Gericht aanpak voor betere naleving natuurwetten
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de provincies en de douane slaan de handen ineen voor een gerichte aanpak van overtredingen van de natuurwetgeving en de internationale regels voor de handel in bedreigde dieren en planten. De handhavende instanties gaan structureel samenwerken, beter informatie uitwisselen, investeren in kennis en op basis van risicoanalyses controle- en opsporingsacties ondernemen.
Minister Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft vandaag samen met staatssecretaris De Jager van Financiën, de provincies, verenigd in het Interprovinciaal Overleg, het Openbaar Ministerie en de politie in het convenant 'Nalevingsstrategie Natuurwetgeving' harde afspraken voor de samenwerking vastgelegd. In een brief aan de Tweede Kamer meldt de minister dat de afspraken in het convenant leiden tot meer eenheid en afstemming bij de handhaving van de natuurwetgeving.
Doel van de aanpak is met een gecoördineerde inzet de naleving door burgers en bedrijven van de Flora- en faunawet, de Natuurbeschermingswet 1998 en de Boswet te verbeteren. Ook is er een gezamenlijke strategie bepaald voor de handhaving van de regels voor de handel in bedreigde dieren en planten, de zogeheten CITES-regelgeving.
Uitgangspunt bij de aanpak is dat de betrokken handhavers, zoals de politie, de AID en toezichthouders van de provincies, minder op basis van incidenten opereren, maar aan de hand van signalen en analyses prioriteiten in de handhaving stellen en proactief te werk gaan. Minister Verburg wijst er in de brief aan de Tweede Kamer op dat de nadruk niet per definitie op de inzet van repressieve instrumenten zoals controles, opsporing en sancties hoeft te liggen. 'Soms kan juist preventie of voorlichting een effectieve aanpak van grote risico's vormen', aldus de minister.
Natuurwetten
In de Nalevingsstrategie Natuurwetgeving, die is vastgesteld voor de komende vier jaar, hebben de betrokken partijen afgesproken dat de gezamenlijke acties er vooral op gericht zijn te voorkomen dat natuurwetten worden overtreden. Dit is van belang omdat het vaak veel tijd kost en soms bijna onmogelijk is om de aangerichte schade aan de natuur te herstellen. Doel is door middel van voorlichting burgers en natuurbeschermers te stimuleren 'als ogen en oren in het veld' op te treden en personen die een activiteit willen ondernemen die mogelijk schadelijk is voor natuurwaarden te wijzen op de vergunningplicht op grond van de natuurwetgeving.
Op basis van analyses zijn landelijk prioriteiten aangegeven voor de handhaving van de natuurwetgeving die per regio nader kunnen worden ingevuld. De handhavende instanties hebben besloten hun pijlen de komende tijd vooral te richten op handhaving van de Flora- en faunawet en de Natuurbeschermingswet. Bij de handhaving van de Natuurbeschermingswet gaat de aandacht vooral uit naar potentieel schadelijke bouwactiviteiten in beschermde natuurgebieden en milieuovertredingen.
Bijzondere aandacht is er ook voor mogelijke schade die wordt aangericht door recreatie in de gebieden. Terreinbeheerders zullen er op worden aangesproken dat ze een gebied zo inrichten dat de kwetsbare delen worden beschermd tegen (onbedoelde) verstorende activiteiten van recreanten.
Bij de handhaving van de Flora- en faunawet wordt de aandacht vooral gericht op ruimtelijke ingrepen die de leefgebieden aantasten, zoals de aanleg van wegen, en op stroperij.
CITES
Voor de naleving van de regels voor de handel in beschermde dieren en planten is een apart actieplan opgesteld. Ook hierin speelt voorlichting over de regels een belangrijke rol. Uit metingen valt op te maken dat veel overtredingen plaatsvinden omdat mensen niet op de hoogte zijn van de CITES-voorschriften.
Dat neemt niet weg dat er veel aandacht blijft voor opsporing van illegale handel in beschermde dieren en planten. Onder regie van de AID worden gezamenlijk opsporingsacties opgezet naar CITES-criminaliteit. De AID zal ook op internet blijven speuren naar illegale handel in beschermde dieren en planten. Personen die zich schuldig maken aan grootschalige illegale handel kunnen in de toekomst rekenen op forsere straffen als ze de CITES-regels schenden. Zo gaan het economische voordeel van een handelaar en de waarde van de beschermde soort een grotere rol spelen bij de bepaling van de hoogte van de boete.
De handhavende instanties hebben afgesproken het komende jaar extra aandacht te geven aan de houthandel en de commerciële handel zonder CITES-vergunning in met name reptielen. Aandacht gaat ook naar onderzoekers en educatieve centra die CITES-diersoorten bezitten zonder dat ze daarvoor ontheffing hebben en naar de overdracht door bedrijven en particulieren van beschermde planten- en diersoorten zonder het verplichte EG-certificaat. Om de controle van de vogelhandel te vergemakkelijken, kondigt minister Verburg aan dat zij volgend jaar een digitaal systeem invoert voor de uitgifte en registratie van ringen voor gefokte vogels die behoren tot een beschermde diersoort.
Mijlpaal
In de brief aan de Tweede Kamer schrijft de minister dat de ondertekening van het convenant een mijlpaal is in de samenwerking en handhaving. Ze wijst er op dat er pas echt van een succes kan worden gesproken als het convenant daadwerkelijk tot verbetering van de handhaving en naleving leidt. In het convenant is vastgelegd dat de betrokken partijen de effecten van de aanpak zullen monitoren.
Noot voor redacties (