Senaat heeft moeite met Scheldeverdragen
woensdag 2 juli 2008
De Eerste Kamer heeft grote moeite met de vier Scheldeverdragen
(30.862,
30.863, 30.864, 30.866) die Nederland in 2005 heeft gesloten met
Vlaanderen. Deze wetsvoorstellen werden gezamenlijk behandeld met een
wijziging van de Scheepvaartverkeerswet ter implementatie van het
Verdrag over het gemeenschappelijk nautisch beheer in het
Scheldegebied (30.867). Het grote twistpunt is de afspraak om 600
hectare grond te ontpolderen om te voldoen aan de Vogel en
Habitatrichtlijn waarover in Europees verband afspraken zijn gemaakt.
Vooral de ontpoldering van de Hertogin Hedwigepolder is een steen des
aanstoots. Alle fracties op die van GroenLinks na, verzetten zich daar
tegen. Een motie van D66-senator Schouw waarin dit oordeel is vervat,
werd door de regering ontraden. Op voorstel van SP-fractievoorzitter
Kox werd aan het slot van het debat afgesproken dat de beraadslaging
over de Scheldeverdragen tot volgende week wordt geschorst. Dan zal de
Eerste Kamer beslissen of er wel of geen besluit wordt genomen over
goedkeuring van de Verdragen. De VVD-fractie vindt dat met goedkeuring
moet worden gewacht totdat de commissie Nijpels met alternatieven voor
de ontpoldering is gekomen.
Een motie van VVD-senator Hofstra die de ontpoldering wilde
loskoppelen van de afspraak om de Schelde te verdiepen ten behoeve van
de scheepvaart op Antwerpen, werd door minister Verburg (LNV) namens
de regering ook ontraden.
Namens de regering wezen minister Verburg en staatssecretaris Huizenga
van Verkeer en Waterstaat erop dat de vier verdragen die zijn gesloten
met Vlaanderen niet los van elkaar gezien kunnen worden. "Ze worden
alle vier goedgekeurd of alle vier niet", zei minister Verburg.
Staatssecretaris Huizenga bezwoer de senaat dat zij geen besluit over
het uitdiepen van de Westerschelde zal nemen alvorens de Eerste Kamer
de verdragen heeft goedgekeurd.
Alle sprekers in de senaat waren gevallen over het feit dat aan
Vlaamse kant al met de uitvoering van de afspraken is begonnen voordat
de Eerste Kamer deze heeft goedgekeurd. Zo is aan de eigenaar van de
Hedwigepolder al gemeld dat hij zal worden onteigend als hij niet
vrijwillig aan ontpoldering meewerkt.
Minister Verburg drong er bij de Eerste Kamer met klem op aan de
Verdragen goed te keuren en er vervolgens op te vertrouwen dat de
regering er alles aan zal doen om alternatieven te vinden voor de
Hedwigepolder. Een commissie onder leiding van oud-Commissaris der
Koningin in Friesland Nijpels heeft tot 1 november 2008 de tijd
gekregen om alternatieven aan te dragen. Hij heeft daarbij volgens
minister Verburg 'carte blanche'.
De minister was op verzoek van senator Ten Hoeve (OSF) bereid de
commissie Nijpels te vragen de inzendtermijn voor alternatieven te
verlengen van 1 juli tot 1 augustus 2008.
Een verzoek van meerdere senatoren aan de minister om al op voorhand
uit te spreken dat in elk geval de Hedwigepolder polder zal blijven,
legde mevrouw Verburg naast zich neer. Zij betoogde gebonden te zijn
aan de verdragstekst. Maar via een interpretatieve verklaring heeft
zij inmiddels wel van de Vlaamse minister-president de ruimte gekregen
om tot 2010 met alternatieven te komen. Als de commissie Nijpels één
of meer alternatieven aandraagt, zal daarover weer met de Vlaamse
regering onderhandeld moeten worden.
VVD-senator Hofstra vond geen gehoor bij staatssecretaris Huizenga om
de Scheldeverdragen in een veel breder perspectief te zien. Hij wees
op de HSL tussen Parijs en Amsterdam over Belgische grondgebied, de
IJzeren Spoorlijn van Antwerpen naar het Duitse achterland over
grondgebied van Nederlands Limburg en ook naar wegen en waterwegen
waar het drukker wordt als de Antwerpse haven meer activiteiten
aantrekt. De voorziene ontpoldering in Zeeland ligt ons als VVD zwaar
op de maag, zei Hofstra.
CDA-senator Janse de Jonge betoogde dat in de Verdragen in grote
lijnen een balans is gevonden tussen drie doelstellingen: het
vergroten van de bereikbaarheid van de Antwerpse haven, het bevorderen
van de veiligheid zowel op het water als door het water
(overstromingen) en het herstel van de natuur (slikken en schorren).
De CDA-senator vroeg waarom in het verdrag zo concreet is opgeschreven
dat de Hertogin Hedwigepolder wordt teruggegeven aan de natuur. Hij
liet er geen twijfel over bestaan dat ook de CDA-fractie tegen
ontpolderen is.
Namens D66 zei senator Schouw dat België er beter aan doet om de haven
van Zeebrugge verder te ontwikkelen. "We kunnen niet doorgaan met het
uitdiepen van de Schelde". Schouw vond ook dat de regering
initiatieven moest nemen om de havens van Amsterdam, Rotterdam,
Antwerpen en Zeebrugge meer met elkaar te laten samenwerken. Met steun
van de fracties van SP, GroenLinks en OSF diende Schouw een motie in,
waarin van de regering wordt gevraagd om in samenwerking met
Vlaanderen over de Noordzeehavens, grensoverschrijdend verkeer,
stijging van de zeespiegel in relatie tot kustbescherming en de
inrichting van kustgebieden en Delta's een integrale visie te
ontwikkelen.
PvdA-senator Meindertsma kreeg steun van alle fracties voor een motie,
waarin de regering wordt gevraagd te komen tot een grensoverschrijdend
rampenplan voor het hele Westerscheldegebied, voordat de verdieping
van het Nederlandse deel van de Westerschelde voltooid is.
SP-senator Slager die een betoog hield over de teloorgegane natuur
rond de Westerschelde, waarin hij aangaf dat sinds de jaren vijftig al
1500 hectare natuurgebied verdwenen is, putte enige hoop uit de
toezegging van minister Verburg dat zij graag met de Kamer apart wil
debatteren over het gebruik van landbouw- en andere gronden in
Nederland. Hij suggereerde om bij het zoeken naar alternatieven voor
de ontpoldering het Haringvliet te betrekken. Er zijn plannen om de
Haringvlietdam doorlaatbaar te maken, zodat daar ook een gemengde
vegetatie van zout- en zoetwater kan ontstaan.
Eerste Kamer der Staten Generaal