenteraad plaatsen. Dit is het zogenaamde 'burgerinitiatiefvoorstel'. Het moet gaan over onderwerpen waar de gemeenteraad een beslissing over mag nemen.
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 57
Het voorstel moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Er moeten 25 Son en Breugelnaren zijn die het initiatief steunen. Zij moeten 16 jaar of ouder zijn. Als de gemeenteraad korter dan 12 maanden geleden al een besluit heeft genomen over de zaak, dan wordt het onderwerp niet opnieuw op de agenda gezet.

8.6 Buurtpreventieproject 't Eigen en Hoogstraat Doel van het buurtpreventieproject is dat bewoners binnen hun wijk een oogje in het zeil houden en waar mogelijk over verbeteringen adviseren of daar zelf aan bijdragen. Sommige wijken hebben een schoonmaakactie op touw gezet.
Vertegenwoordigers van de straten hebben regelmatig overleg met de gemeente, de politie en de woningstichting. Door de korte lijnen kan er vaak snel actie ondernomen worden.

8.7 BOA's
De gemeente Son en Breugel heeft 2 Buitengewone Opsporings Ambtenaren (BOA's) in dienst. Zij houden zich bezig met de opsporing van (bepaalde) strafbare feiten. Een BOA controleert onder andere of bepaalde situaties niet in strijd zijn met de algemene plaatselijke verordening (APV) en kan in sommige gevallen een proces verbaal op maken. De BOA's hebben tot doel door hun aanwezigheid en toezicht op straat de veiligheid en leefbaarheid op straat beter te waarborgen. Het werkgebied van de twee boa's betreft het gehele gemeentelijke grondgebied van de gemeente Son en Breugel.
8.8 Meningen van de inwoners
Media
De drie huis-aan-huisbladen hebben grotendeels dezelfde inhoud. Sommigen vinden drie lokale krantjes juist goed voor de concurrentie. Anderen vinden drie bladen echt niet nodig.
Gemeente
De inwoners van Breugel voelen zich (vooral door de gemeente) vaak achtergesteld. De burgers zijn zeer kritisch naar de gemeente toe, maar dat heeft mede te maken met hoe de gemeente haar burgers benadert. De gemeente heeft de pretentie dat zij er is voor haar burgers, maar de burgers ervaren het tegendeel. Er is een gebrek aan vertrouwen in de gemeente, met name vanuit organisaties en verenigingen. De handboogvereniging wordt steeds van alles beloofd, maar als ze om een locatie vragen wordt het iedere keer afgewezen. Ook naar de wens voor een ouderensoos wordt onvoldoende geluisterd. De burgers die redelijk tevreden zijn over de gemeente geven wel aan dat de gemeente haar afspraken moet nakomen en dat de besluitvorming traag is. Als Breugelnaren een klacht over achterstallig onderhoud melden bij de gemeente, krijgen zij keurig een bericht dat ze binnen 2 maanden een bericht ontvangen van de gemeente, maar die reactie blijft vervolgens uit. Het initiatief om te komen tot een leefbaarheidsplan wordt door de inwoners zeer op prijs gesteld. Wel op voorwaarde dat er iets mee gebeurt.
58 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Een andere veelgenoemde klacht is dat het wijkteam veel minder in Breugel te vinden is. Het wijkteam is (naar eigen zeggen) tegenwoordig hoofdzakelijk bezig in Son. Het wijkteam was een goed initiatief, maar er is niets meer van over dan een ingehuurd bedrijf, die nauwelijks contact heeft met de inwoners. Politie
Er is behoefte aan meer blauw op straat in Breugel. Ook zelfs in noodgevallen is de beschikbaarheid van de politie slecht. Het ontbreken van een politiebureau is hier mede debet aan. Men is zeer te spreken over de aanstelling van de twee BOA's, die goed samenwerken met de politie. Volgens de inwoners van Breugel zouden de BOA's zich wel vaker in Breugel mogen laten zien. Ook de buurtpreventie wordt als positief ervaren.
Algemeen
Enkele specifieke opmerkingen die zijn gemaakt:

- Er moet meer gehandhaafd worden

- Gemeente is op vrijdag niet bereikbaar

- Niet alleen antwoord geven maar ook oplossen
- Meer betrokkenheid bij gemeentemedewerkers; meer medewerkers die in Son en Breugel wonen is wenselijk

- Projectleiders ter verantwoording roepen

- Klantvriendelijkheid gemeentemedewerkers moet beter (met name genoemd is de afhandeling van aanvragen door invaliden)
- Er is weinig oog voor privacy op het gemeentehuis
- Klachten over verkeer worden niet serieus genomen waardoor er bijvoorbeeld rondom het. Pieter Brueghelplein niet is uitgekomen wat beoogd was

- Geen terugkoppeling; loze beloftes

- Bij cruciale zaken heeft de gemeente haar eigen zin doorgedreven
- Info-avond Akkerpad: er is alleen informatie; inspraak is niet mogelijk
- Er wordt slecht vooronderzoek gedaan bijvoorbeeld 't Veer en Akkerpad
- Moeilijk om als burger in contact te komen met wethouder
- Jongeren moeten meer inspraak hebben

- Er wordt slecht vooronderzoek gedaan bijvoorbeeld 't Veer en Akkerpad
- Plaats stellingen op gemeentesite waarop inwoners kunnen reageren (digitale thermometer)
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 59

9 Actie- en aandachtspunten

9.1 Actiepunten
De ontwikkelingen en wensen en meningen van de deelnemers van de eerste discussiebijeenkomst van 22 april 2008 zijn vertaald in 13 acties, die allemaal een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van Breugel. De deelnemers hebben tijdens de 2e discussiebijeenkomst ieder voor zich een prioriteit toegekend aan de acties. De resultaten zijn terug te vinden in dit hoofdstuk. De acties staan in volgorde van prioriteit. Dat wil zeggen dat de eerste actie de hoogste prioriteit heeft en de laatste actie de laagste prioriteit. De zaken die door de deelnemers zijn aangedragen, vormen de basis voor de volgende acties:

1 Accommodatieplan voor Breugel

2 Realisatie sfeervol dorpshart

3 Verkeersongemakken randwegen Breugel aanpakken
4 Verkeersonveilige situaties in dorp aanpakken
5 Mogelijkheden voor ouderen om in Breugel te blijven wonen
6 Mogelijkheden voor jongeren om in Breugel te blijven wonen
7 Inrichting en op orde houden openbare ruimte
8 Meer aandacht voor activiteiten jeugdigen

9 Communicatie met gemeente verbeteren

10 Herinrichten speelvoorzieningen

11 Verbeteren veiligheid(sgevoel)

12 Versterken recreatiemogelijkheden in buitengebied
13 Overlast door hondenpoep
Hierna geven we een uitwerking van de acties. Daarbij worden de belangrijkste ontwikkelingen en opvattingen van de deelnemers, zoals die in de voorgaande hoofdstukken zijn verwoord, kort samengevat. 60 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

1 Accommodatieplan voor Breugel
Doel Een geschikte accommodatie voor de handboogclub in combinatie met de jeu de boulesvereniging. Dit in breder perspectief benaderen door ook de relatie te leggen met de mogelijke ontwikkeling van een leerplein en de ontwikkelingen en wensen ten aanzien van andere accommodaties in Breugel
Toelichting Een accommodatie voor de handboogvereniging in combinatie met een binnenbaan voor jeu de boules staat bovenaan op de wensenlijst van de Breugelse gemeenschap. Maar daarnaast zijn in Breugel ook diverse ontwikkelingen, wensen en behoeften ten aanzien van andere voorzieningen en accommodaties, namelijk:

- ouderensoos/Breugelse koffiekamer

- woonzorgcomplex

- steunpunt voor zorgdiensten

- leerplein/brede school

- uitbreiding BSO

- uitbreiding boerderij

- jeugdhonk

- extra oefenruimte koren

- zaalaccommodatie voor feesten, partijen en koffietafel
- café (ook voor jeugd)

- horecavoorziening met carnaval

- sport-in

- kleedruimte handbalvereniging Apollo

- kunstgrasveld korfbalveld

- heemkunde

- Catharinegilde

- herinrichting plein Em-té/creëren sfeervol dorpshart Er zijn verschillende oplossingen mogelijk voor het huisvestingsvraagstuk. Onder andere: uitbreiding van de Boerderij, De Bongerd, de Petrus Canissiusschool en/of d'n Bouw, herontwikkeling van de Bonkelaar en het pand naast de apotheek, een brede school/leerplein, nieuwbouw van een woonzorgcomplex en/of ontwikkelen van een geheel nieuw dorpshart in combinatie met de Boerderij, de Bongerd en de Em-té. Gezien de diversiteit van mogelijkheden, ontwikkelingen en wensen vraagt het accommodatievraagstuk in Breugel om een visie waarin de diverse wensen, ontwikkelingen en mogelijkheden op elkaar worden afgestemd. Door zoveel mogelijk combinaties te zoeken wordt de effectiviteit, efficiëntie en een betere samenwerking tussen verenigingen gestimuleerd. De inwoners pleiten voor een clustering van voorzieningen en verenigingen in/rondom de Boerderij en de Bongerd tot een centraal gelegen multifunctioneel centrum. Ook een leerplein waarin de Regenboog en de Stoklandschool een plek krijgen kan in samenhang met dit multifunctioneel centrum worden meegenomen. Als de verenigingen uit de Petrus Canissiusschool kunnen worden ondergebracht in het multifunctionele centrum kan dat terrein en dat van de Stoklandschool eventueel worden herontwikkeld voor wonen.
Om inzicht te krijgen in de beste en meest wenselijke situatie voor de accommodatiebehoefte in Breugel moet een accommodatieplan worden opgesteld. In een accommodatieplan worden alle wensen van verenigingen/gebruikers en knelpunten/plannen ten aanzien van de huidige accommodaties geïnventariseerd en op elkaar afgestemd, er wordt gezocht naar zoveel mogelijk zinvolle combinaties waarna een programma van eisen wordt opgesteld voor de diverse accommodaties.
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 61
Er is een groot verschil tussen de wijze waarop de Bongerd en de Boerderij momenteel worden beheerd. De beheersstructuur zal een belangrijk onderdeel zijn in het accommodatieplan.
Het accommodatieplan biedt vervolgens de basis voor de wijze waarop in de toekomst uitvoering moet worden gegeven aan de diverse naar voren gebrachte wensen en behoeften. De uitvoering van de plannen vinden vervolgens fasegewijs, verspreid over de lange termijn, plaats in lijn met de visie die in het accommodatieplan is opgesteld. Actie 1 Opstellen accommodatieplan voor Breugel.

2 Realiseren accommodatie voor handboogvereniging en binnenbaan jeu de boules op de - volgens het accommodatieplan - meest geschikte locatie.
3 Realiseren overige ontwikkelingen met betrekking tot accommodaties in lijn met het accommodatieplan.
Wie Gemeente (trekker; faciliterend), verenigingen (onder andere handboog en jeu de boules (zelf realiserend), schoolbesturen, besturen kinderopvang, bestuur en gebruikers Boerderij, De Bongerd, Kerkbestuur (d'n Bouw), ondernemers(vereniging) en dienstverlenende organisaties, BWI, woningcorporaties.
Wanneer 1 + 2: korte termijn

3: middellange en lange termijn

62 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

2 Realisatie sfeervol dorpshart
Doel Breugel moet een gezellig dorpshart krijgen, met een fijne uitstraling en waar mensen elkaar ontmoeten. De aantrekkelijkheid van Breugel moet daarnaast verhoogd worden om voorzieningen in stand te houden en zo mogelijk nieuwe ondernemers aan te trekken. Toelichting In Breugel ontbreekt een herkenbaar dorpshart. Het is niet eenduidig waar de dorpskern van Breugel is gelegen. Van oudsher is het Pieter Brueghelplein het dorpscentrum, maar qua ligging ten opzichte van de woonwijken en de aanwezigheid van voorzieningen kan ook de omgeving van de Em-té, Bongerd en Boerderij als dorpscentrum worden aangewezen. Meerdere inwoners zijn van mening dat een dorpskern niet mag ontbreken. Het moet een plek in Breugel zijn waar op natuurlijke wijze ontmoeting tussen de inwoners plaatsvindt en dat aantrekkelijk is voor ondernemers, om zich er te (blijven) vestigen. Over het algemeen zijn de inwoners tevreden over het voorzieningenniveau in Breugel. Een bank, postkantoor, slager, drogist en fourniturenzaak zijn gewenst maar de inwoners beseffen ook dat dat waarschijnlijk niet haalbaar is. Winkels/voorzieningen zoals de Em-té, de bakker, de Boerenbond en de pinautomaat zijn zeer waardevol. Het is belangrijk om de huidige voorzieningen ten minste te behouden.
De huidige supermarkt en de ruimte eromheen heeft echter geen uitstraling. Als oplossing zien de inwoners het bundelen van de Boerderij, de Bongerd en Em-té tot één centrum. Door bijvoorbeeld de parkeerplaatsen te verplaatsen naar de buitenzijde van de Em-té, De Bongerd en De Boerderij en de entree van de Em-té te verplaatsen naar de andere zijde ontstaat een centrale parkeerplaats met tussen de voorzieningen een centraal plein. Door dit plein sfeervol aan te kleden (terras, groen, bankjes, picknicktafel, goede fietsenstallingen, jeu de boulesbanen en dergelijke) worden sociale contacten gestimuleerd en ontstaat een aantrekkelijke omgeving voor zowel bewoners, bezoekers als (eventuele nieuwe) ondernemers.
Een kleinschalig dorpscafé met terras, waar ook jongeren zich thuis voelen, is gewenst. Mogelijk is een ondernemer bereid om een horecavoorziening te exploiteren in het nieuwe centrum, maar deze functie (café, cafetaria, terras) kan ook heel goed worden ingevuld door de Bongerd. De Bongerd en de Boerderij kunnen een centraal voorzieningencomplex worden, waar ook ruimte is voor de handboogvereniging, een overdekte jeu de boulesbaan en feesten (ook carnaval) en partijen. De uitwerking hiervan moet worden meegenomen in het accommodatieplan.
Actie 1 Omgeving Em-té, Bongerd en Boerderij herinrichten tot sfeervol dorpshart.
2 Pieter Breughelplein aantrekkelijk houden voor dorpsfeesten en festiviteiten.
3 Mogelijkheden verbinding boerderij, bongerd en eventuele andere voorzieningen bekijken in relatie tot uikomsten accommodatieplan. Wie Gemeente, bewoners (trekker), ondernemers, de Bongerd, de Boerderij, verenigingen, klankbordgroep leefbaarheidsplan
Wanneer Planontwikkeling op korte termijn
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 63

3 Verkeersongemakken doorgaande wegen Breugel aanpakken Doel De (beleefde) veiligheid op de doorgaande wegen van Breugel moet beter. Toelichting De randwegen in Breugel (Planetenlaan, Veerstraat, v.d.Elsenstraat, 't Eind en Stakenburgstraat) zijn erg druk. Veel verkeer dat door Breugel gaat, is sluipverkeer of vrachtverkeer. Dit zijn verkeersbewegingen die niet gewenst zijn door de inwoners van Breugel. De wegen in Breugel zijn niet berekend op deze capaciteit en het vele verkeer heeft als ander negatief effect dat het leidt tot gevaarlijke situaties voor met name fietsers. Veel mensen durven zelfs niet te fietsen langs de Veerstraat vanwege het vele (zware) verkeer. De verkeersveiligheid kan worden verhoogd door een scheiding aan te brengen tussen auto's, fietsers en voetgangers. Dit kan door een visuele scheiding door het gebruik van verschillende kleuren of materiaal. Beter is een fysieke scheiding, bijvoorbeeld door aan één zijde een fietspad aan te leggen en aan de andere zijde van de weg (de zijde waaraan de Vloed ligt) een trottoir.
De voorgenomen afsluiting van 't Eind is discutabel, Tijdens de bijeenkomsten pleitten veel groepen voor het openhouden van 't Eind voor alle verkeer. Om Breugel te ontlasten van het vele doorgaande verkeer is het afsluiten van 't Eind niet voldoende. Het doorgaande verkeer zal een andere route door Breugel kiezen, waardoor elders problemen ontstaan. Afsluiten stuit bovendien op vele problemen voor de aanwonenden van 't Eind. Om het doorgaande verkeer uit Breugel te weren is een samenspel van meerdere maatregelen nodig, onder andere bijvoorbeeld de aanleg van een ontsluitingsweg vanuit Lieshout langs het kanaal (zuidelijke ontsluitingsweg). Verwezen wordt naar het BOSEplan. In het dorp leeft ook de discussie om het doorgaand verkeer door Breugel te ontmoedigen door (een deel van) de Veerstraat, v/d Elsenstraat en 't Eind voor auto's om te vormen tot éénrichting. Velen zien dit als mogelijkheid om het doorgaande verkeer door het dorp te weren, maar er zijn ook inwoners voor wie eenrichting op randwegen geen optie is. Om de snelheid te verlagen moeten weggebruikers meer bewust worden gemaakt van de snelheid waarmee ze rijden (bijvoorbeeld met snelheidsindicator), moet vaker worden gecontroleerd, kunnen flitspalen worden geplaatst en moeten goede verkeersremmende maatregelen (voorbeeld Nuenen; wegversmallingen) worden genomen. De huidige bloembakken moeten in ieder geval worden verwijderd (bij de Smid is deze reeds verwijderd), want deze leveren gevaarlijke situaties op. De 30 km zone mag volgens de meesten op de doorgaande wegen 50 km worden mits de weg als zodanig (goede verkeersremmers) wordt ingericht en op 50 km wordt gehandhaafd.
Ook is sprake van geluidsoverlast aan de Veerstraat/van den Elsenstraat dat door de toepassing van ander bestratingsmateriaal kan worden opgelost. Actie - Verzamelen gegevens reeds uitgevoerde (recente) onderzoeken
- Onderzoek naar regionale verkeersstromen

- Aanleg gescheiden fietspad en voetpad langs Veerstraat, v/d Elsenstraat en 't Eind
- Aanleg voetgangersoversteekplaatsen 30 km zone Veerstraat/Eind omvormen tot 50 km zone

- Gerichte en frequente snelheidscontroles

- Snelheidsindicator plaatsen

- Bloembakken verwijderen en andere snelheidsremmende maatregelen treffen (inrichten als 50 km zone)

- Mogelijkheden/wenselijkheid eenrichtingsverkeer onderzoeken
- Aanleg zuidelijke ontsluiting langs kanaal
Wie Gemeente Son en Breugel (trekker), politie, bewoners/aanwonenden Zuidelijke ontsluitingsweg: gemeente Laarbeek en Rijkswaterstaat Wanneer Korte termijn; zo snel mogelijk

64 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

4 Verkeersonveilige situaties in dorp aanpakken Doel De (beleefde) verkeersveiligheid in Breugel en met name rondom scholen moet beter Toelichting Alle doorgaande straten rondom de scholen zijn onveilig voor lopende en fietsende kinderen. Er zijn weinig veilige oversteekplaatsen voor kinderen, er is veel verkeer en kruisingen zijn onoverzichtelijk. Rondom de scholen zijn bovendien veel geparkeerde auto's waardoor onoverzichtelijke situaties ontstaan. Verhoogde zebrapaden met waarschuwingslichten kunnen de veiligheid sterk verbeteren.
(Andere) specifiek genoemde maatregelen en verkeersonveilige situaties:
- De routes naar middelbare scholen moeten veiliger
- Breugel scootmobielvriendelijk maken

- Doorstroom Piet Heinlaan verminderen

- Voetpad langs Astroidenlaan

- Fietspad Lieshoutseweg/Planetenlaan loopt niet door, waardoor men hier 2x moet oversteken

- Fietsroute Hoogstraat optimaliseren (afwijkende kleur bestrating en bordjes aanbrengen)
- Stakenburgstraat herinrichten voor fietsers

- Veel straten nodigen uit tot hard rijden vanwege de inrichting (breed, geasfalteerd)
- Drempels Venuslaan en Jupiterlaan zijn juist te hoog
- Er is een verkeersgevaarlijke situatie bij het straatje langs Apollolaan nr. 1
- Onduidelijke voorrangssituatie Nijnselseweg-Cerespad
- Onduidelijke voorrangssituatie bij verkeerssluizen
- Onveilige situatie St. Hubertuslaan en Evertsenlaan
- Inhaalverbod Planetenlaan

- Middenberm van de rotonde verlagen zodat overzicht op rotonde ontstaat
- Rotonde gewenst bij Planetenlaan-Nijnselseweg
- Pieter Brueghelplein is te hoog ten opzichte van de weg. Dit is gevaarlijk voor fieters Actie - In kaart brengen fiets-, looproutes schoolkinderen
- Aanpassen verkeersonveilige situaties op schoolroutes
- Aanpakken overige verkeersonveilige situaties (zie toelichting)
- Organiseren dorpsschouw (zie ook actie 'verbetering inrichting openbare ruimte') een dergelijke schouw kan ook speciaal worden georganiseerd voor/door de schoolkinderen Wie Gemeente Son en Breugel (trekker), scholen/kinderen, om- en aanwonenden (overleg/ inspraak), Veilig Verkeer Nederland, buurtpreventieteams, fietsbond Wanneer Korte termijn
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 65

5 Mogelijkheden voor ouderen om in Breugel te kunnen blijven wonen Doel Geschikte woningen en (zorg)voorzieningen voor ouderen Toelichting Breugel telt ten opzichte van de gemeente Son en Breugel in zijn totaliteit en de provincie relatief weinig ouderen. Dit komt volgens de inwoners omdat de ouderen gedwongen worden te verhuizen naar elders (bijvoorbeeld Son), omdat geschikte woningen voor ouderen en (zorg)voorzieningen in Breugel ontbreken. Ouderen die nu een gelijkvloerse woning willen worden gedwongen naar Son te verhuizen. Daarom moeten nieuwe seniorenwoningen worden gebouwd in de nabijheid van de huidige voorzieningen en bij voorkeur in combinatie met de realisatie van zorgvoorzieningen (zoals bijvoorbeeld Prinsenhof in Lieshout). Er is behoefte aan zowel betaalbare woningen als aan seniorenwoningen in de wat duurdere prijsklasse. In Breugel zijn te weinig toegankelijke zorgvoorzieningen. Voor veel voorzieningen moet men momenteel naar Son. Ouderen zijn vaak minder mobiel, waardoor voorzieningen die verder weg liggen, moeilijk te bereiken zijn. Een rechtstreekse vervoersvoorziening naar het centrum van Son moet de voorzieningen in Son beter bereikbaar maken. Zo zou er bijvoorbeeld
1x per uur een buurtbus of (deel)taxi kunnen rijden van Breugel naar Son en terug of zijn oplossingen mogelijk in de vorm van vrijwilligers die tegen geringe vergoeding anderen willen vervoeren. Daarnaast is er sterke behoefte aan (zorg)voorzieningen in Breugel. Voorzieningen die worden genoemd zijn behoud apotheek, bloedprikken, spreekuur van de huisarts en de diabetesverpleegkundige, uitleen medische hulpmiddelen, loket voor wonen, zorg en welzijn, diensten aan huis (bijv. boek aan huis). Bovendien is er veel behoefte onder de inwoners aan een ouderensoos, een plek in Breugel waar de ouderen, of beter nog alle inwoners, elkaar in een ongedwongen sfeer kunnen ontmoeten. De bovengenoemde voorzieningen zouden in combinatie met een zorgteam kunnen worden ondergebracht in een steunpunt. Als mogelijke locaties voor dit steunpunt worden genoemd in/naast de apotheek, in/bij de Boerderij maar ook een combinatie met de bouw van een complex seniorenwoningen is mogelijk. Een ouderensoos, zorgvoorzieningen en een goed werkend zorgteam kan veel ondersteuning bieden aan de (zelfstandig wonende) ouderen in Breugel.
Actie 1 Bouwen betaalbare en geschikte woningen voor ouderen
2 Ontwikkelen steunpunt met diverse (zorg)voorzieningen eventueel in combinatie met een ouderensoos en een zorgteam

3 Rechtstreekse vervoersvoorziening vanuit Breugel naar het centrum van Son (en terug) Wie Gemeente, ouderenorganisaties en klankbordgroep leefbaarheidsplan (trekkers), woningcorporaties, bewoners, BWI, zorgaanbieders, buurtbus, taxibedrijf Wanneer Korte termijn

66 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

6 Mogelijkheden voor starters om in Breugel te kunnen blijven wonen Doel Zorgen dat jongeren in Breugel kunnen blijven wonen, zodat op de lange termijn een evenwichtige bevolkingsopbouw gewaarborgd blijft.
Toelichting Voor de leefbaarheid van een dorp is een evenwichtige bevolkingsopbouw noodzakelijk. Om een dorp leefbaar te houden, zijn jongeren nodig. Zonder jeugd is er geen basisschool, en hebben verenigingen onvoldoende aanwas om de vereniging gezond te houden. Er zijn op dit moment onvoldoende geschikte betaalbare woningen voor jongeren in Breugel. Veel jongeren trekken daardoor weg uit het dorp. Als geschikte bouwlocatie voor de bouw van starterswoningen wordt 't Eind/Planetenlaan genoemd. Ook 't Keske, de Bonkelaar en Canissiusschool worden genoemd, waarbij gewezen wordt op het belang om woningen voor jongeren en ouderen met elkaar te integreren.
Om jongeren te binden kunnen de jongeren ook zelf betrokken worden bij het ontwerpen en bouwen van de starterswoningen (Bouwen in Eigen Beheer). Zo kunnen zij zelf bepalen welk type woning (appartement, studio, grondgebonden woning) hun voorkeur heeft. Actie 1 Organiseren bijeenkomst met (potentiële) starters waarbij de gemeente in gesprek gaat om te luisteren naar hun woonwensen

2 Uitvoering geven aan woonwensen
Wie Gemeente (trekker), starters en in 2e instantie: woningcorporaties Wanneer Korte termijn
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 67

7 Inrichting en op orde houden openbare ruimte Doel De inrichting van de openbare ruimte moet worden verbeterd en zij moet schoon gehouden worden, zodat een veilig en aantrekkelijk woonklimaat ontstaat. Toelichting Er zijn veel klachten onder de inwoners over de inrichting van de openbare ruimte. De inrichting van het plein bij Em-té is een doorn in het oog van alle inwoners. De gele banken zouden moeten worden vervangen door beter materiaal en de gemeentelijke afvalbakken (met name bij Em-té), textiel- en glascontainers moeten vaker worden geleegd. In de herfst zijn bladerbakken in Breugel gewenst. Ook klagen veel inwoners over het achterstallig onderhoud van het openbaar groen en zwerfvuil (met name wordt het bosje achter de Bongerd genoemd en het buitengebied). De trottoirs zijn zeer slecht begaanbaar voor mensen met een rollator, kinderwagens en rolstoelen. Veel trottoirs (met name Beemdstraat) zijn omhoog gekomen door boomwortels en dergelijke.
De volière en de ruimte eromheen moeten worden heringericht en het zou leuk zijn als het hertenkamp zou worden uitgebreid met een kinderboerderij en in de winter een ijsbaan op het grasveld.
Er is veel kritiek over het onderhoud van voortuinen. Mensen zijn zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop ze met hun tuin omgaan, maar de slechte uitstraling van de tuinen, de geparkeerde auto's in de voortuinen en langdurig leegstaande panden (onder andere. Bonkelaar) geven een verpauperde indruk. Ook schuurtjes aan de voorzijde van woningen zoals bij Cerespad worden slecht gewaardeerd. Openheid is belangrijk. Een nieuw herinrichtingsplan voor Cerespad en omstreken is wenselijk.
Extra parkeerruimte is gewenst, met name voorzien van goede verlichting. Er zijn met name parkeerproblemen bij de Regenboogschool/Em-té, het tennispark (parkeerterrein (semi-)verharden) en bij de Boerderij/Bongerd. Het bosje tussen de Em-té en de Bongerd biedt ruimte voor parkeren. In de Apollolaan en de Nijnselsweg kan een deel van de groenstrook worden verhard ten behoeve van parkeren. Ook bij de Catharinastraat zijn parkeerhavens wenselijk. Ook bij het Pieter Brueghelplein zijn meer parkeerplaatsen gewenst. In combinatie met eventuele nieuwbouw in het Akkerpad neemt het probleem nog verder toe. Er zijn 20-25 parkeerplaatsen verdwenen. Één parkeerplaats is niet bruikbaar door een paaltje dat er staat (tegenover v/d Elsenstraat 2a). Bij Genovevastraat nr. 11 (tegenover bejaardenwoningen) kunnen door het verwijderen van de rozenstruiken 3 extra parkeerplaatsen worden gecreëerd. In de wijk Hoogstraat zijn de stoepen gelijk aan de straat. Door parkeergebrek worden stoepen als parkeerplaats gebruikt en moeten voetgangers over straat lopen. Ook ontstaat een rommelig beeld door het ontbreken van belijning voor parkeervakken, bijvoorbeeld in de Achilleslaan. Het slordige parkeren gaat bovendien ten koste van de hoeveelheid te parkeren auto's. De brievenbussen in Breugel staan slecht verspreid door het dorp. Op sommige plaatsen staan er geen (buitengebied, bijvoorbeeld 't Eind) en op de plaatsen waar ze wel staan , staan ze te dicht bij elkaar.

68 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Actie 1 Maken herontwikkelingsplan voor Cerespad en omstreken.
2 Opnieuw aanplanten 'slechte' groenstroken, waarbij voldoende aandacht voor goede plantenkeuze.

3 Herinrichten omgeving volière.

4 In winter ijsbaan aanleggen bij hertenkamp.

5 Trottoirs begaanbaar maken voor rolstoelen, rollators en kinderwagens.
6 Verbeteren parkeermogelijkheden (zie toelichting).
7 Brievenbussen beter spreiden.

8 Acties opzetten om inwoners te stimuleren ook zelf eigen leefomgeving schoon te houden (zwerfvuilactie, prijsvraag 'mooiste straat', gezamenlijk oppimpen plantsoenen, deelname aan landelijke verkeersveiligheidsdag, burendag en dergelijke).
9 Organiseren dorpsschouw: laat mensen uit verschillende groepen (ouderen, mindervaliden, rolstoelgebruikers, moeders met kinderwagens) foto's maken van gevaarlijke/ slechte locaties in Breugel.
Wie Gemeente (trekker), Domein, bewoners, buurtverenigingen, uitkeringsgerechtigden (opruimen zwerfvuil), buurtpreventieteams
Wanneer Korte termijn
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 69

8 Meer activiteiten voor jongeren in Breugel
Doel Betrokkenheid van jongeren bij het dorp vergroten door te zorgen voor een eigen plek en voldoende activiteiten voor jeugdigen in Breugel.
Toelichting Naast woningen zouden er voor de middelbare schooljeugd ook meer verenigingen/ activiteiten in Breugel mogen zijn. Er is nu een jeugdhonk in Son (Chill out in Braecklant) waar veel jongeren uit Breugel naar toe gaan, maar die ruimte is te klein. Met een eigen jeugdhonk in Breugel kunnen de Breugelse jongeren beter worden bereikt en opgevangen. Het kan gaan om een afzonderlijke ruimte maar de voorkeur gaat uit naar het inrichten van een bestaande ruimte in/bij bestaande accommodaties (meenemen in accommodatieplan). Door de jongeren een plek te geven tussen de andere verenigingen ontstaat vanzelf meer betrokkenheid met en belangstelling voor elkaar en is sociale controle mogelijk. Nog belangrijker dan het jeugdhonk zelf is in ieder geval een opslagruimte (bijvoorbeeld tijdelijke container) waar in de zomerperiode diverse materialen kunnen worden opgeslagen. De aanwezigheid van diverse spelmaterialen biedt vele mogelijkheden voor het organiseren van activiteiten in Breugel. Als mogelijke (tijdelijke) locatie voor een opslagcontainer verwijst het jongerenwerk naar het Beemdveld of een samenwerking met de scouting. Het Beemdveld wordt door de inwoners echter niet wenselijk geacht. Het jongerenwerk van de Brede Welzijnsinstelling zal de organisatie van diverse activiteiten op zich nemen. Maar ook kunnen meer activiteiten ontplooid worden vanuit de verenigingen. De activiteiten die georganiseerd worden moeten wel aansluiten bij de behoefte van de jongeren en de jongeren moeten zoveel mogelijk zelf betrokken worden bij de organisatie van de activiteiten en de bouw/inrichting van het jeugdhonk. Er zijn diverse speelvoorzieningen voor de jeugd beschikbaar in Breugel, maar een half uur na zonsondergang mag men daar niet meer zijn. Deze speelvoorzieningen zijn ook met name voor de kleinere kinderen. Er is geen alternatief voor de (wat oudere) jeugd. Door de jongeren wat meer te betrekken in het verenigingsleven van Breugel en hen (een) eigen jongerenontmoetingsplek(ken) te geven kan worden voorkomen dat de jongeren de speelplekken onveilig maken.
Ook is behoefte aan een voetbalcourt (omheind voetbalveld), bij voorkeur in elke wijk. Zo zouden de huidige voetbalvelden aan de Planetenlaan (achterzijde Apollolaan), Beemdstraat en/of de Piet Heinlaan kunnen worden voorzien van een (mooie) omheining (zie actiepunt 'herinrichten speelvoorzieningen').
Actie 1 Ruimte zoeken voor plaatsing tijdelijke opslagplaats spelmaterialen.
2 Wensen van jongeren ten aanzien van jeugdsoos meenemen in accommodatieplan.
3 Opzetten/inrichten jeugdsoos en organiseren activiteiten voor en door jongeren.
4 Jongeren betrekken bij verenigingen.
Wie Jongerenwerk (trekker), Gemeente, verenigingen, jongeren zelf, (buurt)bewoners, scholen Wanneer 1,2 en 4: Korte termijn

3: Middellange termijn

70 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

9 Communicatie met de gemeente verbeteren
Doel Het versterken van de contacten tussen de gemeente en Breugel en op de hoogte houden van de inwoners over de voortgang/uitvoering van het leefbaarheidsplan Toelichting De inwoners van Breugel voelen zich (vooral door de gemeente) vaak achtergesteld. De burgers zijn zeer kritisch naar de gemeente toe. De gemeente heeft de pretentie dat zij er is voor haar burgers, maar de burgers ervaren het tegendeel. Er is een gebrek aan vertrouwen in de gemeente, met name vanuit organisaties en verenigingen. Volgens hen worden afspraken niet nagekomen, wordt er onvoldoende geluisterd en is er onvoldoende daadkracht binnen de gemeente. Het initiatief om te komen tot een leefbaarheidsplan wordt door de inwoners zeer op prijs gesteld. Wel op voorwaarde dat er iets mee gebeurt. Enkele specifieke opmerkingen die zijn gemaakt:

- Er moet meer gehandhaafd worden

- Gemeente is op vrijdagmiddag niet bereikbaar
- Niet alleen antwoord geven maar ook oplossen
- Meer betrokkenheid bij gemeentemedewerkers; meer medewerkers die in Son en Breugel wonen is wenselijk

- Projectleiders ter verantwoording roepen

- Klantvriendelijkheid gemeentemedewerkers moet beter (met name is de afhandeling van aanvragen door invaliden genoemd)

- Er is weinig oog voor privacy op het gemeentehuis
- Klachten over verkeer worden niet serieus genomen waardoor er bijvoorbeeld rondom het Pieter Brueghelplein niet is uitgekomen wat beoogd was
- Geen terugkoppeling; loze beloftes

- Moeilijk om als burger in contact te komen met wethouder
- Bij cruciale zaken heeft de gemeente haar eigen zin doorgedreven
- Info-avond Akkerpad: er is alleen informatie; inspraak is niet mogelijk
- Jongeren moeten meer inspraak hebben

- Er wordt slecht vooronderzoek gedaan bijvoorbeeld 't Veer en Akkerpad.
- Plaats stellingen op gemeentesite waarop inwoners kunnen reageren (digitale thermometer)
Het gaat goed met het verenigingsleven in Breugel. Om dat te behouden moet de overheid wel blijven stimuleren. Enkele inwoners hebben echter de indruk dat kleine verenigingen minder geld/ondersteuning van de gemeente ontvangen dan de grote verenigingen. Carnaval, de kindervakantiespelen, Koninginnedag, Breugelse rommeldag en 't Breugels Festijn zijn belangrijke evenementen voor de Breugelse gemeenschap. Deze activiteiten moeten zeker behouden blijven. Subsidie en medewerking vanuit de gemeente zal hieraan zeker een bijdrage leveren.
Acties 1 Op korte en lange termijn de mensen blijven informeren over de stand van zaken rond de uitvoering van het leefbaarheidsplan en daarbij een toelichting geven op wat wel en niet mogelijk is op de lange en korte termijn, door:
- In stand houden klankbordgroep voor bewaking voortgang leefbaarheidsplan.
- 1 à 2 x per jaar inwonersavond/nieuwsbrief huis-aan-huis met betrekking tot voortgang leefbaarheidsplan.

2 Stimuleren verenigingen en vrijwilligers in Breugel
3 Oppakken punten genoemd in toelichting

4 Oprichten (3) leefbaarheidsteams (1 voor Son, 1 voor Breugel en 1 voor Gentiaan) waarin betrokken partijen (gemeente, politie, Domein, organisaties/verenigingen én inwoners) structureel overleg voeren
Wie Gemeente (trekker), klankbordgroep leefbaarheidsplan, verenigingen , inwoners Wanneer Contin ue
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 71

10 Verbeteren veiligheid(sgevoel)
Doel Verbeteren van (het gevoel van) veiligheid voor de inwoners van Breugel. Toelichting Er is behoefte aan meer blauw op straat in Breugel. Ook zelfs in noodgevallen is de beschikbaarheid van de politie slecht. Het ontbreken van een politiebureau is hier mede debet aan. De inwoners maken zich ook ernstige zorgen over de veiligheid in verband met de vele auto's die de afgelopen tijd langs de doorgaande wegen worden gestolen (Veerstraat en omstreken). Preventie kan worden versterkt door meer bekendheid te geven aan mogelijkheden zoals SMS-alert. Men is zeer te spreken over de aanstelling van de twee BOA's, die goed samenwerken met de politie. Volgens de inwoners van Breugel zouden de BOA's zich vaker in Breugel mogen laten zien. Ook de buurtpreventie wordt als positief ervaren en zou in alle buurten in Breugel moeten worden opgezet. Er zijn ook diverse enge plekken in Breugel. De omgeving van het Cerespad, de parkeerkuilen, het fietspad langs het hertenkamp (Dommelpas) en het fietspad in de Kometenlaan en de Boogshutterlaan geven de inwoners een onveilig gevoel. Ook lopen veel mensen niet graag langs de diverse hangplekken in Breugel. Als voorbeeld worden genoemd de hangplek/sportveldje aan de Beemdstraat, de Planetenlaan en achter de Bongerd. Sommige inwoners pleiten voor een oplossing met het plaatsen van camera's. Ook bestaat er een onveilig gevoel bij de inwoners vanwege de te lange aanrijdtijd van de brandweer. De inwoners pleiten dan ook met klem voor een bespoediging van het definitieve plan voor de brandweerkazerne.
Actie - Verbetering spoedeisende hulp politie in Breugel
- BOA's vaker in Breugel (uitbreiding BOA's)

- Meer inzet jongerenwerkers in avonduren

- Fysiek aanpakken onveilige plekken (meer verlichting, weghalen bosschages, herinrichting bijvoorbeeld Cerespad)

- Meer bekendheid geven aan SMS-alert

- Stimuleren buurtpreventie en sociale controle
- Bespoediging plan brandweerkazerne
Wie Gemeente, politie, BOA's, jongerenwerk, Domein, inwoners, buurtpreventieteams, klankbordgroep leefbaarheidsplan
Wanneer Korte termijn

72 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

11 Herinrichten speelvoorzieningen
Doel Aanpassen speelvoorzieningen aan de wensen van de tijd Toelichting Er zijn voldoende speelplekken aanwezig in Breugel. Wel hebben de inwoners behoefte aan een bankje bij de speelvoorzieningen voor de begeleiders van de spelende kinderen en is er behoefte aan meer controle. De Boa's zouden zich vaker mogen laten zien op de speelplekken om de veiligheid van de kinderen te bewaken, maar deels is de controle ook een verantwoording van de ouders.
De skatebaan staat niet op de juiste plaats en dit speelveld zou uitdagender mogen worden ingericht, bijvoorbeeld met een verharding rondom waardoor meer skatemogelijkheden ontstaan. Als voorbeeld wordt verwezen naar de Kienehoef: een sporthal met daartegenover een skateveld met lage 'ramps'. Mogelijk kan de skatebaan worden gecombineerd met speeltuin de Molenwiek.
Er is veel waardering voor speeltuin 'de Molenwiek'. Wel zouden daar meer speeltoestellen voor de peuters/kleuters en een sanitaire voorziening mogen worden geplaatst Ook laat de veiligheid van de in- en uitgang van de speeltuin te wensen over, met name door de hard rijdende auto's in de Van Gentlaan. Bij het Cerespad zijn ook meer speelvoorzieningen voor de kleinere kinderen gewenst.
Ook is behoefte aan voetbalcourts (omheind voetbalveld), bij voorkeur in elke wijk. Zo zouden de huidige voetbalvelden aan de Planetenlaan (achterzijde Apollolaan), Beemdstraat en/of de Piet Heinlaan kunnen worden voorzien van een (fraaie) omheining. Actie - Bankjes plaatsen bij de diverse speelvoorzieningen
- Skatebaan verplaatsen en speelveld opknappen
- Voetbalvelden Planetenlaan, Beemdstraat en Piet Heinlaan ombouwen tot 'playcourts'
- Bijplaatsen toestellen voor kleinere kinderen bij Molenwiek en Cerespad
- Meer controle op speeltuinen

- Verbeteren veiligheid in- en uitgang speeltuin de Molenwiek. Wie Gemeente (trekker), jongeren, kinderen (en ouders), buurtverenigingen, BOA's, jongerenwerk, Johan Cruijffoundation (subsidie?)
Wanneer Korte termijn
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 73

12 Versterken recreatiemogelijkheden in buitengebied Doel Benutten natuur en wandelmogelijkheden rondom Breugel Toelichting De natuur rondom Breugel is schitterend, maar er wordt veel te weinig gebruik van gemaakt. De Dommel moet in zijn algemeenheid beter worden benut door meer openheid. Het is een prachtig gebied, maar het ligt te veel verscholen. Er moeten meer verbindingen worden gelegd tussen de diverse natuurgebieden en het buitengebied moet meer gepromoot worden door de aanleg van routes en paden. Vanuit het Vroonhovenparkje richting Breugel ten zuiden van de Veerstraat zou een wandelroute kunnen worden aangelegd. Dit wandelpad komt uit bij de tijdelijke huisvesting van zorgcentrum de Vloed, voor wie dit wandelpad ook schitterende mogelijkheden biedt. De Brug over de Dommel naar Vroonhoven moet wel afsluitbaar/niet toegankelijk zijn na zonsondergang in verband met instandhouding rust in Vroonhoven. Boa's zullen daarbij moeten toezien op naleving van het verbod.
Ook langs De Dommel naar St. Oedenrode en vanuit Son naar de Mosbulten kunnen mooie fiets- en wandelpaden met parkeervoorzieningen worden aangelegd. Bij de aanleg van recreatieve voorzieningen dient voldoende aandacht te zijn voor vuilstorten in het buitengebied. Zwerfvuil in het buitengebied is nu reeds een voorkomend probleem.
Actie Uitzetten en aanleggen fiets- en wandelroutes in het buitengebied van Breugel en hierbij aansluiten op reeds bestaande routes.
Wie Gemeente (trekker), IVN, Heemkunde, stichting PRET Son en Breugel, Platform Gehandicapten, de heer G.E.I.T. Emmerich, KVO, SRE
Wanneer Korte termijn

74 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!

13 Overlast door hondenpoep
Doel Verminderen van overlast door hondenpoep
Toelichting Mensen ruimen de hondenpoep niet op. De hondenbezitters zijn de eersten die hierop moeten worden aangesproken. Maar ook faciliteiten moeten worden uitgebreid. Ook paardenpoep levert veel overlast.
Actie - Hondenpoepbakken plaatsen en verplichting voor eigenaren om iets bij zich te hebben (zakje, schepje) om uitwerpselen op te ruimen

- Bewoners elkaar aanspreken

- Duidelijkheid bieden over regels (wat/waar mag wel/niet)
- Controle door BOA's (tijdens 'spitsuren')
Wie Hondenbezitters, gemeente (trekker) , BOA's, inwoners Wanneer Korte termijn
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 75

9.2 Overige aandachtspunten
Niet alle zaken die door de deelnemers zijn ingebracht tijdens de twee discussiebijeenkomsten en de enquête hebben een plek gekregen in de acties. Hieronder volgt een overzicht van deze punten:
Voorzieningen:

- De pinautomaat moet op een veilige en overdekte plek worden geplaatst.
- De Boerderij moet meer toegankelijk worden voor 'spontane' activiteiten voor bijvoorbeeld buurtverengingen of een vergadering van een sportvereniging.
- Indien er geen accommodatie komt waarin het Breugels carnaval kan worden gevierd dient de carnavalstent een structureel terugkerend fenomeen te zijn met bijvoorbeeld een carnavalsontbijt voor het hele dorp om de dorpsbinding te verhogen.

- Mogelijkheden voor de jeugd om carnavalswagens te bouwen. Openbaar vervoer:

- Regelmatig (bijvoorbeeld 1x per uur) een (buurt)bus of deeltaxi laten rijden vanuit Breugel naar het centrum van Son.

- Meer OV-opstapplaatsen in Breugel.

- Er is ontevredenheid over de service door het bedrijf dat de deeltaxi verzorgt. (bedrijf voor of na 1 januari 2008?).
Herontwikkeling:

- Verplaatsen vele auto's bij Hans Caris naar het industrieterrein; en terrein aan St. Hubertuslaan/v/d Elsenstraat herontwikkelen zoals bij Piet Heinstaete met bij voorkeur op de begane grond commerciële ruimten en eventueel parkeergarage.

- Leegstaande (agrarische) bedrijven moeten worden gestimuleerd snel te zoeken naar een herbestemming

- Huur en koop, appartementen en grondgebonden woningen zijn allen wenselijk, maar geen hoogbouw.
Afvalinzameling/beheer:

- Het is bij veel inwoners onduidelijk dat 1x per kwartaal op afroep grof vuil kan worden aangeboden aan straat. De richtlijnen voor het aanbieden van afval en oud/papier zijn onduidelijk. Per kwartaal dient goede aankondiging plaats te vinden van de ophaalmogelijkheid van grof vuil.
- In de zomer geven de inwoners de voorkeur aan het wekelijks ophalen van de grijze afvalbakken.

- Soms zijn de kliko's te klein. Een extra container voor restafval is dan wenselijk.

- Aankondigen in media als de veegwagens in Breugel komen, zodat auto's tijdelijk niet worden geparkeerd.
Werken:

- Onderzoeken behoefte en indien gewenst ontwikkelen bedrijfsverzamelgebouw.
- Bieden kleinschalige opslagruimte voor ZZP-ers
76 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Woningcorporatie Domein:

- Concurrentie toelaten/stimuleren voor woningcorporatie Domein.
- Domein moet woningen met voorkeur toewijzen aan inwoners van de gemeente Son en Breugel.

- Domein moet zorgvuldiger omgaan met cliënteninformatie/-gegevens. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 77

10 Hoe nu verder?
Veel inwoners van Breugel hebben bijgedragen aan de totstandkoming van deze toekomstvisie. Ze hebben zich tijdens twee intensieve discussiebijeenkomsten gebogen over het wel en wee van hun dorp. Ze hebben suggesties aangedragen over wat er zou moeten gebeuren om ervoor te zorgen dat Breugel een aantrekkelijk dorp blijft om er te leven, voor jong én oud. Daaruit bleek dat Breugel geen dorp is waar sprake is van grote knelpunten. Toch zijn er een aantal aspecten die aandacht behoeven of waar nog verder over nagedacht moet worden. In grote lijnen streeft men naar het verbeteren van de verkeersveiligheid, herinrichten van de openbare ruimte, het realiseren van een levendig dorpshart waar voorzieningen worden samengebracht, behouden van jongeren en ouderen in Breugel en verbetering aanbrengen daar waar het kan. Uit de aanpak die gekozen is, bleek een grote groep inwoners enthousiast te zijn geworden om zich in te zetten voor hun dorp. Het is nu zaak ervoor te zorgen dat het enthousiasme behouden blijft. Om dat te bereiken is het zaak dat de gemeente, als opdrachtgever van dit leefbaarheidsplan, zich zo spoedig mogelijk uitspreekt over het product en de voorgestelde acties. Immers, elke deelnemer is benieuwd wat er nu gaat gebeuren.
Verder is het van belang om - nadat de gemeenteraad van Son en Breugel zich heeft uitgesproken over de te ondernemen acties - binnen de gemeente een ambtenaar aan te wijzen die de uitvoering van de acties gaat coördineren. Daarbij is het van belang dat dit in nauwe samenspraak gaat met de dorpsgemeenschap. Maar de bal ligt niet alleen bij de gemeente. Er zal moeten worden nagedacht over een organisatievorm, waardoor inwoners van Breugel betrokken blijven bij de uitvoering van de acties uit deze toekomstvisie. Een mogelijkheid (die ook is genoemd in de actiepunten) is om de klankbordgroep, die het PON bij de totstandkoming van het Leefbaarheidsplan Breugel met raad en daad heeft bijgestaan, de komende periode te laten bestaan. Op die manier kan de relatie tussen uitvoering en dorp(sbewoners) worden behouden. De gemeente kan voor het bijeenroepen van de klankbordgroep een initiërende rol op zich nemen. De klankbordgroep kan gedurende de uitvoering regelmatig bijeenkomen om de stand van zaken te bespreken. Op gezette tijden moeten dan ook de inwoners van Breugel worden geïnformeerd.
Het PON stelt voor om, nadat de gemeenteraad zich heeft uitgesproken over deze rapportage en nadat duidelijk is geworden hoe de uitvoering van de acties de komende tijd ter hand wordt genomen, een informatiebijeenkomst te beleggen voor de Breugelse bevolking. Dan kunnen de resultaten van het leefbaarheidsplan worden gepresenteerd en kan worden toegelicht wat er verder gaat gebeuren. Bovendien stellen we voor om de belangrijkste uitkomsten van de discussies over de ontwikkeling van Breugel en het standpunt van de gemeenteraad daarover, neer te leggen in een aantrekkelijk vormgegeven informatiefolder, dat bedoeld is voor alle inwoners van Breugel. Op die manier wordt iedereen die dat wil op de hoogte gebracht van de resultaten en de te verwachten ontwikkelingen.

78 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 79
Bijlage 1: Gebruikte bronnen
CBS, Statline
Corresta Group, Onderwijshuisvesting Gemeente Son en Breugel, Eindhoven 7 november 2007
Gemeente Son en Breugel, B&W besluit; Initiatief mevrouw van Uden over leefbaarheid Breugel, Son 8 april 2008
Gemeente Son en Breugel, Gemeentegids 2006/2007, Eindhoven 2006 Gemeente Son en Breugel, Leefbaarheid en veiligheid in Son en Breugel. Ontwikkelingen tussen 1998 in 2004, Son januari 2005 Gemeente Son en Breugel, Nota inbreidingslocaties Son en Breugel. Inventarisatie, beschrijving en mogelijke inbreidingslocaties, Son september
2007
Gemeente Son en Breugel, Project Ouderenproof Son en Breugel Verankeringsrapport, Son februari 2006
PON, Sociale Atlas Noord-Brabant
PON, Woonwensen van ouderen en mensen met een beperking in Son en Breugel , Tilburg maart 2008
Provincie Noord-Brabant, digitale atlas revitalisering landelijk gebied
80 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
Bijlage 2: Leden klankbordgroep
Vereniging de Boerderij - Hille Michelson
Sporthal De Bongerd - Herman Kuipers

- Jacqueline Bierens
Korfbalvereniging Corridor - Giel Beurskens
Tennisvereniging Pieter Brueghel - Marinus Merks
Buurtvereniging van Gentlaan - José Goossens
Buurtpreventie 't Eigen - José Goossens
Buurtpreventie Hoogstraat - Hille Michelson
KVO - Marianne van der Putte
KBO Breugel - Frans van Beek

- Jan Koks
Seniorenraad - Kees Pijnenborg
Platform WMO - José Goossens
RK Parochie Genoveva - Thea Vos
Ondernemersvereniging Son & Breugel - Mieke van Kesteren Basisschool De Krommen Hoek - Marco Schutter
Basisschool Stokland - Mevrouw van Lent
Woningstichting Domein - Anita Dahmen
Brede Welzijnsinstelling Son en Breugel - Marieke Schoenmakers Gemeente Son en Breugel (BOA) - Ronald van den Heuvel Gemeente Son en Breugel - Roel Welten
Gemeente Son en Breugel (wethouder) - Judith Verschelling PON - Maartje Rijkers
PON - Jolanda Luijten
Hans Fuchs van basisschool de Regenboog volgt de ontwikkelingen rondom het leefbaarheidsplan nauwgezet maar kon niet deelnemen aan de bijeenkomsten van de klankbordgroep. Jan Burgers van FORUM is als toehoorder aanwezig geweest bij de bijeenkomsten van de klankbordgroep. PON-rapportage: BREUGEL LEEFT! 81
Bijlage 3: Wat zou de leefbaarheid in Breugel
kunnen verbeteren?
Tijdens de startbijeenkomsten konden alle aanwezigen 3 punten aangeven die naar hun mening de leefbaarheid in Breugel zou kunnen verbeteren. De onderstaande punten werden genoemd:
SOCIAAL KLIMAAT Aantal keren
genoemd
Meer activiteiten/voorzieningen (kermis terug, Pieter Brueghelplein benutten voor carnaval en evenementen, film/lezing/toneel in Boerderij)
4 x
Betere relatie tussen oud-nieuwe breugelnaren 1 x
Verbeteren opbouw sociaal-economische klassen 1 x
Het is nog steeds prettig wonen in Breugel 1 x
VOORZIENINGEN Aantal keren
genoemd
Horeca (café, Zaalaccommodatie voor feesten en partijen, tent met carnaval, bioscoop, koffiehuis)

10 x
Meer winkels/diensten (onder andere postkantoortje) en supermarkt en pinautomaat behouden, kleine zelfstandigen stimuleren
8 x
(zorg)voorzieningen voor ouderen (spreekuur huisarts, apotheek, zorgwoningen, prikpost, vervoer info voor wonen, zorg, welzijn, openbare ruimte geschikt voor mensen met beperking)

6 x
Meer sportvoorzieningen (goede sporthal, binnenbanen jeu de boules, handboogaccommodatie, betaalbaar zwemmen)

5 x
Uitbreiding BSO 1 x
WONEN EN WOONOMGEVING Aantal keren
genoemd
Beter onderhoud van wegen, trottoirs, openbaar groen en zwerfvuil 13 x Geschikte ouderenwoningen (met zorgvoorzieningen) 8 x Leegstand (onder andere Bonkelaar, huis Veerstraat) 5 x Betere voorzieningen voor hondenpoep 3 x
Betaalbare starterswoningen 2 x
Duidelijkere herkenbare dorpskern 2 x
Herinrichten plein Em-té 2 x
Meer/duidelijkere parkeerplaatsen 2 x
Geen bedrijven in woonwijk 1 x
Mogelijkheid voor splitsing boerderijen in buitengebied 1 x Meer concurrentie voor woningbouw/verhuur 1x

82 PON-rapportage: BREUGEL LEEFT!
VERKEER EN BEREIKBAARHEID Aantal keren
genoemd
Veerstraat veiliger voor fietsers 10 x
't Eind niet afsluiten 5 x
Handhaven snelheid (onder andere Nijnselseweg, Hubertuslaan, Planetenlaan, 30 km zone)

5 x
Weren doorgaand (vracht)verkeer/zuidelijke ontsluiting 4 x Verbetering openbaar vervoer 3 x
Bloembakken veerstraat verwijderen (gevaarlijk) 3 x Rondwegen beter benutten 1 x
Verkeersveiligheid Dommelpad (bromfietsers en dergelijke) 1 x Zebrapaden op Sterrenbeeldenlaan 1 x
RELATIE BURGER-OVERHEID Aantal keren
genoemd
Duidelijkheid van gemeente 1 x
Nakomen belofte/toezeggingen door gemeente 1 x
Gemeente moet bestuurlijk krachtiger 2 x
Gemeente moet laten zien wat ze wel doen en waarom ze iets niet doen 1 x Bijeenkomsten (bijvoorbeeld rondetafelgesprekken) in Breugel houden 1 x

donderdag 3 juli 2008