Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

27 juni Spinoza dag in de Westerkerk: Libertas Philosophandi. Spinoza als gids voor een vrije wereld

Spinoza (1632-1677) is Nederlands belangrijkste filosoof. Hij werd in Amsterdam geboren als zoon van Portugese joden die de onderdrukking in hun eigen land waren ontvlucht. Samen met vele lotgenoten hadden zij zich vrij kunnen vestigen in de stad die al gauw 'Mokum' werd genoemd - naar het Hebreeuwse maqom, plaats - de plaats om te leven.

Dat de Nederlandse Republiek, met als trefpunt de stad Amsterdam, een van de weinige vrijhavens in Europa was waarbinnen een aanzienlijke mate van vrijheid van meningsuiting en vrijheid van drukpers heerste, werd in de tijd van Spinoza oprecht onderschreven. Maar ook al heerste er in de Republiek een klimaat van relatieve tolerantie, Spinoza heeft zijn Tractatus theologico-politicus (1670) niet onder eigen naam durven uitbrengen en zijn uitgever Jan Rieuwertsz voorzag het boek van een vals impressum. Enkele jaren later, in 1674, werd het werk onder druk van de theologen alsnog door de Staten van Holland verboden.

Onder het thema Libertas Philosophandi. Spinoza als gids voor een vrije wereld organiseren de Bibliotheca Philosophica Hermetica in Amsterdam en de Vereniging Het Spinozahuis op 27 juni een lezingendag in de Westerkerk.

Spinoza zelf verwees naar 'de vrijheid die iedereen in het filosoferen is toegestaan', echter zonder dat daarbij iemand 'in zijn waardigheid tekort gedaan' zou worden (Briefwisseling, 13). Niet alleen het (natuur)wetenschappelijk debat moest vrij uitgedragen kunnen worden; ook de algemene vrijheid van denken diende niet belemmerd te worden door verering van de bijbel of van andere heilige boeken als document met een absoluut waarheidsgehalte. Spinoza's standpunt inzake de vrijheid van filosoferen werd door de theologen als te radicaal afgewezen.

Internationaal bekende geleerden spreken over Spinoza, zijn ideeën en de rol van Amsterdam in de discussie over de vrijheid van denken en meningsuiting. De dag wordt geopend door burgemeester Job Cohen en is bedoeld voor een breed publiek.

Programma Spinoza dag 27 juni in de Westerkerk

09:00 - 10:00 Ontvangst met koffie
10:00 - 10:30 Welkomstwoord Pim Levelt
Openingswoord Job Cohen, burgemeester Amsterdam 10:30 -12:00 Lezingen

- Steven Nadler, Spinoza and Judaism (Engels)
- Abraham Rosenberg, Ets Haim en onderwijs
- Herman De Dijn, De God van Spinoza 12:00 - 14:00 Lunchpauze
14:00 -15:30 Lezingen

- Carlos Gilly, Spinoza, van toverleerling tot atheist? (Duits)
- Piet Steenbakkers, Spinoza over vrijheid, dwang en noodzaak
- Piet Visser, Stad van verdraagzaamheid? Amsterdam als vrijhaven. 15:30 - 16:15 Theepauze
16:15 - 16:45 Lezingen

- Wiep van Bunge, Spinoza en de grenzen van de tolerantie in de Republiek. 16: 45 - 17:30 paneldiscussie o.l.v. Pim Levelt

Het programma is onder voorbehoud van wijzigingen

Deze dag wordt georganiseerd in het kader van Amsterdam Wereldboekenstad. Plaats: Westerkerk, Westermarkt, ingang Prinsengracht (halte tram 13, 14 en 17). Entree E20,- incl. een bundel met essays met bijdragen van: Wiep van Bunge, Herman de Dijn, Carlos Gilly, Paul Juffermans, Henri Krop, Frank Mertens, Steven Nadler, Adri Offenberg, Miriam van Reijen, Abraham Rosenberg, Leen Spruit, Piet Steenbakkers en Piet Visser. Inschrijving vooraf verplicht, per email bph@ritmanlibrary.nl (of tel. 020-6258079). Zie ook http://www.ritmanlibrary.nl/ In de nabijgelegen bibliotheek (Bloemstraat 13-19) kan vanaf 13.30 uur tevens de gelijknamige Spinoza tentoonstelling bezocht worden (gratis).


---- --