Dexia Bank


P E R S B E R I C H T

Studie 2008 Dexia Bank

Lokale overheidsbedrijven in België:
meer dan 40 000 werknemers en 46,3 miljard aan activa

Brussel, 02/07/2008 (3 p.) - Intercommunales, gemeentebedrijven, regionale overheidsbedrijven en andere sleutelactoren in sectoren zoals water en energie: de lokale overheidsbedrijven hebben in ons land meer dan 40 000 werknemers in dienst en een totaal van 46,3 miljard euro aan activa. Een volwaardige economische sector die in vrijwel alle landen van de Europese Unie en o.m. in België in opmars is.

Voor het eerst analyseerde Dexia Bank de financiën van de alle actoren van deze sector, d.w.z. niet alleen de intercommunales maar ook de gemeentebedrijven en de regionale overheidsbedrijven, evenals de privébedrijven die een sleutelrol spelen in de betrokken sectoren.

De rol en de specificiteit van de lokale overheidsbedrijven

De lokale besturen zijn verantwoordelijk voor een aantal opdrachten van algemeen belang die vitaal zijn voor de levenskwaliteit van de burgers, zoals de energie- en watervoorziening, de economische expansie, de afvalinzameling enz. Om deze activiteiten efficiënt uit te kunnen voeren hebben de lokale besturen (gemeenten, provincies) ze doorgaans toevertrouwd of uitbesteed aan gespecialiseerde entiteiten die we lokale overheidsbedrijven noemen. Een lokaal overheidsbedrijf is echter geen juridisch begrip als zodanig. De meest bekende vormen in ons land zijn de gemeentebedrijven (gebonden aan het grondgebied van één enkele gemeente) en de intercommunales (die hun activiteiten voor meerdere gemeenten uitoefenen).

Deze ietwat hybride organisatievorm van een onderneming tussen privésector en overheid, die tegelijk onderworpen is aan de vennootschapsboekhouding en aan het toezicht en zelfs gefinancierd wordt door de overheid, komt voor in vrijwel alle landen van de Europese Unie en is er zelfs in opmars.

Een niet te verwaarlozen gewicht

De lokale overheidsbedrijven vormen in Europa een volwaardige economische sector met niet minder dan 12 000 eenheden, een omzetcijfer van meer dan 135 miljard EUR en bijna 1 125 000 personen in dienst.

In België zijn ongeveer 355 lokale overheidsbedrijven actief in verschillende activiteitssectoren. Daarbij komen nog eens een twintigtal overheids- of privébedrijven die, zonder een intercommunale of een gemeentebedrijf te zijn, moeten worden beschouwd als sleutelactoren van de economische sector waarin ze evolueren, hetzij door hun economisch gewicht, hetzij vanwege het specifiek karakter van de opdrachten die hen werden toevertrouwd. In vergelijking met het balanstotaal van de gemeenten dat iets meer dan 50 miljard EUR bedraagt, vertegenwoordigt het totale actief voor het boekjaar 2006 van de lokale overheidsbedrijven opgenomen in deze studie 46,3 miljard EUR. Ze hebben meer dan 40 000 voltijdequivalenten in dienst en realiseren in 2006 een resultaat van 1,4 miljard EUR.

Een financiële situatie met contrasten

Op 31 december 2006 hebben de energie- en de energiefinancieringssector een overwicht met 52 % van het totale actief en dragen ze voor 81,5 % bij tot het resultaat van het boekjaar van de lokale overheidsbedrijven en de sleutelactoren die in de studie worden behandeld. Ondanks een erosie van de rentabiliteit, die verband houdt met de gedeeltelijke liberalisering van de energiemarkt, bleef de kwaliteit van de financiële ratio's in deze sector gehandhaafd. Ten opzichte van het totaal van de bestudeerde lokale overheidsbedrijven vertegenwoordigen de activa van de sectoren water, economische expansie en kabeltelevisie samen 34,3 % van het actief en komt het resultaat van het boekjaar 2006 uit op 5,7 %.

Uit een analyse van de bestaande rechtsvormen blijkt dat de intercommunales met 62,5 % van het balanstotaal de belangrijkste vorm zijn ten opzichte van de sleutelactoren en de gemeentebedrijven.

De samenstelling van de balansstructuur is evenwel gelijkaardig ongeacht de rechtsvorm, omdat er voornamelijk een verband is met het type van activiteit dat wordt ontwikkeld en de activiteitssector waartoe men behoort. De eisen die de Europese regelgeving oplegt, met name in het kader van de liberalisering van de energiemarkt en het principe van de werkelijke kostprijs van het water en van de afvalverwerking leiden immers tot een zekere harmonisatie van de financiële structuur, ongeacht de rechtsvorm. De ondernemingen van het type intercommunale dragen het sterkst bij tot het resultaat van het boekjaar 2006. Wat de financiële ratio's betreft laten de gemeentebedrijven het beste beeld zien, gevolgd door de intercommunales, die het beter doen dan de sleutelactoren. Het tabel in bijlage geeft een indeling van de ratio's per activiteitensector. De current ratio en acid test ratio tonen dat de liquiditeit voldoende (groter dan 1) is in vrijwel alle sectoren, met uitzondering van de sectoren kabeltelevisie (0,6 en 0,9) en water (enkel voor de acid test ratio), die uitkomt op 0,9.

De solvabiliteitsratio's laten een zeer contrasterend beeld zien tussen de sectoren. Een ratio voor de financiële onafhankelijkheid van meer dan 50% betekent dat de schulden met eigen vermogen zijn gedekt. Deze situatie geldt voor de sectoren energie en energiefinanciering, water en « diversen ». De minst gunstige ratio's komen voor in de afvalsector (31,2%) en de medisch-sociale ziekenhuissector (33,1%). De ratio van de langetermijnschuld bedraagt meer dan 100% voor de sectoren afval, financiering (overige) en kabeltelevisie. De intercommunales voor energiefinanciering vertonen de hoogste ratio's voor autofinanciering, gevolgd door de sector economische expansie. De ratio cashflow op vreemd vermogen, d.w.z. het aandeel van de schulden dat met de cashflow van het boekjaar kan worden terugbetaald, is het meest uitgesproken in de sector van de energiefinanciering (34,6%). Bij de rentabiliteitsratio's overheerst de prestatie van de rentabiliteit van het eigen vermogen in de financieringssector, gevolgd door de afvalsector, met een niveau van meer dan 10%.

De energiesector, met de vrijmaking van de markt, ziet sinds 2003 zijn resultaat van het boekjaar teruglopen, maar kan nog altijd goede financiële ratio's voorleggen. De plotse daling van het resultaat van het boekjaar 2006 van de financieringsintercommunales in vergelijking met 2005 is vooral te wijten aan de inkoop van de Electrabel-aandelen door Suez, waarvan een gedeelte nog bij het boekjaar 2006 moet worden verrekend.

De watersector kent twee activiteitstypes, namelijk de waterdistributie, die aan de gebruikers factureert, en de waterzuivering, die steun vergt van de regionale overheid via een subsidiëringsmechanisme. Bovendien hebben de regionale sleutelactoren een belangrijke rol met 63,7 % van de totale balans van de sector. Daarbij komt nog dat de structurele financieringsmechanismen verschillen tussen Vlaanderen enerzijds en Wallonië en Brussel anderzijds. De financiële ratio's voor de liquiditeit en de solvabiliteit zijn positief voor de waterdistributie en liggen hoger dan die voor de waterzuivering. Dat geldt evenzeer voor de rentabiliteit, met uitzondering van de operationele rentabiliteit, die doorslaggevend is in de sector van de waterzuivering.

Deze analyses zijn beschikbaar op Publilink (het intranet van de lokale besturen) of op de website van Dexia Bank.

Klik hier om ze te raadplegen.

Bijlage: boordtabellen

Kenmerken van de sector van de lokale overheidsbedrijven en de belangrijkste spelers 2006

Voornaamste financiële ratio's van de lokale overheidsbedrijven en sleutelactoren per activiteitssector - 2006

Dexia (www.dexia.com) is een Europese bank die wereldleider is op het gebied van de financiering van de lokale publieke sector. Met een beurskapitalisatie van 20,3 miljard EUR op 31 december 2007 behoort Dexia tot de vijftien grootste financiële instellingen van de eurozone. Op dezelfde datum telde de Groep 35 200 medewerkers, gespreid over 37 landen. Dexia heeft een van de hoogste ratings in de bankwereld. De ontwikkelingsstrategie van Dexia steunt op twee pijlers: een universele bankactiviteit in Europa (België, Luxemburg, Slowakije en Turkije) en een wereldwijd leiderschap op het vlak van Public/Project Finance.

Dexia Bank België - Pachecolaan,44- B-1000 Brussel Persdienst - +32 2 213 50 81 - pressdexia@dexia.com 3
__

Dexia - Persdienst

Rogierplein, 11 (DT 29/02)
1210 Brussel
Tel. 02 213 50 81
Fax. 02 213 58 68

pressdexia@dexia.com