Gemeente Kapelle
Romeins hout op veen in Kapelle
Romeins op veen? Dan spitsen archeologen in Zeeland de oren.
Vindplaatsen uit de Romeinse tijd op het veen zijn in Zeeland namelijk
zeldzaam. In het Zeeuwse Kapelle deden archeologen onlangs een
bijzondere Romeinse vondst op het veen: een houten constructie die
waarschijnlijk met industriële activiteiten te maken heeft.
Al eerder was in de Smokkelhoek, een locatie waar de gemeente Kapelle
een bedrijventerrein wil aanleggen, een archeologisch vooronderzoek
uitgevoerd. Daarbij waren fragmenten aardewerk uit de Romeinse tijd en
deels
gemoerneerd veen gevonden: met zout doordrenkt veen dat in de
Middeleeuwen werd afgegraven voor de winning van zout of turf. In
vervolg hierop voerde RAAP in opdracht van de gemeente in maart dit
jaar een proefsleuvenonderzoek uit. Verscheidene middeleeuwse
moerneringskuilen kwamen daarbij tevoorschijn, een vondstlaag met
Romeins aardewerk (globale datering 70 tot 270 na Chr.) en
dakpanfragmenten, twee haardkuilen en een wel heel bijzondere houten
constructie.
raadsel
De houten constructie bleek goed geconserveerd en bestaat uit een balk
met daarlangs 4 palen en twee dwarsverbindingen. Twee meter
noordelijker daarvandaan ligt een tweede paralleLLe balk, zonder palen
erlangs. In eerste instantie stonden de archeologen voor een raadsel.
Dergelijke houtconstructies zijn niet eerder in Zeeland gevonden. Dat
het een wand van een boerderij was, lag niet voor de hand wantin het
nabijgelegen Ellewoutsdijk, waar ADC Archeoprojecten in 2002 delen van
Romeinse boerderijen had opgegraven, bestaan de wanden alleen
uitstaande palen in een wandgreppel en is geen liggend hout
aangetroffen. Ook voor een functie als stal ontbreken aanwijzingen
zoals mesten fosfaat.
zout
Voor de oplossing moest zuidelijker gekeken worden. Aan de Vlaamse
kust zijn zulke constructies namelijk wel aangetroffen en daar zijn ze
geïnterpreteerd als zoutpannen waarin zout werd gewonnen uit zeewater.
Gezien de overeenkomst in de constructie ligt een functie als zoutpan
ook in Kapelle voor de hand. De noordelijke houten balk markeerde de
overgang van het veen naar een geul die open lag in de Romeinse tijd.
Deze balk heeft mogelijk als oeverbeschoeiing gediend. Opvallend is
wel het ontbreken van briquetage-aardewerk dat werd gebruikt in de
zoutwinning en -productie. In dit aardewerk werd het water dan
ingedampt op de productielocatie en het zout werd er ook in
getransporteerd. Elders in Zeeland is dit aardewerk wel aangetroffen
op vindplaatsen die een rol speelden in de zoutwinning.
industrie
De verrassende conclusie van het RAAP-onderzoek is dus dat het
toekomstige bedrijventerrein Smokkelhoek al in de Romeinse tijd
industriële activiteiten kende. Hier bestond een Romeins
zoutwinningsbedrijfje, op het veen, direct naast de geuL. Het zout
werd gewonnen door het zoute water uit de geul op te vangen in een
bassin met houten beschoeiing en vervolgens in te dampen met behulp
van het verbranden van veen.
Op het aangrenzende perceel wordt na de zomer eveneens een
proefsleuvenonderzoek uitgevoerd en aansluitend zal ook de vindplaats
worden opgegraven. Wellicht levert dat meer informatie op over de
industriële activiteiten in het verleden.