Opening Nationaal Landschapscentrum
Toespraak | 20-06-2008 | Numansdorp | Staatssecretaris Tineke
Huizinga-Heringa
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Graag heb ik gehoor gegeven aan de uitnodiging om dit mooie
landschapscentrum "De Hoeksche Waard" te openen. Want dat geeft mij de
kans om met u te spreken over de relatie tussen het behoud van natuur
en landschap enerzijds en anderzijds de veiligheid van de mensen in
onze rivierdelta.
Na de watersnood van 1953 was het allesoverheersende gevoel `Dit nooit
meer!' Niet alleen bij de bewoners van de Hoeksche Waard en de andere
getroffen gebieden, maar bij alle Nederlanders. De noodzaak om ons
beter te beschermen tegen de grillen van de zee was voor iedereen
duidelijk. Het Deltaplan had dan ook een groot draagvlak.
De machtige Deltawerken werden in de loop van de jaren het symbool van
onze strijd tegen het water. Ze waren eerst en vooral bedoeld om
West-Nederland te vrijwaren van een catastrofe zoals die van 1953.
Maar gaandeweg bleken er een aantal nadelen te kleven aan de
Deltawerken in hun huidge vorm. Ze vormden een enorme ingreep in de
natuur, en hadden vergaande consequenties voor de zoet- en
zoutwatervoorziening. En tenslotte had niemand indertijd kunnen
voorzien dat de klimaatverandering ons voor nieuwe uitdagingen zou
stellen.
Daarom is het nu tijd voor een nieuw Deltaplan: maatregelen nemen om
op de korte en op de lange termijn het hoofd boven water houden.
Maatregelen die bepalen hoe toekomstige generaties wonen, werken en
leven. Het is onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat zij
zich veilig kunnen voelen achter de dijken en duinen.
Om te kijken hoe we die verantwoordelijkheid het beste gestalte kunnen
geven heb ik vorig jaar de Deltacommissie ingesteld. Die commissie,
met als voorzitter uw eilandgenoot Cees Veerman, zal mij in het najaar
advies uitbrengen.
Ik weet zeker dat Cees Veerman het veiligheidsaspect hoog in het
vaandel heeft staan. Tenslotte zag hij tijdens de watersnood in 1953
als bijna vierjarig jongetje het water over de dijk bij
Nieuw-Bijerland klotsen.
Maar ik ga er van uit dat ook de natuur bij de heer Veerman in veilige
handen is. Niet voor niets is hij de huidige voorzitter van de
Vereniging Natuurmonumenten. En ook ík hecht grote waarde aan
oplossingen die goed uitpakken voor zowel de mens als de natuur.
In mijn visie gaan die twee uitstekend samen. Want ruimte voor de
rivier betekent ook ruimte voor de natuur. En in het dynamische,
natuurlijke kustverdedigingssysteem waar we nu aan werken krijgt de
natuur ook alle kans zich te herstellen en verder te ontwikkelen. In
de opvanggebieden langs de rivieren en in de duinen kunnen vissen
paaien, vogels broeden en planten groeien.
Waarom is dit belangrijk? Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor
de natuur als geheel, waar niet alleen planten en dieren, maar ook wij
mensen deel van uitmaken. De stijgende temperatuur zorgt voor
verandering in de leefomstandigheden van mens, plant en dier. Wij
allen hebben ruimte nodig om ons aan de veranderingen aan te passen.
Wij mensen hebben die ruimte nodig, maar de flora en fauna ook. Ruimte
die we ze moeten gunnen, want een vitale planeet kan niet zonder een
vitale, diverse natuur. Hier in de Hoeksche Waard hebt u daarom het
eiland Tiengemeten "teruggegeven" aan de natuur.
Dames en heren!
De boeren die Tiengemeten hebben verlaten zullen beamen dat zo'n
operatie een ingrijpende maatregel is.
Daarom hebben we draagvlak nodig, net als voor dat eerste Deltaplan.
Voor maatregelen om de waterveiligheid te verhogen, maar ook voor
maatregelen om de natuur te behouden, te beschermen en te
ontwikkelen.
Daarom is de betrokkenheid van hele samenleving bij water en bij de
natuur zo belangrijk. De betrokkenheid van jongeren in het bijzonder,
want zij zijn de rentmeesters van de toekomst, die de
veiligheidsbelangen in evenwicht zullen moeten houden met die van de
natuur.
De Nationale Landschappen spelen een belangrijke rol in het creëren
van die balans. Ze laten de wisselwerking zien tussen water, natuur en
mensen in het landschap.
In dit krachtenveld nemen landschapscentra als "De Hoeksche Waard" een
prominente plaats in. Ik ben dan ook erg blij dat er in het eerste
Nationaal Landschapscentrum - dat ik straks mag openen - ruimte is
voor een permanente expositie over water. En ook uw educatieve
programma voor basisscholen kan op mijn warme instemming rekenen.
Mijn complimenten voor alle vrijwilligers, die twee jaar lang alles op
alles gezet om dit centrum van de grond te krijgen. En ook voor de
overheden, bedrijven en particulieren die ze daarbij hebben geholpen.
Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten hebben hun intrek al genomen, maar
vandaag is het eindelijk echt zo ver: de deuren gaan open!
Ik ben ervan overtuigd dat centra als deze bijdragen aan brede
bewustwording over het landschap. Dat is nodig, want iedereen moet
beseffen dat wij alles op alles moeten zetten om dit mooie landschap
te behouden, niet in de laatste plaats door overstromingen zoals die
in 1953 te voorkomen.
Verwante onderwerpen
* Staatssecretaris
* Water en toekomst
Ministerie van Verkeer en Waterstaat